Witamina A dla dzieci
Witamina A to jedna z substancji niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Bierze udział w procesie widzenia, utrzymuje prawidłowy stan skóry i paznokci, ale w nadmiarze bywa toksyczna. Jak dostarczyć witaminę A i czym charakteryzuje się jej niedobór oraz nadmiar?
Sprawdź ofertę: Witamina A+E
Za co odpowiada witamina A?
Witamina A to nazwa używana na określenie związków z grupy karotenoidów. Do najważniejszych spośród nich zalicza się beta-karoten oraz retinol. Dobowe zapotrzebowanie na witaminę A waha się od 400 do 900 µg na dzień. Jedynie u kobiet karmiących zaleca się wyższe spożycie, sięgające nawet 1300 µg na dzień. Witamina A bierze udział w wielu procesach fizjologicznych, w tym:
- wspiera prawidłowe widzenie poprzez wytwarzanie impulsów nerwowych w siatkówce oka;
- pomaga utrzymać prawidłowy stan włosy, skóry i paznokci;
- bierze udział w syntezie hormonów steroidowych;
- przyspiesza gojenie ran;
- pobudza wytwarzanie czerwonych krwinek;
- wpływa na prawidłowy wzrost i rozwój kości;
- odpowiada za spoistość błon komórkowych.
Sprawdź ofertę: Sprawdzone preparaty na wzrok
Badania naukowe potwierdzają, że utrzymanie odpowiednio wysokiego poziomu witaminy A ma znaczenie dla układu immunologicznego. Zmniejsza też ryzyko wystąpienia szeregu nowotworów, w tym popularnego raka jelita grubego. Witamina A jest silnym przeciwutleniaczem, który wspomaga usuwanie wolnych rodników z organizmu. Dlatego preparaty witaminowe podawane dzieciom w okresach wzmożonej zachorowalności pozwalają zmniejszyć ryzyko przeziębień i stanów zapalnych.
Przyczyny i objawy niedoboru witaminy A
Niedobór witaminy A zazwyczaj jest powodowany przez niezbilansowaną dietę i występuje głównie u dzieci z hipowitaminozą. Do innych przyczyn zalicza się mukowiscydozę oraz upośledzone przyswajanie tłuszczy z pożywienia.
Charakterystycznym objawem zbyt niskiego poziomu witaminy A w organizmie jest ślepota zmierzchowa (tzw. kurza ślepota). To wada wzroku, która objawia się pogorszeniem jakości widzenia w warunkach słabego oświetlenia. Ślepotę zmierzchową zwykle diagnozuje się podczas rutynowej wizyty u okulisty w toku badania dna oka lub badania pola widzenia. Do innych objawów, które mogą sugerować niedobór witaminy A zalicza się m.in.:
- spowolnioną akomodację oka, czyli wolniejsze dostosowanie widzenia do oglądania przedmiotów z różnej odległości;
- łamliwość włosów i paznokci;
- trądzik;
- spowolniony wzrost;
- skłonność do infekcji.
Sprawdź: Suplementy dla dzieci
Czy nadmiar witaminy A jest szkodliwy?
Okazuje się, że nadmiar witaminy A jest równie szkodliwy dla organizmu, jak jej niedobór. Zbyt wysoka podaż substancji powoduje m.in. nadpobudliwość i drażliwość, bóle mięśni i stawów, światłowstręt oraz zmiany skórne. W przypadku hiperwitaminozy zwykle zaleca się ograniczenie spożywania produktów odzwierzęcych na korzyść roślinnych, które są przyswajalne w mniejszym stopniu oraz rezygnację z ewentualnej suplementacji.
W razie podejrzenia zatrucia witaminą A warto przeprowadzić badanie stężenia z krwi żylnej. Oferują je wszystkie laboratoria diagnostyczne, a na pobranie krwi nie trzeba przychodzić na czczo.
Jak dostarczyć witaminę A do organizmu?
Uzupełnienie tego związku nie jest trudne, ponieważ znajduje się w większości produktów pochodzenia odzwierzęcego (jako retinol) oraz roślinnego (jako beta-karoten). Organizm człowieka dobrze ją przyswaja. Do głównych źródeł witaminy A jako retinolu zalicza się:
- podroby (np. wątroba drobiowa, wieprzowa lub wołowa);
- jaja;
- ryby (zwłaszcza tuńczyk i węgorz, makrela, łosoś i śledź);
- nabiał (ser twarogowy, mleko, jogurty);
- mięso (przede wszystkim cielęcina, kurczak, kaczka).
Z kolei witaminę A pod postacią beta-karotenu można dostarczyć, spożywając:
- jarmuż;
- szpinak;
- dynię;
- marchew;
- czerwoną paprykę;
- pomidory.
Warto pamiętać o właściwym zbilansowaniu diety, ponieważ retinol jest przyswajany w większym stopniu niż beta-karoten. W razie wątpliwości warto zwrócić się o pomoc do dietetyka, który pomoże ułożyć dietę uwzględniającą potrzeby dziecka. Można też sięgnąć po witaminy i minerały dostępne w formie suplementów do kupienia w aptece. Mają one postać musujących tabletek, żelków lub lizaków, dlatego dzieci przyjmują je chętnie.
Witamina A jest rozpuszczalna w tłuszczach, ale jednocześnie wykazuje wrażliwość na światło słoneczne. Dlatego np. oleje roślinne warto przechowywać w ciemnej butelce i trzymać je np. w lodówce, a nie na parapecie.