Jak obniżyć poziom cholesterolu całkowitego?

Spis treści:

1. Cholesterol – podstawowe informacje
2. Co oznacza podwyższony cholesterol?
3. Jak obniżyć cholesterol?
4. Leki obniżające cholesterol
5. Preparaty obniżające cholesterol bez recepty
6. Zioła obniżające cholesterol
7. Jak obniżyć cholesterol u dziecka – czy inaczej niż u dorosłych?
8. Dieta obniżająca cholesterol – co jeść, a czego unikać?
9. Czy leki na cholesterol obniżają ciśnienie?
10. Czy witamina D3 obniża cholesterol?

Cholesterol – podstawowe informacje

Cholesterol to lipid z grupy steroidów, odpowiedzialny m.in. za budowę błony komórkowej i funkcjonowanie układu nerwowego. Jego obecność jest niezbędna do syntezy kwasu żółciowego i hormonów steroidowych, m.in. testosteronu, estrogenu, estradiolu i progesteronu. Wyróżnia się cztery rodzaje cholesterolu:

• o bardzo małej gęstości (VLDL),

• o małej gęstości (LDL),

• o średniej gęstości (IDL),

• o dużej gęstości (HDL).

Powszechnie za „zły cholesterol” uznaje się LDL i to jego poziom należy przede wszystkim monitorować. Warto jednak podkreślić, że każdy rodzaj związku ma określone normy, których przekroczenie może wiązać się z zaburzeniami funkcjonowania organizmu.

Przeczytaj również: Czym jest cholesterol i jakie są jego normy dla osób dorosłych i dla dzieci?

Co oznacza podwyższony cholesterol?

Podwyższony poziom cholesterolu LDL (powyżej 116 mg/dl u zdrowej, dorosłej osoby) z biegiem czasu powoduje powstawanie blaszek miażdżycowych, które odkładając się, stopniowo zwężają światło tętnic. Winowajcą jest jednak nie tylko LDL, ale również makrofagi produkowane przez układ odpornościowy. Otaczają one cząsteczki cholesterolu, pobudzając jednocześnie komórki budujące ściany naczyń do wzrostu. W efekcie dochodzi do powstania zwężeń.

Podwyższony cholesterol jest czynnikiem ryzyka takich chorób jak np. zawał serca, miażdżyca, czy udar mózgu.

Jak obniżyć cholesterol?

Cholesterol można obniżyć stosując zarówno środki domowe, preparaty OTC, jak i leki dostępne na receptę. Jakie sposoby leczenia hipercholesterolemii są skuteczne?

Sprawdź oferty: Preparaty na serce i układ krążenia

Leki obniżające cholesterol

Leki obniżające cholesterol dostępne na receptę obejmują przede wszystkim statyny (jedynie niewielka część z nich dostępna jest bez recepty). Hamują one enzym wątrobowy odpowiedzialny za wytwarzanie steroidów. Inną grupą leków są fibraty, które redukują poziom trójglicerydów we krwi i podnoszą poziom HDL, czyli „dobrego cholesterolu”. Leczenie farmakologiczne może polegać na podawaniu pacjentowi preparatów zawierających żywice jonowymienne. Wiążą one kwasy żółciowe, obniżając poziom LDL w hepatocytach i zwiększając jego usuwanie z krwi.

Jeszcze innym rozwiązaniem są leki nowej generacji, w tym PCSK9, czyli konwertaza proproteiny subtylizyna/keksyna 9. Białko to hamuje degradację receptorów LDL w wątrobie, co sprawia, że organizm lepiej radzi sobie z jego usuwaniem.

Preparaty obniżające cholesterol bez recepty

Leki na cholesterol dostępne bez recepty wspierają przede wszystkim utrzymanie prawidłowego poziomu tego związku w organizmie. Do podstawowych substancji czynnych wspierających walkę z podwyższonym cholesterolem można zaliczyć np. monakolinę K (lowastatynę). Blokuje ona syntezę cholesterolu LDL oraz zwiększa wychwyt LDL oraz IDL z krwi.

Innym preparatem OTC jest berberyna, która poprawia profil lipidowy, m.in. poprzez obniżenie LDL i poprawę insulinowrażliwości.

Leki na cholesterol bez recepty mogą być stosowane przez osoby, u których poziom LDL nie jest na tyle wysoki, aby uzasadnić włączenie farmakoterapii.

Zioła obniżające cholesterol

Do ziół obniżających cholesterol zalicza się głównie:

• czosnek,

• karczoch pospolity,

• ostropest plamisty,

• imbir lekarski i kozieradkę pospolitą.

Ich działanie jest znacznie słabsze niż leków dostępnych w aptece, ale są one w pełni bezpieczne dla zdrowia, tanie i można je spożywać regularnie przez wiele tygodni bez obaw, że wystąpią działania niepożądane. U osób z wysokim lipidogramem zioła na cholesterol powinny stanowić stały element diety.

Jak obniżyć cholesterol u dziecka – czy inaczej niż u dorosłych?

Stosowanie farmakologii u dziecka powinno być ostatecznością i wynikać ze wskazań lekarskich. Młody organizm zwykle jest na tyle silny, że do unormowania lipidogramu całkowicie wystarczy zmodyfikowanie sposobu odżywiania (na ten pozbawiony przetworzonej żywności, słodyczy oraz nadmiaru tłustych produktów) oraz podjęcie regularnej aktywności fizycznej.

Dieta obniżająca cholesterol – co jeść, a czego unikać?

Dieta obniżająca cholesterol powinna bazować na naturalnej żywności. Należy zmniejszyć spożycie tłuszczów nasyconych oraz izomerów-trans kwasów tłuszczowych. Oznacza to ograniczenie takich produktów, jak np. tłuste sery i mięso oraz jego przetworów (np. parówek czy pasztetów). W zamian za to w jadłospisie powinny znaleźć się:

• tłuszcze nienasycone,

• orzechy, pestki i nasiona,

• chude mięso,

• rośliny strączkowe,

• płatki owsiane.

Pacjentom zaleca się również spożywanie błonnika pokarmowego, który wiąże cholesterol w układzie pokarmowym zanim związek dostanie się do krwiobiegu.

Czy leki na cholesterol obniżają ciśnienie?

Warto pamiętać, że jedną z przyczyn nadciśnienia jest zwężenie światła tętnic, będące pośrednio skutkiem wysokiego cholesterolu. I choć leki na obniżanie LDL same w sobie nie mają zwykle wpływu na wartości ciśnienia tętniczego, to mogą pośrednio przyczynić się do jego normalizacji.

Czy witamina D3 obniża cholesterol?

Metaanaliza opublikowana w 2019 roku w czasopiśmie Nutrition Reviews sugeruje, że przyjmowanie przez pacjentów witaminy D3 może pozytywnie wpływać na profil lipidowy poprzez:

• zmniejszenie cholesterolu całkowitego,

• obniżenie poziomu LDL (ale nie HDL),

• zmniejszenie poziomu trójglicerydów.

Badanie zakładało przyjmowanie między 2000 a 4000 IU witaminy D3 przez okres 6. miesięcy lub dłużej.

Monitorowanie i utrzymywanie LDL na odpowiednim poziomie zmniejsza ryzyko wystąpienia wielu chorób przewlekłych. Warto zmienić codzienne nawyki i sięgać po ogólnodostępne leki OTC i zioła, aby ograniczyć do minimum stosowanie silnych leków.

Bibliografia