Zajady – przyczyna i leczenie nadżerek warg

Spis treści:

1. Czym jest zajad?
2. Przyczyny powstawania zajadów – czy to brak witamin?
3. Jak leczyć zajady?
4. Domowe sposoby na zajady
5. Zajady u dzieci – zagrożenia i powikłania

Czym jest zajad?

Zajad to – najprościej mówiąc – stan zapalny, zlokalizowany w kąciku ust. Zajady mogą występować jednostronnie lub obustronnie (wówczas stan zapalny lokalizuje się w obu kątach ust). Zajady w kącikach ust manifestują się pojawieniem nadżerek (a więc uszkodzeń naskórka), a także łuszczeniem się skóry w omawianej okolicy. Warto też dodać, że jest to bolesna dolegliwość – podczas otwierania ust (na przykład w czasie spożywania posiłków, mówienia, czy ziewania), skóra może „pękać”, co jest dla pacjentów wyjątkowo nieprzyjemne.

Zapalenie kątów ust to również defekt natury estetycznej – łuszczące się kąciki trudno ukryć nawet pod makijażem. Należy podkreślić, że podstawowym postępowaniem w tym przypadku powinna być wizyta u lekarza.

Przyczyny powstawania zajadów – czy to brak witamin?

Niektórzy autorzy i badacze dopatrują się przyczyny powstawania przewlekłych zajadów w infekcji o etiologii grzybiczej. Oznacza to, że w obrębie kącików ust toczy się infekcja, która została wywołana przez grzyby. Inne doniesienia medyczne poszerzają wachlarz możliwych przyczyn wystąpienia tej dolegliwości. Należy w tym miejscu wymienić:

• infekcję bakteryjną kątów ust,
• alergie – na przykład na metale, pośród których warto wymienić choćby nikiel, wchodzący w skład sztućców.

Pojawieniu się zajadów sprzyja ponadto:

• niedopasowanie protezy dentystycznej,
• niedobory odpornościowe, które ogólnie sprzyjają pojawianiu się infekcji, w tym dotyczących obszaru kątów ust,
• cukrzyca – szczególnie jeśli jest nieodpowiednio kontrolowana,
• niedobory żelaza i witamin, m.in. z grupy B,
• stosowanie niektórych leków – np. retinoidów (jak izotretynoina), zalecanych w terapii trądziku pospolitego,
• przewlekła suchość błon śluzowych, odwodnienie, nadmierne ślinienie się – faktem jest, że enzymy zawarte w ślinie mogą uszkodzić naskórek w kątach ust.

Sprawdź ofertę: Preparaty na odporność

Jak leczyć zajady?

Pacjenci, których dotknął omawiany w tym artykule problem, zastanawiają się, jak pozbyć się zajadów. Czy istnieje maść na zajady? Wiadomo, że powinniśmy je leczyć w sposób zależny od przyczyny ich występowania.

Jeżeli podejrzewa się, że przyczyną jest infekcja grzybicza, to świetnie sprawdzą się kremy i maści, zawierające substancje o działaniu przeciwgrzybiczym – na przykład klotrimazol.

Jeżeli lekarz stwierdzi natomiast, że przyczyną zajadów jest infekcja bakteryjna, to z pewnością zleci substancję o działaniu przeciwbakteryjnym – najczęściej będzie to antybiotyk w postaci kremu lub maści.

Jeśli zajady wynikają zaś z przewlekłego wysuszenia skóry, to świetnie sprawdzą się emolienty, czyli preparaty o działaniu nawilżającym i chroniącym skórę przed utratą wody.

U starszych pacjentów konieczna może być również konsultacja stomatologiczna (na przykład celem poprawy dopasowania protezy). Warto w tym miejscu wspomnieć, że w przypadku podejrzenia alergii na pewien czynnik (na przykład metale – takie jak chrom czy nikiel), konieczne może być wykonanie testów alergicznych (np. płatkowe testy naskórkowe).

W przypadku stwierdzenia związku między wystąpieniem zajadów a np. używaniem nowej pasty do zębów lub płynu do płukania jamy ustnej, konieczne jest zaprzestanie stosowania danego preparatu i dokładne przeanalizowanie jego składu. Jeżeli lekarz podejrzewa, że przyczyną zajadów mogą być niedobory – np. żelaza – to konieczne jest oznaczenie parametrów, związanych z gospodarką żelazową (przede wszystkim poziomu ferrytyny, żelaza i transferyny)

Domowe sposoby na zajady

Czy warto stosować domowe metody, aby pozbyć się zajadów? Jeżeli mamy w domu dermokosmetyki, będące emolientami, to z pewnością możemy spróbować takich preparatów jeszcze przed wizytą u lekarza. Jeżeli jednak zmiany utrzymują się już przez pewien czas i nie mijają mimo ich nawilżania, to warto udać się na wizytę do lekarza, który po ocenie zmian i przeprowadzeniu wywiadu zadecyduje o dalszych krokach diagnostycznych i zaleci odpowiednie leczenie.

Zajady u dzieci – zagrożenia i powikłania

Zajady często pojawiają się u najmłodszych. Przyczyny ich powstawania są analogiczne jak u osób dorosłych. Warto wspomnieć, że u nastolatków bardzo często występowanie zajadów wiąże się ze stosowaniem doustnej terapii trądziku z wykorzystaniem retinoidów. U dziecka zajady mogą skutkować niechęcią do jedzenia, a czasem nawet utratą masy ciała. Niekiedy uszkodzenia skóry w miejscu wytworzenia się zajadów zostają zainfekowane bakteriami, co prowadzi do rozwoju liszajca zakaźnego. Choroba ta wymaga zastosowania maści z antybiotykiem.

Zajady a opryszczka

Pacjenci czasami zastanawiają się, czy zmiany na wargach to zajady, czy opryszczka. Choroby te różnią się jednak od siebie – w opryszczce mamy do czynienia z pojawieniem się na skórze i czerwieni wargowej zmian o charakterze pęcherzyków, które mogą być obecne nie tylko w kącikach ust, ale i na całych wargach oraz skórze je otaczającej.

Zajady, opryszczka, zapalenie czerwieni wargowej? Rodzaje zmian na ustach

Podsumowując, zajady to powszechny problem medyczny, który może być naprawdę uciążliwy. Poradzenie sobie z zajadami to nie tylko prawidłowe leczenie i znalezienie ich przyczyny, ale także unikanie wymienionych w ramach tego artykułu czynników im sprzyjających.

Bibliografia