Grzybica skóry głowy – objawy, leczenie, pielęgnacja

Spis treści:

1. Jakie objawy daje grzybica skóry głowy?
2. Jak wygląda grzybica skóry głowy?
3. Leczenie grzybicy skóry głowy
4. Domowe sposoby na grzybicę skóry głowy
5. Jak pielęgnować skórę głowy z grzybicą?

Co wywołuje grzybicę skóry głowy? 

Grzybica skóry głowy to zewnątrzpochodna infekcja, która może pojawić się na skutek ataku jednego z trzech rodzajów dermatofitów: 

• antropofilnych, które zakażają wyłącznie ludzi. Skutkują występowaniem grzybic: powierzchownej strzygącej lub drobnozarodnikowej oraz woszczynowej. Wywołują je grzyby z rodzaju Trichophyton: violaceum, tonsurans, schoenleini oraz Microsporum audouinii. Łatwo się nimi zarazić, np. poprzez używanie szczotki do włosów chorego lub bezobjawowego nosiciela; 

• zoofilnych, które pierwotnie zakażają zwierzęta, a następnie mogą przenosić się na ludzi. Wywołują grzybice z odczynem zapalnym: strzygącą lub drobnozarodnikową. Powstają na skutek działalności grzybów: Microsporum canis, Trichophyton mentagrophytes i verrucosum. Źródłami zakażenia są przeważnie zwierzęta domowe oraz bezpańskie; 

• geofilnych, które znajdują się w glebie. Mogą zakażać zarówno ludzi, jak i zwierzęta. 

Jakie objawy daje grzybica skóry głowy? 

Grzybica skóry głowy może występować w dwóch postaciach: zapalnej oraz niezapalnej. Miejscami zakażenia są skóra głowy oraz brody. Grzybica skóry głowy występuje najczęściej u dzieci przed okresem pokwitania. Dotyka ona około 8% populacji dziecięcej i dotyczy wyłącznie owłosionej skóry głowy. 

Omawiana dermatoza wywołuje szereg nieprzyjemnych objawów. Do tych najbardziej charakterystycznych, należą: 

• świąd, 

• łamiące się włosy, 

• łysienie odgraniczone lub nieregularne.

Przeczytaj: Swędzenie skóry głowy – możliwe przyczyny

Jak wygląda grzybica skóry głowy?  

Różnicowanie grzybicy skóry głowy odbywa się na podstawie analizy widocznych zmian oraz badań diagnostycznych, takich jak: dermatoskopia, lampa Wooda, mikroskopia zeskrobin, badania przesiewowe czy biopsja skóry głowy.  

Przeczytaj: Skalp, czym jest, jak pielęgnować skórę głowy?

Rodzaje grzybicy skóry głowy i ich cechy charakterystyczne 

Grzybica drobnozarodnikowa, inaczej zewnątrzwłosowa może być powierzchowna lub głęboka. Odmianę powierzchowną wywołują grzyby Microsporum canis. Można ją rozpoznać po niewielkim stanie zapalnym i ogniskach złuszczającej się skóry, które są dosyć spore, a ich liczba jest mniejsza, niż w przypadkach grzybicy strzygącej. Charakterystyczne dla tego typu grzybicy są szare łuski, które przypominają popiół. Utrata niewielkiej ilości włosów dotyczy jedynie okolicy potylicznej i skroniowej. Okazuje się, że grzyby drobnozarodnikowe atakują wyłącznie włosy, które są w aktywnej fazie wzrostu, czyli anagenie. 

Grzybica strzygąca, zwana wewnątrzwłosową także występuje w dwóch odmianach: powierzchownej i głębokiej. Powierzchowna wywoływana jest przez grzyby chorobotwórcze Trichophyton violaceum oraz tonsurans. Charakteryzuje się niewielkim stanem zapalnym, delikatnym złuszczaniem oraz łamliwością włosów. Nazwa grzybicy nawiązuje do przypominających wyglądem przystrzyżonych pieńków złamanych włosów, które widzimy jako czarne punkciki. Wyróżnia się trzy typy grzybicy strzygącej powierzchownej: 

• kropkowatą, przy której włosy są przełamane na poziomie skóry; 

• złuszczającą, która cechuje się licznymi, żółtymi łuskami oraz nierównym ułamaniem włosów; 

• łupieżowatą, która wyróżnia się całkowitą utratą włosów oraz zaledwie niewielkim złuszczaniem. 

Odmiana głęboka jest wywołana przez dermatofity zoofilne Trichophyton mentagrophytes var. Granulosum. Infekcja dociera do głębszych warstw skóry, gdzie tworzy duży guz zapalny. Jest on dodatkowo pokryty krostami, stupami oraz lepką wydzieliną. Włosy charakteryzuje luźne osadzenie w mieszkach włosowych. Tej odmianie poza objawami skórnymi towarzyszą także: osłabienie, gorączka oraz bóle głowy. 

Sprawdź oferty:  Kosmetyki na łupież i grzybicę skóry głowy

Grzybica woszczynowa jest najrzadziej spotykanym rodzajem grzybicy. Charakteryzuje się tzw. tarczkami woszczynowymi, czyli zagłębionymi w skórze żółtymi strupami. Tworzą się one wokół mieszków włosowych i mają nieprzyjemny, mysi zapach. Włosy na głowie zaatakowanej grzybicą woszczynową są suche, matowe i szorstkie. Pozostałe objawy tego rodzaju grzybicy to bliznowacenie w obrębie mieszków włosowych oraz nasilone wypadanie włosów. Zdarzają się też odmiany grzybicy woszczynowej beztarczkowej. Należą do nich typy: łuszczycopodobna oraz łupieżopodobna.

Przeczytaj: Wypadanie włosów – przyczyny i leczenie

Leczenie grzybicy skóry głowy 

Warunkiem sukcesu stosowanej terapii jest właściwe rozpoznanie rodzaju grzybicy. Leczenie grzybicy skóry głowy trwa przeważnie od 6 do 8 tygodni i obejmuje zarówno leczenie ogólne, jak i miejscowe, będące terapią uzupełniającą.  

W leczeniu ogólnym stosuje się leki, m.in.: flukonazol, gryzeofulwinę czy terbinafinę. W przypadku towarzyszącej infekcji bakteryjnej konieczne jest też włączenie leków przeciwbakteryjnych. W leczeniu miejscowym wykorzystuje się szampony, roztwory oraz żele o działaniu przeciwgrzybiczym.  

Nieleczona zaawansowana grzybica może doprowadzić do wyłysienia oraz powiększenia węzłów chłonnych okolic karku i szyi. 

Szampony na grzybicę skóry głowy 

W przypadku grzybicy skóry głowy należy stosować szampon leczniczy wskazany przez lekarza. Szampony przeciwgrzybiczne na receptę zawierają składniki aktywne, takie jak cyklopiroks, ekonazol czy ketokonazol.  

W aptekach można też znaleźć szampony lecznicze, sprzedawane bez recepty. Zawierają one sprawdzone i przebadane substancje aktywne o działaniu przeciwgrzybiczym, przeciwzapalnym oraz przeciwpasożytniczym. Najczęściej ich główną substancją czynną jest ketokonazol.  

Domowe sposoby na grzybicę skóry głowy 

Trzeba zaznaczyć, że domowe sposoby na grzybicę skóry głowy mogą jedynie wspomagać ustaloną przez lekarza terapię farmakologiczną. Wśród składników o działaniu antygrzybicznym, które znajdziemy w każdym domu, można wymienić m.in.: 

• zioła, takie jak: kwiaty nagietka, liście szałwii lekarskiej czy koszyczki rumianku, 

• naturalne olejki z mięty lub drzewa herbacianego, 

• sok i miąższ z aloesu, 

• czosnek, który warto stosować wewnętrznie oraz zewnętrznie, 

• soda oczyszczona, z której można przyrządzić miksturę łagodzącą świąd skóry głowy.  

Jak pielęgnować skórę głowy z grzybicą? 

Niezwykle ważne przy pielęgnacji skóry głowy z grzybicą – poza stosowaniem leków oraz miejscowych preparatów przeciwgrzybiczych (w tym głównie szamponów) – jest rygorystyczne przestrzeganie zasad higieny, takich jak: 

• staranne mycie grzebieni oraz szczotek, najlepiej w ciepłej wodzie z dodatkiem mydła; 

• dezynfekcja powierzchni oraz tekstyliów, takich jak czapki, ręczniki i pościel, które miały kontakt z głową zakażonej osoby lub używanymi przez nią przedmiotami, np. szczotkami. 

Poza tym należy pamiętać o badaniu ludzi oraz zwierząt, które mają bliski kontakt z chorym. 

Bibliografia