Jak rozpoznać grzybicę stóp? Objawy, leczenie, profilaktyka

Spis treści:

1. Czym jest grzybica stóp?
2. Rodzaje grzybicy na stopach
3. Jak wygląda grzybica stóp – objawy
4. Grzybica stóp – przyczyny i sposoby zarażania
5. Grzybica stóp – leczenie

Czym jest grzybica stóp? 

Grzybica stóp to nic innego jak infekcja grzybicza, dotykająca skóry w tej lokalizacji. Zakażenia grzybicze bardzo często dotyczą stóp. Schorzenie to często różni się klinicznie od grzybicy zlokalizowanej na skórze gładkiej, czy na owłosionej skórze głowy, dlatego zostało wydzielone jako podjednostka chorobowa.  

Warto wspomnieć, że grzybicy stóp bardzo często towarzyszy grzybica paznokci, co sprawia, że należy leczyć oba te miejsca, bardzo często w wykorzystaniem leczenia ogólnego. 

Jak rozpoznać grzybicę na stopach? Diagnoza grzybicy stóp powinna być stawiana na podstawie wyniku badania mykologicznego (czyli badania zeskrobin). Pozwala to na stwierdzenie, jaki gatunek grzyba powoduje infekcję, a także jakie leki w tym przypadku zadziałają.  

Etapy grzybicy stóp

Sprawdź ofert: Leki na grzybicę skóry i paznokci

Rodzaje grzybicy na stopach 

Grzybica stóp to schorzenie, które może występować w pewnych odmianach. Należy tutaj wymienić przede wszystkim: 

• grzybicę międzypalcową stóp (nazywaną także wyprzeniową), 

• grzybicę potnicową (dyshydrotyczną), 

• grzybicę złuszczającą, 

• odmianę wrzodziejąca, 

• odmianę krostkową. 

Dwa ostatnie wskazane typy grzybicy stóp występują znacznie rzadziej. 

Przeczytaj: Onycholiza – co to za choroba

Jak wygląda grzybica stóp – objawy 

Objawy, jakie możemy zobaczyć na skórze pacjentów z grzybicą stóp, zależą między innymi od odmiany schorzenia. W przypadku grzybicy międzypalcowej możemy zaobserwować zmiany złuszczające oraz macerację naskórka (uszkodzenie i złuszczenie naskórka, a więc powierzchownej warstwy skóry, znajdującej się ponad skórą właściwą). Zmiany te obecne są najczęściej między 4 i 5 oraz 3 i 4 palcem stopy. Warto wspomnieć, że wykwity skórne mogą rozprzestrzeniać się również na inne lokalizacje na stopach.  

W przypadku grzybicy dyshydrotycznej obserwujemy obecność pęcherzyków (a więc wykwitów wypełnionych płynem), które mogą tworzyć zlewne ogniska. Czasami – w przypadku pękania pęcherzyków – pojawiają się nadżerki, a więc zmiany powstałe na skutek uszkodzenia naskórka.  

Kolejna odmiana grzybicy stóp to odmiana złuszczająca – wówczas na stopach, w tym na podeszwach, pojawiają się zmiany o charakterze rumieniowo-złuszczającym (obecne też jest zaczerwienienie i złuszczanie naskórka). Na podeszwach mogą pojawić się także pęknięcia, które mogą sprawiać ból.  

Grzybica stóp – przyczyny i sposoby zarażania 

Za grzybicę stóp bardzo często odpowiadają grzyby z gatunku Trichophyton rubrum, Epidermophyton floccosum i Trichophyton mentagrophytes. Są to gatunki należące do dermatofitów, a więc grzybów mających duże powinowactwo do keratyny, która buduje skórę, włosy i paznokcie. Grzybicę stóp wywołują jednak nie tylko dermatofity, ale także drożdżaki oraz pleśniowce. Istnieją pewne czynniki, które predysponują do wystąpienia grzybicy paznokci, a należą do nich przede wszystkim: 

• przebywanie w dużych skupiskach ludzi, 

• używanie pożyczonego obuwia, ale także przymierzanie butów na gołą stopę, 

• używanie wspólnych przedmiotów do higieny, w tym ręczników, 

• jednoczesna infekcja grzybicza paznokci, 

• noszenie niewygodnego, nieprzewiewnego obuwia, 

• skłonność do wzmożonej potliwości, 

• korzystanie z basenów, łaźni, korzystanie z saun – szczególnie, jeśli chodzimy w takich miejscach bez obuwia, 

• praca w wilgotnym środowisku, 

• przyjmowanie leków obniżających odporność (doustne sterydy stosowane przewlekle, leki immunosupresyjne, np. metotreksat, cyklosporyna), 

• niektóre choroby przewlekłe, w tym: cukrzyca, przewlekła niewydolność nerek, 

• obniżenie odporności, spowodowane schorzeniami takimi jak np. zakażenie wirusem HIV, 

• zaburzenia krążenia obwodowego,  

• uprawianie sportów (grzybica stóp jest podręcznikowo nazywana stopą atlety).  

Przeczytaj: Grzybica pochwy, jak rozpoznać? Jak leczyć?

Grzybica stóp – leczenie 

Jak leczyć grzybicę stóp? Jakie są leki na grzybicę stóp i na co zwrócić uwagę zaczynając kurację?

• Preparaty i leki na grzybicę stóp  

Grzybicę stóp, której nie towarzyszy grzybica paznokci, w wielu przypadkach wystarczy leczyć miejscowo, a więc aplikując maść lub krem na grzybicę stóp. W tym celu stosuje się przede wszystkim pochodne imidazolowe, czyli substancje o działaniu przeciwgrzybiczym, do których należą m.in. klotrimazol, ekonazol, ketokonazol, czy mikonazol. W terapii wykorzystuje się także terbinafinę w postaci kremu (krem na grzybicę stóp). Odpowiedni środek na grzybicę stóp dobierze lekarz na podstawie badania mykologicznego i obrazu klinicznego.  

W bardzo zaawansowanych przypadkach – w tym przy współistnieniu grzybicy paznokci – lekarz może zdecydować o konieczności włączenia leczenia ogólnego w postaci tabletek. Do dyspozycji mamy tutaj substancje przeciwgrzybicze, takie jak itrakonazol lub terbinafina.  

Przeczytaj: Grzybica skóry głowy

• Domowe sposoby na grzybicę stóp, czyli w czym moczyć stopy z grzybicą? 

Należy mieć świadomość, że domowe sposoby – takie, jak ocet jabłkowy na grzybicę stóp, czy też zioła na grzybicę stóp – nie są dobrym rozwiązaniem. Takie metody nie pozwalają na wyleczenie infekcji, a ich stosowanie może doprowadzić do nawracającej grzybicy stóp.  

Zapobieganie grzybicy stóp – profilaktyka 

Co robić, by uniknąć zachorowania na grzybicę stóp? Warto stosować się do kilku prostych porad, takich jak: 

• unikaj chodzenia boso po basenie, saunie, 

• unikaj noszenia pożyczonego obuwia, a w sklepach nie przymierzaj butów na gołą stopę, 

• zmieniaj codziennie bieliznę, w tym skarpetki; noś bieliznę z przewiewnego materiału, 

• nie stosuj antybiotyków bez wskazań lekarskich, 

• unikaj noszenia niewygodnego, nieprzewiewnego obuwia,  

• oprócz dokładnego mycia, warto też pamiętać o dokładnym osuszeniu skóry, w tym między palcami.  

Jeżeli występują u nas zmiany skórne, które mogą sugerować grzybicę stóp, nie warto czekać. Najlepiej od razu wybrać się do lekarza – a najlepiej do dermatologa, który po obejrzeniu skóry i zleceniu badań, zaproponuje skuteczne leczenie.  

Bibliografia