Ładna kobieta wraz z pipetą z serum zawierające retinol.
Zdrowie i uroda Anna Gilewska
Sprawdź pełną ofertę Aptelia.pl
Przeczytane 4889 razy

Czym jest retinol – jak go stosować, a kiedy unikać?

Retinol, czyli witamina A to najwcześniej odkryta i najlepiej poznana witamina, niezbędna do prawidłowego funkcjonowania zarówno narządów wewnętrznych, jak i powłoki skórnej. Jest jedną z tzw. witamin młodości, gdyż wykazuje wielokierunkowe działanie przeciwstarzeniowe. Zwiększa ilość fibroblastów i stymuluje je do produkcji kwasu hialuronowego, kolagenu i elastyny, przez co dojrzała skóra odzyskuje gładkość. Poza tym, reguluje procesy złuszczania się naskórka, co jest niezwykle przydatne przy różnego typu dermatozach. Wpływa też na prawidłowe formowanie komórek skóry. A to jedynie początek jej właściwości! W artykule podjęto tematykę retinolu w kosmetykach, przeznaczonych do stosowania miejscowego, w tym: wskazania i przeciwwskazania, a także ich właściwości oraz zasady stosowania. 

Spis treści:


  1. Retinol – co to właściwie jest?
  2. Dla kogo szczególnie poleca się retinol? Wskazania do stosowania kosmetyków z retinolem
  3. Jak działa retinol? Właściwości
  4. Kosmetyki z retinolem – gdzie można znaleźć ten cenny składnik?
  5. Retinol – przeciwwskazania i działania niepożądane
  6. Retinol – warto wiedzieć

Retinol – co to właściwie jest? 

Retinol to podstawowa, alkoholowa forma witaminy A, która rozpuszcza się w tłuszczach. Należy do substancji aktywnych o silnym działaniu na komórki skóry. Retinol widocznie poprawia stan skóry: wygładza ją, ujędrnia i uelastycznia, a także ujednolica jej koloryt, spłyca zmarszczki oraz redukuje niedoskonałości. Pochodne retinolu to retinoidy. Zalicza się do nich m.in. retinal, kwas retinowy, palmitynian retinylu i octan retinylu. 

Witamina A oraz jej pochodne są stosowane m.in. w dermatologicznych lekach ogólnoustrojowych, miejscowych oraz kosmetykach.  

Kup w aptece: Dermokosmetyki do twarzy

Czym jest retinol roślinny? 

Na rynku można spotkać kosmetyki z bakuchiolem, czyli substancją nazywaną potocznie roślinnym retinolem. W rzeczywistości składnik ten nie należy do retinoidów, ale jest do nich porównywany ze względu na zbieżność działania. 

Dla kogo szczególnie poleca się retinol? Wskazania do stosowania kosmetyków z retinolem 

Kosmetyki z retinolem poleca się przede wszystkim dla osób z cerą: 

  • suchą,

  • starzejącą się, 

  • z przebarwieniami potrądzikowymi, posłonecznymi, hormonalnymi i pozapalnymi, ostudą czy plamami soczewicowatymi, 

  • zmienioną chorobowo, np. z trądzikiem pospolitym i różowatym, łuszczycą, liszajem płaskim, łupieżem czerwonym mieszkowym, 

  • dotkniętą rozstępami. 

Jak poznać po skórze, że organizm cierpi na niedobór retinolu? 

Skóra i jej przydatki pełnią szereg ważnych funkcji. Jedną z nich jest sygnalizacja o pewnych brakach w organizmie. Kiedy mamy do czynienia z niedoborem witaminy A, można zaobserwować: 

  • uogólnioną suchość skóry, 

  • kruche, łamliwe i przerzedzone włosy, 

  • wzmożone rogowacenie mieszkowe, widoczne jako szorstkie grudki mieszkowe na wyprostnych częściach kończyn. 

Przeczytaj: Sucha skóra, jak z nią postępować?

Powiązane produkty

Jak działa retinol? Właściwości  

Jak już wspomniano, retinol wykazuje korzystne dla funkcjonowania skóry właściwości. Wykazuje m.in. działanie: 

  • antyoksydacyjne, czyli neutralizujące wolne rodniki tlenowe. Na skutek działania różnych czynników zewnętrznych, głównie promieniowania UV, w komórkach powstają wolne rodniki tlenowe. Jeśli jest ich za dużo, przyczyniają się do niszczenia komórek oraz tkanek na skutek uruchomienia reakcji patologicznych. Substancje o działaniu antyoksydacyjnym można porównać do superbohaterów, którzy chronią komórki przed działaniem wolnych rodników tlenowych; 

  • przeciwstarzeniowe; 

  • regulujące procesy odnowy komórek; 

  • przeciwko przebarwieniom – poprzez zahamowanie indukcji tyrozynazy oraz regulację namnażania się i przemieszczania melaniny; 

  • przeciwzapalne; 

  • immunologiczne – poprzez pobudzenie, namnażanie się i kształtowanie aktywności limfocytów T; 

  • antynowotworowe; 

  • stymulujące fibroblasty do produkcji kolagenu, elastyny oraz kwasu hialuronowego; 

  • naprawcze – poprzez hamowanie aktywności enzymów niszczących białka skóry; 

  • normalizujące procesy złuszczanie naskórka; 

  • zwiększające powstawanie naczyń krwionośnych w skórze, co sprzyja poprawie krążenia skórnego, a tym samym lepszemu odżywieniu komórek; 

  • wzmacniające barierę naskórkową i zmniejszające przeznaskórkową ucieczkę wody – TEWL; 

  • pogrubiające warstwę ziarnistą naskórka; 

  • zwiększające spoistość warstwy rogowej naskórka. 

Kosmetyki z retinolem – gdzie można znaleźć ten cenny składnik? 

Retinol jest bardzo popularnym składnikiem – z tego względu można go znaleźć w składzie wielu kosmetyków, przede wszystkim tych, które przeznaczone są do cery dojrzałej i problematycznej. W produktach kosmetycznych, poza retinolem, najczęściej umieszcza się łagodnie działający palmitynian retinylu, oznaczony w INCI jako Retinyl Palmitate.  

Wysoka skuteczność aplikowanych zewnętrznie preparatów z retinolem wynika z obecności w zewnętrznych warstwach skóry specjalnych receptorów, które wybiórczo wiążą cząsteczki witaminy A. Najpopularniejsze kosmetyki z zawartością witaminy A to m.in.: 

  • krem do twarzy z retinolem, 

  • krem pod oczy z retinolem, 

  • krem z retinolem na trądzik, 

  • serum z retinolem, 

  • maść z retinolem. 

Ze względu na silne działanie, retinol występuje w kosmetykach w niskich stężeniach, wynoszących od 0,1% do 2%. Kurację domową należy jednak rozpocząć od najniższej dawki, stopniowo zwiększając ją o 0,25%, w zależności od treści instrukcji, zamieszczonej na opakowaniu kosmetyku lub wytycznych otrzymanych od kosmetologa czy dermatologa. 

Jak stosować kosmetyki z retinolem? 

Kremy i inne kosmetyki z retinolem należy stosować wieczorem. Wynika to z niestabilności retinolu, który degraduje się po kontakcie ze światłem. Wyjątkiem są kosmetyki, w których retinol został umieszczony w liposomach, chroniących go przed działaniem promieniowania UV. 

Kup w aptece: Kosmetyki z ochroną przeciwsłoneczną

Z czym nie łączyć retinolu?  

Retinolu nie należy łączyć z innymi substancjami, które mogą podrażniać skórę, czyli np. kwasami chemicznymi AHA i BHA. Nie powinno się też łączyć retinolu z witaminą C. Wynika to z działania w innych zakresach pH, co osłabia skuteczność poszczególnych składników. 

Retinol – przeciwwskazania i działania niepożądane 

Jako przeciwwskazania do miejscowego stosowania retinolu, wymienia się m.in.: 

  • ciążę, 

  • nadwrażliwość na retinol, 

  • doustne stosowanie retinoidów, 

  • wrażliwą skórę. 

Po miejscowym zastosowaniu kosmetyków z retinolem mogą wystąpić pewne działania niepożądane, do których należą: 

  • przesuszenie skóry i błon śluzowych, 

  • pieczenie skóry, 

  • rumień na skórze, 

  • podrażnienie i większa wrażliwość skóry. 

Jak można zapobiegać podrażnieniom skóry po retinolu? 

Najlepszym sposobem zapobiegania skutkom ubocznym, wynikającym ze stosowania kosmetyków z retinolem, jest włączenie do codziennej pielęgnacji naturalnych olejów roślinnych. Szczególnie polecany jest olej konopny, który ze względu na swoje cenne składniki – m.in. kwas gamma-linolenowy (GLA) – zapobiega przesuszeniu skóry i nieprzyjemnym objawom z tym związanym. 

Kup w aptece: Kosmetyki konopne

Retinol – warto wiedzieć 

Ze względu na dużą siłę działania retinolu, trzeba mieć świadomość, jak go bezpiecznie stosować. W razie jakichkolwiek wątpliwości, warto poradzić się kosmetologa lub farmaceuty. 

Retinol a ciąża i karmienie piersią – czy jest bezpieczny? 

Kosmetyków z retinolem absolutnie nie mogą używać kobiety w ciąży. Wynika to z toksycznego działania retinolu i jego pochodnych na rozwijający się płód. Jego stosowanie jest natomiast dozwolone w okresie karmienia piersią, choć najlepiej po konsultacji z lekarzem. 

Od jakiego wieku można stosować retinol? 

W zależności od problemów skórnych, zaleca się miejscowe stosowanie retinolu: 

  • w walce z trądzikiem – od wieku nastoletniego, 

  • przeciwstarzeniowo, kiedy skóra zaczyna się powoli starzeć – najwcześniej od 25 roku życia, 

  • pod postacią maści ochronnych z witaminą A; w celu szybszej regeneracji skóry – nawet u niemowląt i dzieci. 

Czy retinol można stosować latem?  

Retinol bez wątpienia należy do cudownych składników. Mimo to, na efekty trzeba poczekać około 6 miesięcy. Regularne stosowanie odpowiednio dobranych kosmetyków z retinolem i przestrzeganie pozostałych zasad pielęgnacji skóry jest kluczowe dla osiągnięcia oczekiwanych efektów. Z tego względu kuracji retinolem nie należy przerywać nawet przy większej ilości słońca na zewnątrz. Wówczas obowiązkowo należy stosować wysoką ochronę przeciwsłoneczną, najlepiej o SPF 50+. 

Bibliografia

Chaber A. (2023), Których składników kosmetycznych ze sobą nie łączyć?, dostępny online: https://ecospa.pl/ktorych-skladnikow-kosmetycznych-ze-soba-laczyc [data dostępu: 10.02.2023]. 

Czarnota A. (2018), Retinoidy. Mechanizm działania, właściwości oraz zakres stosowania w dermatologii i kosmetologii, Kosmetologia Estetyczna, t. 7, nr 4, s. 371-376. 

Kaźmierska A., Bolesławska I., Przysławski J. (2019), Wpływ retinoidów na skórę i zapobieganie skutkom ubocznym, Hygeia Public Health, nr 54(3), s. 165-172. 

Kołodziejczak A. (2019), Kosmetologia, t.1, Wyd. PZWL, Warszawa, s. 86-88. 

Kupczyńska D. (2023), Ciąża i karmienie piersią. Jak pielęgnować skórę w tym okresie?, dostępny online: https://www.arsestetica.pl/blog/pielegnacja-skory-w-trakcie-ciazy-i-karmienia-piersia/ [data dostępu: 10.02.2023]. 

Lamer-Zarawska E., Chwała C., Gwardys A. (2013), Rośliny w kosmetyce i kosmetologii przeciwstarzeniowej, Wyd. PZWL, Warszawa, s. 280-286. 

Pawlaczyk M., Korzeniowska K. (2013), Witamina A w kosmetologii i lecznictwie dermatologicznym, Farmacja Współczesna, nr 6, s. 57-61. 

Piotrowicz M., Czy można stosować retinol latem?, dostępny online: https://www.4skin.pl/czy-mozna-stosowac-retinol-latem/[data dostępu: 10.02.2023]. 

Retinol w pigułce – składnik przeciwstarzeniowy, https://www.kosmopedia.org/o-tym-sie-mowi/retinol-w-pigulce-skladnik-przeciwstarzeniowy/ [data dostępu: 10.02.2023]. 


Wybór redakcji

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w polityce prywatności.

Zamknij