Choroba zwyrodnieniowa stawów jest najczęściej spotykaną postacią zapalenia połączeń stawowych. Najczęściej zmiany lokalizują się w obrębie rąk, kolan oraz bioder. Zmiany degeneracyjne chrząstki zwykle rozwijają się powoli i z czasem ulegają nasileniu. W bardzo wielu przypadkach choroba zwyrodnieniowa doprowadza do ograniczenia możliwości funkcjonalnych, a niekiedy nawet do trwałej niepełnosprawności.
- Objawy choroby zwyrodnieniowej stawów
- Choroba zwyrodnieniowa stawów - rodzaje
- Choroba zwyrodnieniowa stawów – przyczyny
- Choroba zwyrodnieniowa stawów – leczenie
- Choroba zwyrodnieniowa stawów – częstotliwość występowania w populacji
Zmiany zwyrodnieniowe towarzyszące schorzeniu generują bardzo wiele różnych dolegliwości. Do najbardziej charakterystycznych symptomów można zaliczyć:
- Dolegliwości bólowe w zaatakowanych stawach
- Obrzęk i opuchliznę pojawiające się szczególnie w fazach zaostrzenia choroby
- Objawy grypopodobne takie jak stan podgorączkowy, osłabienie i bóle mięśni
- Sztywność stawową, która utrudnia poruszanie się, manipulowanie zajętymi stawami
- Zmniejszenie zakresu ruchomości w stawach oraz osłabienie siły mięśniowej
Ze względu na występowanie na przemian faz zaostrzeń i remisji objawów, objawy okresowo przyjmują różny stopień nasilenia. Warto podkreślić, że początek choroby może być nagły i przypominać objawy grypy. Co prawda nie zdarza się to często, ale jest prawdopodobne, dlatego warto regularnie wykonywać badania laboratoryjne. Obrazowanie w postaci rentgenodiagnostyki nie zawsze pokaże zmiany zwyrodnieniowe, szczególnie jeśli mamy do czynienia z początkowym stadium schorzenia.
Wśród najczęściej występujących postaci jakie możemy wyróżnić, wymienia się:
- Chorobę zwyrodnieniową stawów rąk
- Chorobę zwyrodnieniową stawu biodrowego
- Chorobę zwyrodnieniową stawów kolanowych
- Chorobę zwyrodnieniową kręgosłupa
W przypadku występowania zmian w kilku lokalizacjach mówi się o zwyrodnieniach wielostawowych.
Przyczyną zwyrodnienia stawów może być proces zapalny, który przewlekle toczy się w organizmie. To może wyzwolić procesy niszczące chrząstkę stawową, chociaż jest to bardzo duże uogólnienie. Do czynników ryzyka, które potencjalnie zwiększają możliwość zachorowania zalicza się również urazy, przeciążenia stawów, wiek, płeć (kobiety są 3 razy bardziej narażone niż mężczyźni), otyłość, obciążenia genetyczne oraz rasa. Dowiedziono, że w niektórych populacjach azjatyckich ryzyko wystąpienia jest mniejsze.
Aby odpowiednio zaplanować proces leczenia artrozy, wymagana jest właściwa diagnostyka. Niezwykle ważną rolę odgrywają tutaj badania laboratoryjne i obrazowe. W przypadku tych pierwszych należy sprawdzić wskaźniki, mogące wyraźnie wskazywać na początek choroby. Wśród nich wyróżnia się poziom białka ostrej fazy (CRP- C reactive protein), odczyn Biernackiego (OB), obecność czynnika reumatoidalnego (RF) oraz poziom przeciwciał przeciwko cyklicznemu cytrulinowanemu peptydowi (CCP). W obrazowaniu wykorzystuje się głównie rentgenodiagnostykę. Pozwala to na uwidocznienie stopnia zaawansowania zmian strukturalnych i określenia poziomu degeneracji stawów.
Proces leczenia można podzielić na niefarmakologiczny i z użyciem leków. W pierwszym przypadku zmiany zwyrodnieniowe stawów traktuje się okładami z lodu, krioterapią, przy znacznym zaostrzeniu objawów unieruchamia się staw. Zalecane jest także utrzymanie prawidłowej masy ciała, zmniejszanie obciążeń, które mogą dodatkowo przyspieszać procesy degeneracyjne.
Polecaną aktywnością fizyczną jest Nordic Walking, który pozwala zachować ruchomość i pozytywnie wpływa na kondycję organizmu. Nie bez znaczenia pozostaje ukierunkowana rehabilitacja. Są to ćwiczenia poprawiające ruchomość i zapobiegające utracie siły mięśniowej. Bardzo ważną rolą lekarza i terapeuty jest edukacja i wsparcie w zakresie możliwości korzystania ze sprzętu i uchwytów ułatwiających wykonywanie codziennych czynności takich jak wychodzenie z wanny czy wstawanie z łóżka.
Leczenie farmakologiczne artrozy opiera się na stosowaniu środków przeciwbólowych typu paracetamol, w przypadku silnych dolegliwości rekomenduje się nawet leki opioidowe. W zaleceniach znajduje się także stosowanie maści z niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi. Jedną z opcji jest także podawanie tzw. „blokady” do wnętrza stawu. Środkami ułatwiającymi leczenie dolegliwości bólowych są także pregabalina i duloksetyna.
Jak jeszcze leczyć zwyrodnienie stawów? W momencie, kiedy zmiany osiągnęły bardzo wysoki poziom zaawansowania rozważa się konieczność interwencji chirurgicznej. Popularną procedurą jest tutaj artrodeza – usztywnienie stawu, które z jednej strony redukuje dolegliwości, ale z drugiej niemal całkowicie znosi ruchomość. W mniej zaawansowanych przypadkach można zastosować artroskopię, z pomocą której resekuje się fragmenty uszkodzonej chrząstki, zmian kostnych, czy więzadeł. Okresowo może to przynosić znaczną poprawę w funkcjonowaniu. Nie jest jednak możliwe całkowite wyleczenie schorzenia.
Sprawdź leki przeciwbólowe na aptelii
Nie bez znaczenia pozostaje dieta. Bardzo ważne jest eliminowanie pokarmów mogących nasilać stan zapalny. Mowa tutaj o czerwonym mięsie, niezdrowych tłuszczach, czy alkoholu. Zaleca się unikanie palenia tytoniu i stosowania używek.
Zwyrodnienie stawów wydaje się dość popularnym problemem wśród społeczeństwa. Zwłaszcza u pacjentów w podeszłym wieku. Szacuje się, że nawet kilkanaście procent populacji może cierpieć na opisywane schorzenie. Osoby starsze po 65 roku życia to stanowią bardzo duży odsetek chorujących. Podaje się, że wśród nich to nawet blisko 60%. Nadzieję na podniesienie efektywności leczenia są najnowsze badania. Prowadzi się eksperymenty nad wszczepieniem fragmentów sztucznej chrząstki.
