Proktolog – czym się zajmuje i jak wygląda wizyta u proktologa

Spis treści:

1. Kim jest proktolog?
2. Czym zajmuje się proktolog?
3. Kiedy potrzebna jest wizyta u proktologa?
4. Jak wygląda wizyta u proktologa?
5. Jak przygotować się do wizyty u proktologa?

Kim jest proktolog? 

Proktolog to lekarz, który ukończył specjalizację z chirurgii. Oprócz wysokiej wiedzy chirurgicznej, proktolog specjalizuje się w schorzeniach końcowego odcinka jelita grubego.  

Czym różnią się specjalizacje: gastrolog, gastroenterolog i proktolog? Gastroenterologia to dziedzina medycyny zajmująca się ogólnie schorzeniami układu pokarmowego. Gastrolog skupia się głównie na chorobach samego żołądka, a proktolog na patologiach końcowego odcinka układu pokarmowego.  

Czym zajmuje się proktolog? 

Do obszaru działań proktologa należy leczenie: 

• żylaków, obrzęków oraz stanów zapalnych żył odbytu, czyli hemoroidów, 

• pęknięć odbytu, 

• przetok odbytu, czyli patologicznych połączeń pomiędzy odbytem a powierzchnią zewnętrzną,  

• poważnych stanów zatwardzenia lub nietrzymania stolca, 

• stanów zwanych wypadaniem odbytnicy, czyli wysunięcia końcowego odcinka jelita grubego poza kanał odbytu, 

• wad wrodzonych, takich jak malformacja odbytu i odbytnicy, 

• zaburzeń jelitowych, takich jak choroba Crohna, 

• ciężkich chorób jak nowotwór jelita grubego lub nowotwór odbytu. 

Do obowiązków proktologa należy również usuwanie ciał obcych z odbytu.

Przeczytaj: Śluz z odbytu – o czym świadczy wydzielina z odbytu?

Kiedy potrzebna jest wizyta u proktologa? 

Najczęstszymi powodami wizyt u proktologa są: 

• świąd odbytu, czyli nieprzyjemne, długotrwałe swędzenie, którego przyczyn może być wiele. Ich ustalenie i diagnostyka świądu nie należy do najłatwiejszych, a najlepszym sposobem jest wykonanie dalszych badań. Świąd jest problemem częstym i dotyczy statystycznie 1 na 20 Polaków,

• zaparcia, które mogą polegać nie tylko na zbyt rzadkim oddawaniu stolca, ale także na wypróżnianiu się z wysiłkiem i poczuciu niepełnego wypróżnienia. Najczęstszymi przyczynami jest nieprawidłowa dieta, siedzący tryb życia, ale może to mieć także podłoże psychologiczne. Proktolog często zaleca zmiany w diecie, ale może także przepisać odpowiednie leki,

• hemoroidy, które proktolog może zbadać najprostszym badaniem per rectum. Hemoroidy, inaczej guzki krwawnicze, to stan zapalny lub nabrzmienie naczyń krwionośnych położonych w kanale odbytu. W zależności od ich umiejscowienia mogą się objawiać boleśnie lub bezboleśnie i towarzyszy im krwawienie z odbytu,

• ból odbytu, który jest sygnałem niepokojącym i nie powinniśmy go bagatelizować. Należy w takiej sytuacji jak najszybciej skontaktować się z lekarzem. Często ból jest spowodowany hemoroidami, szczeliną odbytu lub ropniem. Zdarza się jednak, że niestety takie objawy wskazują na chorobę nowotworową, stąd konieczność jak najszybszej konsultacji z lekarzem,

• krwawienie z odbytu, które może występować samoistnie lub w oddawanym stolcu. Tutaj również mamy różne sytuacje, ponieważ krew w kale może mieć postać jasnoczerwoną, formę ciemnej skrzepliny lub barwić cały stolec na czarno. Warto zapamiętać ten szczegół i powiedzieć o nim lekarza w trakcie wizyty, bo tak samo, jak w przypadku bólu odbytu, jest to powód do jak najszybszej konsultacji proktologicznej. Bardzo często krwawienie spowodowane jest obecnością hemoroidów, chorobami infekcyjnymi, ale również nowotworowymi. 

• badanie per rectum, czyli badanie polegające na wprowadzeniu palca lekarza do odbytu pacjenta. Jest ono podstawowym badaniem przy wizycie proktologicznej i pozwala zdiagnozować wiele różnych schorzeń, jak chociażby hemoroidy, ale także jest podstawowym narzędziem w profilaktyce raka odbytu i umożliwia jego szybkie wykrycie. Ból przy takim badaniu może wskazywać na odczyn zapalny lub uszkodzenie tkanki w odbycie. 

Proktolog przeprowadza również bardziej szczegółowe badania jak badanie anoskopowe. Służy do tego przyrząd, zwany anoskopem lub mniej oficjalnym, ale wciąż medycznym językiem – wziernik, przypominający przezroczystą rurkę z rękojeścią. Ma on na celu uwidocznić lekarzowi potencjalne zmiany patologiczne.

Przeczytaj: Guzek w odbycie, zgrubienie przy odbycie – co może oznaczać?

Jak wygląda wizyta u proktologa? 

Aby umówić się na wizytę u proktologa w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia, najpierw należy otrzymać skierowanie, chociażby od lekarza rodzinnego. Możemy oczywiście również umówić się na taką wizytę prywatnie. 

Ile się czeka na wizytę u proktologa? Średnio czas oczekiwania na wizytę u proktologa wynosi 2 miesiące, a cena waha się w okolicach 200 zł. 

Sama wizyta nie trwa długo. Tak jak lekarze innych specjalizacji, proktolog przeprowadza wywiad medyczny z pacjentem, analizuje wyniki posiadanych badań, jak i tych dostarczonych przez pacjenta, oraz może wykonać kolejne niezbędne badania, najczęściej per rectum. 

Wizyta u proktologa dla wielu pacjentów jest stresująca, a zadawane przez lekarza pytania odbierane jako krępujące. Pamiętajmy, że schorzenia jelita grubego i odbytu, są chorobami, tak samo, jak schorzenia układu krążenia, czy oddechowego. Wspólnym celem pacjenta i lekarza jest znalezienie najlepszej terapii i działanie na rzecz ogólnego dobra pacjenta, a najważniejsza w tym działaniu jest szczerość i otwartość. 

Tutaj znajdziesz: Preparaty na żylaki i hemoroidy

Jak przygotować się do wizyty u proktologa? 

Wizyta u proktologa pod kątem przygotowania, nie różni się bardzo od tej u lekarzy innych specjalizacji.  

To, na co pacjent powinien zwrócić szczególną uwagę przed wizytą, to higiena osobista. Można również stosować lekkostrawną dietę i przyjmować dużo płynów, by zapewnić prawidłową perystaltykę jelit i wypróżnianie.  

Jeśli pacjent był już dotychczas diagnozowany w kierunku schorzeń układu pokarmowego lub choruje na choroby przewlekłe, warto pamiętać o zabraniu ze sobą na wizytę dotychczasowej dokumentacji medycznej. Warto również zdobyć informacje o chorobach występujących w rodzinie, czy przebytych zabiegach i operacjach, szczególnie tych przeprowadzanych w dzieciństwie, o których często zapominamy lub nie wiemy. 

Bibliografia