Gliceryna to związek chemiczny, który w kosmetyce słynie z właściwości nawilżających i okluzyjnych. Choć znana jest głównie z wykorzystania w przemyśle kosmetycznym, stosuje się ją także w innych gałęziach przemysłu. W artykule omówiono działanie gliceryny w kosmetykach, jej właściwości oraz praktyczne zastosowanie w poszczególnych rodzajach preparatów kosmetycznych.
Spis treści:
- Czym jest gliceryna?
- Gliceryna – właściwości
- Gliceryna – zastosowanie
- Gliceryna – działanie na skórę
- W jakich kosmetykach można znaleźć glicerynę i jak działa?
- Gliceryna w ciąży – czy jest bezpieczna?
Czym jest gliceryna?
Gliceryna (ang. Glycerin) to nazwa dla glicerolu, organicznego związku chemicznego, o wzorze C3H5(OH)3. Należy do alkoholi polihydroksylowych, a konkretniej trihydroksylowych. Ze względu na to, że jest pochodną propanu, jego nazwa systematyczna to propano-1,2,3-triol. Jest rozpuszczalnikiem polarnym. Gliceryna należy do humektantów, czyli związków o działaniu nawilżającym, zmiękczającym i wygładzającym naskórek.
Ze względu na pochodzenie, wyróżniamy dwa rodzaje gliceryny:
-
naturalną: roślinną i zwierzęcą. Gliceryna roślinna jest pozyskiwana z olejów naturalnych, takich jak: kokosowy, palmowy czy sojowy. Gliceryna zwierzęca jest wytwarzana z tłuszczów zwierzęcych;
-
syntetyczną, otrzymywaną przez utlenianie propylenu.
Gliceryna – właściwości
Glicerol jest bezbarwną, bezzapachową i gęstą cieczą, cięższą od wody, w której świetnie się rozpuszcza. Charakteryzuje się słodkim smakiem i obojętnym odczynem pH. Ma silne właściwości higroskopijne, co oznacza, że potrafi wchłaniać i zatrzymywać wodę oraz hydrofilowe, dzięki którym potrafi łączyć się cząsteczkami wody. Wyróżniają go także okluzyjność oraz właściwości korneodesmolityczne. Gliceryna nie jest substancją alergenną.
Gliceryna – zastosowanie
Ze względu na liczne zalety, w tym tanie koszty produkcji, gliceryna jest stosowana w wielu sektorach przemysłu: spożywczego, farmaceutycznego, poligraficznego, garbarskiego oraz kosmetycznego. Z tego względu na rynku można spotkać różne rodzaje gliceryny, w tym glicerynę kosmetyczną lub spożywczą.
Gliceryna jest substancją dość uniwersalną, dlatego warto mieć ją w domu. Można ją wykorzystać zarówno przy domowych porządkach, jak i do wykonania domowych kosmetyków.
Przeczytaj: Sucha skóra, jak o nią dbać?
Gliceryna – działanie na skórę
W kontekście oddziaływania na skórę, glicerol jest klasyfikowany głównie jako substancja nawilżająca. Dzięki niewielkiej cząsteczce działa zarówno na powierzchni, jak i w głębi naskórka. Istotne jest użycie odpowiedniego stężenia gliceryny, wynoszącego od 3 do 25%. Najczęściej rekomenduje się nawet nieco węższy przedział, od 5 do 15%. Wyższe wartości gliceryny (powyżej 25%) wywołają odwrotny efekt, czyli wysuszenie skóry.
Nawodnienie skóry jest warunkiem jej właściwego funkcjonowania. Gliceryna zatrzymuje zarówno wodę z otoczenia, jak i tą, pochodzącą z głębszych warstw naskórka, dzięki czemu w jego zewnętrznej, rogowej warstwie tworzy, tzw. rezerwuar wody. Z tego względu, wykazuje następujące działania na skórę:
-
poprawia stan naskórka poprzez działanie wygładzające, uelastyczniające i regenerujące;
-
przeciwdziała przesuszeniu skóry oraz związanym z nim chorobom;
-
zmniejsza negatywne odczucia, wyzwalane przez suchą skórę, takie jak swędzenie czy pieczenie;
-
chroni przed warunkami zewnętrznymi, np. zimnem oraz wiatrem.
Sprawdź ofertę: Skóra sucha
W jakich kosmetykach można znaleźć glicerynę i jak działa?
Glicerol zapobiega wysychaniu produktów kosmetycznych, np. pasty do zębów i przedłuża ich trwałość, dzięki obniżeniu aktywności wody. Niewielki rozmiar cząsteczki sprawia, że gliceryna pomaga transportować składniki aktywne w głębsze partie naskórka, czyli jest promotorem przenikania.
Gliceryna w płynie jest jednym z podstawowych składników większości kosmetyków do pielęgnacji twarzy, w tym jamy ustnej, ciała oraz włosów i paznokci. Modyfikuje właściwości międzyfazowe pomiędzy środkami powierzchniowo-czynnymi a roztworem. Działa jak współrozpuszczalnik w tworzeniu nanoemulsji.
Glicerol jest szczególnie polecany dla osób z suchą i odwodnioną skórą twarzy, rąk oraz stóp, a także cerą dojrzałą. Gliceryny, szczególnie syntetycznej i zwierzęcej, powinny unikać osoby, u których występują zmiany trądzikowe. Choć nie zatyka ona porów, ma właściwości acnegenne, czyli zaostrzające trądzik. Wynika to z zaburzenia wymiany tlenowej, na której skutek, bakterie beztlenowe, odpowiedzialne za zmiany trądzikowe, mogą się spokojnie namnażać.
Przeczytaj: Sucha i pękająca skóra na dłoniach – jak ją zregenerować?
Gliceryna na włosy
Gliceryna zawarta w kosmetykach do pielęgnacji włosów poprawia ich strukturę oraz wygląd. Jest polecana do włosów suchych, słabych i zniszczonych. Gliceryna w szamponach zapobiega rozdwajaniu się końcówek oraz ułatwia rozczesywanie włosów. Maska do włosów z gliceryną zapewnia intensywne nawilżenie włosów, przez co stają się one gładsze i bardziej elastyczne.
Przeczytaj: Sucha skóra głowy – co może oznaczać?
Mydło z gliceryny
Właściwości zapobiegające wysychaniu naskórka są wykorzystywane przy produkcji mydeł z gliceryną. Zaletą mydła z gliceryną jest także brak reakcji alergicznych, dzięki czemu mogą go używać nawet wrażliwe osoby.
Kremy z gliceryną
Ze względu na swoje ochronne właściwości przed czynnikami zewnętrznymi, gliceryna może być stosowana przez cały rok. Jest składnikiem wielu ochronnych kremów zimowych, przeciwzmarszczkowych, a także nawilżających do rąk i stóp.
Gliceryna w ciąży – czy jest bezpieczna?
Gliceryna jest substancją pozbawioną toksyczności, dlatego można ją bezpiecznie stosować w kosmetykach dla kobiet w ciąży, a także niemowląt i małych dzieci. Oczywiście, jak każda substancja może uczulać szczególnie wrażliwe osoby, choć zdarza się to rzadko.
Bibliografia
N. I. W. Azelee i inn., „Glycerol in Food, Cosmetics and Pharmaceutical Industries: Basics and new Applications”, International Journal of Scientific & Technology research, Volume 8, Issue 12, 2019, s. 553-556
A. Jabłońska-Trypuć, E. Szumska, „Skuteczność i bezpieczeństwo w pielęgnacji rąk i skóry” ,Kosmetologia Estetyczna vol. 2/3/2013, s. 194
J. Kulawik, T. Kulawik, M. Litwin, „Chemia Nowej Ery 8”, Wydawnictwo Nowa Era, 2018, s. 150-153
M. Wajda, „Gliceryna – co to jest i jakie ma właściwości?”, dostęp online dnia 16.11.2022 r.: https://triny.pl/blog/gliceryna-co-to-jest-i-jakie-ma-wlasciwosci/
https://www.kosmopedia.org/encyklopedia/glycerin/
https://www.aptelia.pl/apteka/p148283-Bialy_Jelen_hipoalergiczne_mydlo_w_plynie_1000_ml