Zapalenie pęcherza ‒ przyczyny, objawy i sposoby leczenia

Spis treści:

1. Czym jest zapalenie pęcherza moczowego?
2. Przyczyny zapalenia pęcherza moczowego
3. Najczęstsze objawy zapalenia pęcherza moczowego
4. Jak przebiega diagnostyka zapalenia pęcherza moczowego?
5. Jak leczyć zapalenie pęcherza moczowego?
6. Nieleczone zapalenie pęcherza moczowego ‒ jakie mogą być skutki?

Czym jest zapalenie pęcherza moczowego? 

Ostre zapalenie pęcherza to niewątpliwie najczęstsze schorzenie układu moczowego. W jego przebiegu dochodzi do rozwoju stanu zapalnego błony śluzowej pęcherza i pojawienia się charakterystycznych objawów. Za pojawienie się choroby prawie zawsze odpowiadają patogenne drobnoustroje, choć może się ona niekiedy pojawić jako konsekwencja radio- bądź chemioterapii ‒ wtedy mówi się o krwotocznym zapaleniu pęcherza moczowego. 

Czy wiesz, że…. 

Zapalenie pęcherza moczowego występuje aż 50 razy częściej u kobiet niż u mężczyzn? Damska cewka moczowa, w porównaniu do męskiej, jest znacznie krótsza, co ułatwia przenikanie bakterii do pęcherza. Przyczyną tego zjawiska jest także lokalizacja zewnętrznego ujścia cewki moczowej w pobliżu pochwy i odbytu.

Przyczyny zapalenia pęcherza moczowego 

Zdecydowana większość zachorowań wywoływana jest przez bakterie, z czego aż 75-95% przypadków niepowikłanego lub nawracającego zapalenia pęcherza wynika z zakażenia bakterią Escherichia coli. Wśród patogenów wywołujących infekcję pęcherza wymienia się również pałeczki jelitowe, takie jak Proteus mirabilis czy Klebsiella pneumoniae, a także bakterie z gatunku Staphylococcus saprophyticus, Streptococcus agalactiae i Pseudomonas aeruginosa. Niezbyt często zapalenie pęcherza wywołane jest przez grzyby, najczęściej z gatunki Candida albicans. Z kolei wirusy, głównie z rodziny adenowirusów, bywają przyczyną krwotocznego zapalenia pęcherza moczowego u dzieci. 

Przeczytaj również: Nerki, gdzie się znajdują, jak działają?

Najczęstsze objawy zapalenia pęcherza moczowego 

Ostra infekcja pęcherza prawie zawsze wiąże się z występowaniem nieprzyjemnych objawów. Wśród dorosłych są one dość charakterystyczne, jednak zapalenie pęcherza u dzieci i seniorów może objawiać się w dość nietypowy sposób. 

Zapalenie pęcherza u dorosłych 

Pierwszą przesłanką sugerującą rozwój infekcji pęcherza są objawy dyzuryczne, czyli trudności w oddawaniu moczu. Chora osoba odczuwa częste parcie na mocz, jednak oddaje go w małych ilościach, najczęściej kroplami. Zapaleniu pęcherza najczęściej towarzyszy też pieczenie lub ból podczas mikcji. 

U chorych można zaobserwować zwiększoną częstość oddawania moczu. Nierzadko prowadzi ona do wystąpienia nykturii, czyli konieczności oddania moczu w nocy więcej niż dwa razy. U starszych osób zapalenie infekcja pęcherza może objawiać się również nietrzymaniem moczu. W zapaleniu pęcherza kolor moczu zwykle nie ulega zmianie, jednak w przebiegu choroby może pojawić się nieprzyjemny zapach. Pojawienie się czerwonego lub brunatnego koloru moczu może świadczyć o pojawieniu się krwi w moczu. 

Przeczytaj: Preparaty na układ moczowy i płciowy 

Zapalenie pęcherza u dzieci 

Rozpoznanie zapalenia pęcherza u dzieci, zwłaszcza tych najmłodszych, nie jest proste. Charakterystyczne dla zakażenia układu moczowego objawy dyzuryczne są u niemowląt niemal niemożliwe do zaobserwowania, a małe dzieci nie potrafią jeszcze dokładnie wskazać nieprzyjemnych dolegliwości. Jak zatem objawia się zapalenie pęcherza u dzieci? O rozwijającym się schorzeniu może świadczyć: 

• brak przyrostu masy ciała; 

• zmniejszony apetyt; 

• gorączka o nieustalonej przyczynie; 

• nadmierna senność; 

• wymioty lub biegunka; 

• kolka jelitowa; 

• zmiana barwy i zapachu moczu. 

Jak przebiega diagnostyka zapalenia pęcherza moczowego? 

W przypadku wystąpienia objawów zapalenia pęcherza warto zwrócić się po pomoc do swojego lekarza pierwszego kontaktu. Charakterystyczny obraz choroby sprawia, że specjalista zwykle stawia diagnozę i wdraża leczenie jedynie na podstawie badania ogólnego moczu. 

Po bardziej specjalistyczne badania należy sięgnąć w sytuacji, gdy objawy zapalenia pęcherza nie ustępują po zastosowanym leczeniu lub w krótkim czasie nawracają. Niezbędne jest wtedy wykonanie posiewu moczu, który umożliwi identyfikację odpowiadającego za infekcję patogenu i pozwoli na wdrożenie leczenia celowanego. 

Jak leczyć zapalenie pęcherza moczowego? 

Większość chorych z niepowikłaną infekcją pęcherza nie wymaga leczenia szpitalnego, a leczenie z powodzeniem może prowadzić lekarz pierwszego kontaktu. Podstawą leczenia zapalenia pęcherza moczowego jest terapia przeciwdrobnoustrojowa, nakierowana na eliminację zakażenia. Jednocześnie warto dodatkowo wdrożyć domowe sposoby na zapalenie pęcherza, które pozwolą zapobiec nawrotom schorzenia. 

Skuteczne leki na zapalenie pęcherza 

Najważniejszym elementem leczenia zapalenia pęcherza moczowego jest antybiotykoterapia. W leczeniu infekcji bakteryjnych największe zastosowanie znajduje kotrimoksazol, trimetoprim, a także fosfomycyna. Alternatywnie w leczeniu zapalenia pęcherza można użyć też cyprofloksacyny, ofloksacyny, lewofloksacyny oraz połączenia amoksycyliny z kwasem klawulanowym. 

Czy istnieją leki na zapalenie pęcherza bez recepty, które zawierają antybiotyk? Obecnie w sprzedaży dostępne są tabletki na zapalenie pęcherza z furazydyną. Jest to lek powszechnie stosowany w leczeniu infekcji dróg moczowych, jednak należy mieć na uwadze rosnącą oporność patogennych drobnoustrojów. 

Polecamy: Zapalenie nerek, jakie daje objawy, jak się je leczy

Domowe sposoby na zapalenie pęcherza 

Duże wsparcie w leczeniu infekcji pęcherza stanowią zioła o właściwościach moczopędnych. Liście pokrzywy, brzozy czy borówki brusznicy w naturalny sposób przyspieszają wypłukiwanie bakterii z dróg moczowych. Innym popularnym ziołem na zapalenie pęcherza jest owoc żurawiny. Pozyskany z nich sok lub ekstrakt zakwasza mocz i zapobiega przyleganiu bakterii do ścian dróg moczowych, dzięki czemu zapobiega nawrotom infekcji. 

Zioła na zapalenie pęcherza można stosować nie tylko w formie doustnych naparów, ale także nasiadówek. Jest to ciepła, kilkunastominutowa kąpiel, podczas której pośladki i strefy intymne powinny być zanurzone w wodzie. Do nasiadówek na zapalenie pęcherza warto dodać takie zioła jak rumianek czy szałwia. 

Nieleczone zapalenie pęcherza moczowego ‒ jakie mogą być skutki? 

Szacuje się, że nawet 50% przypadków nieleczonego zapalenia pęcherza moczowego może ulec samoistnemu wyleczeniu. Czy warto zatem rezygnować z leczenia infekcji? Absolutnie nie! Nieleczone zapalenie pęcherza może wiązać się z wystąpieniem jednego z wielu groźnych dla zdrowia powikłań. Do możliwych powikłań tego schorzenia zalicza się przede wszystkim: 

• odmiedniczkowe zapalenie nerek; 

• ropień nerki lub okolicy okołonerkowej; 

• martwicę brodawek nerkowych; 

• urosepsę; 

• zakrzepicę tętnicy nerkowej; 

• niewydolność nerek; 

• zapalenie gruczołu krokowego lub najądrza. 

Bibliografia