Berberyna ‒ czym jest i kiedy się ją stosuje?

Spis treści:

1. Czym właściwie jest berberyna?
2. Berberyna a berberyna HCL ‒ czym się różnią?
3. Działanie berberyny
4. Jak stosować berberynę?
5. Berberyna ‒ przeciwwskazania do zastosowania
6. Potencjalne działania niepożądane berberyny

Czym właściwie jest berberyna? 

Berberyna to związek chemiczny, zaliczany do grupy alkaloidów izochinolinowych. Ekstrahuje się go głównie z korzeni i łodyg krzewów z rodziny berberysowatych, w tym z berberysu zwyczajnego, choć nie tylko. Berberyna obecna jest również w roślinach takich jak gorzknik kanadyjski, cynowód chiński czy mahonia pospolita. Związek ten wyróżnia się silną aktywnością farmakologiczną, dzięki której znalazł szerokie zastosowanie w lecznictwie. 

Kup w aptece: Suplementy dla diabetyków

Berberyna a berberyna HCL ‒ czym się różnią? 

Berberyna, występująca w postaci czystego związku chemicznego, jest IV-rzędową solą amonową. Jest to forma wyróżniająca się słabą rozpuszczalnością w wodzie, a także niską wchłanialnością w przewodzie pokarmowym. Właśnie dlatego dostępne w sprzedaży suplementy najczęściej zawierają w swym składzie berberynę HCL, czyli chlorowodorek berberyny. Jest to wciąż ten sam związek, jednak w formie soli. Berberyna HCL cechuje się lepszą biodostępnością, co przekłada się na efekty jej stosowania. 

Działanie berberyny 

Właściwości lecznicze berberyny można wykorzystać we wsparciu terapii wielu schorzeń. Badania naukowe sugerują, że suplementacja tego związku może być pomocna w leczeniu między innymi zespołu policystycznych jajników czy zespołu Alzheimera. Wskazuje się również na potencjalne działanie prewencyjne w przypadku chorób nowotworowych. Najlepsze efekty suplementacji berberyny odnotowano jednak w leczeniu dyslipidemii oraz insulinooporności. 

Zastosowanie berberyny w celu poprawy profilu lipidowego 

Do właściwości leczniczych berberyny z pewnością zaliczyć można jej prozdrowotny wpływ na kondycję układu sercowo-naczyniowego. Udowodniono, że związek ten wykazuje działanie antyarytmiczne, a także poprawia funkcjonowanie lewej komory mięśnia sercowego. Najlepiej udokumentowany jest jednak wpływ berberyny na poprawę profilu lipidowego krwi. Suplementacja tego związku przyczynia się do: 

• obniżenia stężenia całkowitego cholesterolu, 

• obniżenia stężenia frakcji LDL cholesterolu (nazywanej złym cholesterolem), 

• obniżenia stężenia triglicerydów, 

• podwyższenia stężenia frakcji HDL cholesterolu (nazywanej dobrym cholesterolem). 

Berberyna ‒ efekt przeciwcukrzycowy 

Suplementacja berberyny przeciwdziała insulinooporności, która jest odpowiedzialna za rozwój takich chorób jak cukrzyca typu 2 czy zespół policystycznych jajników. Związek ten poprawia wrażliwość tkanek na insulinę, a tym samym wykazuje efekt hipoglikemizujący, który bywa porównywany z niektórymi doustnymi lekami przeciwcukrzycowymi. Specjaliści wskazują, że dzięki korzystnemu działaniu na profil lipidowy oraz glikemię, preparaty berberyny są szczególnie polecane osobom zagrożonym zespołem metabolicznym. 

Przeczytaj: Wszystko, co trzeba wiedzieć o cukrzycy

Berberyna na odchudzanie ‒ czy ma to sens? 

Spore grono osób kupuje w aptece berberynę w celu wspomagania odchudzania. Rzeczywiście, suplement ten może być pomocny nie tylko w przeciwdziałaniu skutkom nadwagi i otyłości, ale także w redukcji tkanki tłuszczowej. Berberyna wpływa bowiem na procesy wzrostu i różnicowania komórek tłuszczowych, a także odkładania się i magazynowania w nich tłuszczu. Wpływ berberyny na odchudzanie jest wielokierunkowy, jednak warto pamiętać, że jest to jedynie środek wspomagający, a podstawą w redukcji tkanki tłuszczowej jest aktywność fizyczna i odpowiednio skomponowana dieta. 

Jak stosować berberynę? 

Badania naukowe sugerują, że optymalne dawkowanie berberyny to 900-2000 mg dziennie. Warto jednak pamiętać, że berberyna ma krótki okres półtrwania, dlatego dawkę tę należy podzielić na 3 lub 4 porcje, które przyjmiemy w ciągu całego dnia. Dla uzyskania najlepszego efektu, berberynę warto przyjmować w równych odstępach czasu, tuż przed spożyciem posiłku.  

Jak długo stosować berberynę? Jeszcze do niedawna zalecano, by suplementacja trwała maksymalnie przez 3 miesiące. Wykazano jednak, że zastosowanie berberyny przez dłuższy okres jest nie tylko bezpieczne, ale także umożliwia rozwinięcie pełnego potencjału terapeutycznego tego związku. 

Berberyna ‒ przeciwwskazania do zastosowania 

Berberyna może zostać zastosowana przy wielu jednostkach chorobowych, w tym insulinooporności, dyslipidemii czy otyłości. Warto jednak pamiętać, że istnieją pewne przeciwwskazania do przyjmowania tego związku. Przede wszystkim nie powinien być on podawany ciężarnym, matkom karmiącym piersią, jak również dzieciom ‒ a zwłaszcza noworodkom z fizjologiczną żółtaczką. 

Warto także pamiętać, że berberyna może wpływać na metabolizm wielu leków. Interakcje te mogą zaburzać przebieg terapii, a w skrajnych przypadkach stwarzać zagrożenie dla zdrowia, a nawet życia chorej osoby. Z zastosowania berberyny powinny zrezygnować osoby, które przyjmują m.in. cyklosporynę A, leki przeciwcukrzycowe, warfarynę, dekstrometorfan czy losartan. 

Potencjalne działania niepożądane berberyny 

Berberyna uważana jest powszechnie za bezpieczny suplement. Jej przyjmowanie nie wiąże się z poważnymi skutkami ubocznymi. Do najczęściej zgłaszanych działań niepożądanych berberyny zalicza się głównie dolegliwości żołądkowo-jelitowe (takie jak ból brzucha, wzdęcia, zaparcia czy biegunki). Zbyt duże dawki berberyny mogą ponadto powodować hipoglikemię, czyli zbyt duże spadki stężenia glukozy we krwi. 

Bibliografia