Czym jest colostrum? Właściwości i zastosowanie

Spis treści:

1. Colostrum – czym jest i jakie ma właściwości?
2. Jakie korzyści zdrowotne przynosi spożywanie colostrum?
3. Wpływ colostrum na odporność
4. W jakich przypadkach warto stosować suplementację colostrum?

Colostrum – czym jest i jakie ma właściwości?

Colostrum jest pierwszym pokarmem produkowanym przez gruczoły sutkowe matek ssaków – w tym ludzi – bezpośrednio po porodzie i kilka dni po nim. Stanowi gęstą, najczęściej żółto-białą lub żółto-czerwoną substancję, składem różniącą się od „właściwego” mleka, w które wraz z upływem czasu się przekształca. 

Co więc cennego w sobie skrywa i dlaczego tak wiele osób poszukuje odpowiedzi na pytanie, czym jest colostrum. Badania prowadzone na przestrzeni ostatniej dekady nie pozostawiają wątpliwości, że przyjmowanie siary niesie za sobą rozmaite korzyści zdrowotne. Colostrum to niezwykle bogate źródło związków odżywczych (białka, tłuszcze), witamin, minerałów, ale także bioaktywnych składników, wzmacniających naturalne siły obronne organizmu (zawiera m.in. immunoglobuliny, laktoferynę, lizozym, laktoperoksydazę, α-laktalbuminę czy β-laktoglobulinę).

Jedną z unikalnych cech colostrum jest zawartość czynników wzrostu. Należą do nich m.in. czynnik wzrostu naskórkowy (EGF) oraz insulinopodobny czynnik wzrostu (IGF), które pomagają stymulować rozwój i dojrzewanie układu pokarmowego noworodków, co jest kluczowe dla przyswajania pokarmu i budowania odporności.

Na rynku farmaceutycznym suplementy zawierające siarę występują w różnej postaci – są to m.in. kapsułki lub proszek do rozpuszczania. Wśród preparatów aptecznych najczęściej odnaleźć można siarę bydlęcą oraz colostrum z mleka koziego.

Sprawdź ofertę: Na układ odpornościowy u dzieci

Jakie korzyści zdrowotne przynosi spożywanie colostrum?

Działanie colostrum na ludzki organizm jest wielokierunkowe, choć zdecydowanie koncentruje się na wspieraniu funkcji układu odpornościowego. Do tej pory wykazano, że preparaty na bazie siary koziej lub bydlęcej wykazują aktywność immunomodulującą, przeciwdrobnoustrojową (działanie przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe, przeciwgrzybicze), przeciwpasożytniczą, a także przeciwnowotworową. 

Za najważniejszy składnik determinujący właściwości prozdrowotne wyciągu z siary bydlęcej i koziej uważa się białko, jakim jest laktoferyna. Związek ten, poza wymienionymi wyżej aktywnościami, posiada także zdolność wiązania się z jonami żelaza, tworząc dobrze przyswajalne przez organizm chelaty. Właściwość tę wykorzystuje się w produkcji preparatów żelaza o zwiększonym wchłanianiu.

Co więcej, laktoferyna istotnie wpływa na ludzki mikrobiom. Działa bifidogennie, co oznacza, że sprzyja namnażaniu w jelicie probiotycznych bakterii rodzaju Bifidobacterium. Z drugiej strony, normalizuje także skład mikrobioty jelitowej, hamując namnażanie drobnoustrojów patogennych.

Sprawdź ofertę: Probiotyki na odporność u dzieci

Wpływ colostrum na odporność

Preparaty na bazie siary bydlęcej czy koziej oddziałują na układ odpornościowy m.in. poprzez pobudzanie dojrzewania limfocytów. Dodatkowo zwiększają produkcję cytokin działających przeciwzapalnie (IL-4, IL-10) przy jednoczesnym hamowaniu syntezy związków o właściwościach prozapalnych (np. IL-1, TNF-α). Wiadomo także, że colostrum nasila aktywność komórek NK (ang. natural killer), pełniących istotną rolę w początkowych fazach nieswoistej odpowiedzi immunologicznej (ich „celem” są przede wszystkim komórki zakażone wirusem oraz komórki nowotworowe). 

Przeczytaj także: Co na odporność u dzieci?

W jakich przypadkach warto stosować suplementację colostrum?

Oto kilka przypadków, w których suplementacja colostrum z mleka koziego lub krowiego może być szczególnie przydatna. Wymienić należy:

• wzmocnienie układu odpornościowego – co jest ważne w przypadku osób z nawracającymi infekcjami górnych dróg oddechowych (dotyczy to zarówno osób dorosłych, jak i młodszych pacjentów; colostrum u dzieci może być bezpiecznie stosowane, o ile nie występuje uczulenie na którykolwiek ze składników preparatu i o ile dany środek przeznaczony jest dla omawianej grupy wiekowej);

• poprawa kondycji jelit – prozdrowotne działanie colostrum na jelita i „promowanie” właściwego rozwoju mikrobiomu to jedne z najczęstszych powodów sięgania po preparaty siary; suplementacja młodziwa okazuje się być bardzo korzystna u osób cierpiących na problemy z jelitami wynikające właśnie z zaburzeń mikrobiomu, jak np. zespół jelita drażliwego, czyli IBS;

• gdy nie ma możliwości karmić piersią – w przypadku niemowląt, których karmienie piersią nie jest możliwe, colostrum może być suplementowane celem wspomagania rozwoju układu odpornościowego (na rynku dostępne są preparaty, np. probiotyki w kroplach z dodatkiem siary, które można podawać już od 6 m-ca życia);

• poprawa stanu skóry – dzięki zawartości czynników wzrostu, colostrum może wspomagać regenerację skóry i poprawiać jej wygląd, jest to szczególnie korzystne dla osób cierpiących na różnego rodzaju problemy dermatologiczne oraz trychologiczne (pamiętajmy, że colostrum stanowi także składnik preparatów do stosowania zewnętrznego);

• w przypadku chorób autoimmunologicznych – badania sugerują, że colostrum może korzystnie wpływać na modulację odpowiedzi immunologicznej w chorobach autoimmunologicznych, jednak kwestia ta wymaga dalszych badań.

Przeczytaj także: Kiedy warto podawać dzieciom probiotyki?

To, jak dawkować colostrum, uzależnione jest przede wszystkim od rodzaju preparatu i wskazań producenta. Należy pamiętać, że siary nie należy stosować, gdy występuje uczulenie na którykolwiek z jej składników. Zasadniczo nie ma przeciwwskazań do przyjmowania colostrum w ciąży oraz w okresie karmienia piersią. 

Warto także wiedzieć, jak długo stosować colostrum? Najczęściej zaleca się zażywanie go przez okres minimum kilku tygodni, do 3 miesięcy.

Bibliografia