Chora wątroba – objawy

Spis treści:

1. Wątroba – najczęstsze schorzenia 
2. Objawy chorej wątroby – z czym możemy się spotkać? 
3. Chora wątroba – diagnoza 
4. Leczenie wątroby – jak przebiega? 

Wątroba – najczęstsze schorzenia 

Na wstępie tego artykułu zapoznajmy się z najczęstszymi chorobami, jakie mogą zaburzać funkcjonowanie wątroby. Należy tutaj wymienić: 

• wirusowe zapalenie wątroby (WZW) – jest to schorzenie wywoływane przede wszystkim przez wirusy zapalenia wątroby typu A, B, C, D i E. Są to wirusy pierwotnie hepatotropowe, 

• autoimmunologiczne zapalenie wątroby – schorzenie wynikające z obecności specjalnych przeciwciał, które wraz z trwaniem choroby prowadzą do rozwoju procesu martwiczo-zapalnego w obrębie tkanki wątrobowej, 

• ostra porfiria przerywana – choroba metaboliczna, której istotą jest zaburzenie szlaku biochemicznego syntezy hemu. W konsekwencji tego dochodzi do nagromadzenia produktów ubocznych (takich jak kwas δ–aminolewulinowy), które prowadzą do uszkodzenia układu nerwowego – produkty te są bowiem zdolne do przenikania bariery krew–mózg,  

• choroba Wilsona – choroba o podłożu genetycznym, której istotą jest defekt białka odpowiedzialnego za transport miedzi w komórkach wątroby (czyli w hepatocytach), czego konsekwencją jest gromadzenie się tego pierwiastka nie tylko w wątrobie, ale i w mózgu, nerkach i rogówce oka, 

• pierwotne zapalenie dróg żółciowych – schorzenie autoimmunologiczne, którego istotą jest zniszczenie drobnych przewodów żółciowych wewnątrz wątroby, co prowadzi do uszkodzenia gruczołu, 

• hemochromatoza dziedziczna – choroba uwarunkowana genetycznie, która wynika z przeładowania organizmu żelazem, co prowadzi do uszkodzenia między innymi wątroby,  

• marskość wątroby – schorzenie, do którego predysponuje wiele czynników, a przede wszystkim alkohol, wirusowe zapalenia wątroby, choroby metaboliczne (w tym właśnie choroba Wilsona, czy hemochromatoza), choroby dróg żółciowych, utrudnienie odpływu żylnego z wątroby, niektóre leki, toksyny, jak i również hiperwitaminoza A. Jest to schorzenie, którego istotą jest uogólnione uszkodzenie wątroby. W przebiegu marskości wątroby dochodzi do zwłóknienia jej miąższu i przekształcenia prawidłowej struktury narządu w guzki regeneracyjne o nieprawidłowej budowie, 

• ostra niewydolność wątroby – jest to nagłe pogorszenie czynności wątroby, rozpoznawane u pacjentów bez historii przewlekłej choroby tego narządu. 

Przeczytaj więcej: Wątroba, budowa, funkcje, położenie 

Objawy chorej wątroby – z czym możemy się spotkać? 

Objawy choroby wątroby nie zawsze są związane tylko i wyłącznie z tym gruczołem i przewodem pokarmowym. Czasami symptomy chorej wątroby dotyczą zupełnie innego układu organizmu – na przykład układu sercowo–naczyniowego lub układu nerwowego. Skupmy się w tym miejscu na objawach związanych z samym gruczołem i układem pokarmowym.  

W przypadku chorej wątroby mogą wystąpić takie symptomy kliniczne jak: 

• żółtaczka – czyli objaw kliniczny, polegający na zażółceniu skóry, błon śluzowych i białkówek oczu, spowodowany odkładaniem się bilirubiny, 

• krwawienia, zaburzenia krzepnięcia – wynika to z faktu, że w wątrobie produkowane są czynniki krzepnięcia, a ich obniżony poziom zwiększa ryzyko krwawień, 

• osłabienie i łatwe męczenie się,

• zmniejszenie masy ciała,

• charakterystyczny wygląd tak zwanego „kasztanowego ludzika” – pacjent ma chude kończyny i typowo powiększony obwód brzucha, 

• świąd skóry, wynikający z zastoju żółci i produktów pośrednich, 

• wzdęcia, nudności i wymioty, 

• ból w prawej okolicy podżebrowej, 

• powiększenie wątroby, wyczuwalne palpacyjne guzki w jej obrębie, 

• przepuklina w ścianie brzucha – spowodowana przez wodobrzusze i powiększenie obwodu brzucha. 

Chora wątroba – diagnoza

Jak wygląda diagnostyka w kierunku chorób wątroby? Zależy to przede wszystkim od schorzenia, które podejrzewamy. W przypadku marskości wątroby podstawą rozpoznania jest badanie histologiczne (pod mikroskopem) wycinka pobranego podczas biopsji wątroby.
Pomocne są również badania obrazowe oceniające gruczoł (m.in. USG brzucha). Podczas badań laboratoryjnych można dostrzec małopłytkowość, obniżone stężenie hemoglobiny,  zwiększoną aktywność enzymów wątrobowych (ALT, AST, ALP), a także niedobór czynników krzepnięcia, wydłużenie czasu protrombinowego, a także hipoalbuminemia (obniżenia poziomu białka albuminy we krwi). W przypadku chorób metabolicznych wykonuje się dokładniejsze badania. Na przykład w przypadku choroby Wilsona pomocne jest oznaczenie stężenia ceruloplazminy, a także ocena dobowego wydalania miedzi z moczem. 

Leczenie wątroby – jak przebiega? 

W przypadku marskości wątroby konieczne jest leczenie choroby podstawowej, która doprowadziła do uszkodzenia miąższu wątroby – czyli na przykład leczenie wirusowego zapalenia wątroby, jeśli takie schorzenie było przyczyną marskości. Wskazana jest całkowita abstynencja alkoholowa, niepalenie tytoniu oraz zrównoważona dieta. W celu zapobieganiu powikłań marskości wątroby stosuje się: 

• beta–blokery – zapobiegają krwawieniu z żylaków przełyku, 

• statyny – typowo stosowane celem leczenia hipercholesterolemii, w marskości wątroby ich celem jest zmniejszenie nadciśnienia wrotnego, 

• pacjentom z marskością wątroby trzeba ponadto zalecić szczepienia przeciwko WZW typu A i B, a także przeciwko grypie i pneumokokom. 

Leczenie chorej wątroby zależy od konkretnego przypadku. W sytuacji stłuszczenia wątroby najważniejsza jest zmiana stylu życia i przyzwyczajeń. Wskazana jest dieta o obniżonej kaloryczności. Co więcej, konieczne jest również zmniejszenie masy ciała. Jeżeli chodzi o żywienie to bardzo polecana jest dieta śródziemnomorska. W niektórych przypadkach w celu ochrony komórek wątroby stosuje się witaminę E (w dawce 800 IU na dobę przez mniej, niż 1 rok). Lekarze zalecają również suplementy wspierające pracę wątroby. 

Przeczytaj więcej: Dieta wątrobowa – jak dbać o wątrobę?

Podsumowując, schorzenia wątroby są zróżnicowaną i liczną grupą chorób. Warto mieć świadomość, jakie objawy wiążą się z chorą wątrobą. Schorzeniami tymi zajmuje się typowo lekarz specjalista – hepatolog i to właśnie do niego powinniśmy się udać, jeżeli podejrzewamy u siebie zaburzenia funkcjonowania wątroby.  

Bibliografia