Łupież – rodzaje i leczenie

Spis treści:

1. Czym jest i gdzie występuje łupież?
2. Jakie są rodzaje łupieżu?
3. Jak pozbyć się łupieżu?

Czym jest i gdzie występuje łupież? 

Łupież to przewlekłe i nawrotowe zaburzenie, które najczęściej dotyczy owłosionej skóry głowy. Czasami pojawia się także na rzęsach, brwiach oraz innych częściach ciała. Dotyka zarówno dzieci, nastolatków, jak i dorosłych.  

Cechą charakterystyczną dla łupieżu jest drobnopłatkowe złuszczanie skóry głowy. Podstawowy podział, obejmujący zmiany na skórze głowy, wyróżnia łupież suchy oraz tłusty, z nasilonym łojotokiem. Łupież diagnozuje się na podstawie widocznych zmian skórnych, a w razie wątpliwości badań dermatologicznych i trychologicznych, np. lampą Wooda. Można także wykonać badanie mikologiczne.  

Jakie są rodzaje łupieżu? 

Istnieje kilka rodzajów łupieżu. Łupież suchy i łojotokowy obejmują skórę głowy. Natomiast łupież pstry i łupież różowy Gilberta uwidaczniają się na skórze ciała. 

Przeczytaj również: Skalp – jak pielęgnować skórę głowy?

Łupież suchy – łupież zwykły 

Łupież suchy, zwany też zwykłym jest najłagodniejszą postacią łupieżu. Wyróżnia się obecnością szarobiałych sypkich płatków, łatwo oddzielających się od skóry, które bytują przy czubku głowy oraz skroniach. Przy czesaniu, łuski obsypują się na ramiona i ubrania, powodując zakłopotanie chorego. Włosy charakteryzuje nadmierna suchość i łamliwość. Łupieżowi suchemu czasami towarzyszy też świąd. 

Sprawdź ofertę: Kosmetyki przeciwłupieżowe do włosów

Łupież tłusty —  łupież łojotokowy    

Łupież tłusty, zwany także łojotokowym jest związany z nadmiernym wydzielaniem sebum, czyli łoju skórnego. Pojawia się on na podłożu wzmożonej pracy gruczołów łojowych. Cechuje się żółtawymi, tłustymi łuskami, zlokalizowanymi na szczycie głowy, przez co włosy wyglądają na nadmiernie lśniące i przetłuszczone. 

Łupież pstry 

Łupież pstry to choroba skóry o przewlekłym i nawrotowym przebiegu. Jest wywołana działalnością grzybów z rodzaju Malassezia: furfur, sympodialis lub globosa. Należy do powierzchownych grzybic i wyróżnia się złuszczaniem naskórka poprzez okrągłe oraz owalne plamy. Zmiany te mogą być delikatnie zaczerwienione, odbarwione lub przebarwione na kolor żółtawobrunatny. Jego lokalizacja obejmuje skórę szyi, ramion oraz tułowia. Jest charakterystyczny głównie dla młodych dorosłych, którzy okres dojrzewania mają już za sobą.

Przeczytaj: Grzybica skóry głowy – objawy, leczenie, pielęgnacja

Łupież różowy —  łupież Gilberta 

Łupież różowy, zwany także łupieżem Gilberta lub łupieżem różowym Gilberta to łagodna dermatoza rumienowo-złuszczająca, zlokalizowana głównie na tułowiu i dystalnych częściach kończyn. Kolor w nazwie nawiązuje do odcienia zmian na skórze. Gilbert to nazwisko francuskiego dermatologa, który jako pierwszy opisał tę jednostkę chorobową w 1860 roku. Ten rodzaj łupieżu nie wymaga leczenia, ponieważ ustępuje samoistnie, po upływie od 4 do 6 tygodni. 

W początkowym etapie choroby widoczna jest kilkucentymetrowa blaszka macierzysta, zwana też zwiastunową, która mocno się złuszcza. Często bywa ona mylona z grzybicą. Następnie po upływie od kilku do kilkunastu dni na skórze ciała pojawiają się liczne, drobne, zlokalizowane symetrycznie i złuszczające się na obwodzie medalionowate wykwity skórne, niekiedy z towarzyszącym świądem (zwłaszcza u dzieci). Układają się one w charakterystyczny kształt choinki. 

Zdarza się, że zmiany skórne pojawiają się w nietypowych miejscach, np. na twarzy, pachach czy pachwinach. Tę postać choroby określa się łupieżem różowym odwróconym. 

Przeczytaj: Swędzenie skóry głowy – możliwe przyczyny

Jak pozbyć się łupieżu? 

Podczas zmagań z łupieżem należy uzbroić się w cierpliwość, wykazać się determinacją oraz regularnością działania. Do leczenia łupieżu stosuje się terapię miejscową, specjalistycznymi preparatami, takimi jak szampony, kremy czy inne emulsje. 

Dobrym sposobem uzupełniającym walkę zarówno z łupieżem suchym, jak i tłustym, są specjalistyczne zabiegi kosmetologiczne, takie jak: 

• peeling kawitacyjny, ultradźwięki regulują pracę gruczołów łojowych, działają bakteriobójczo i bakteriostatycznie; 

• darsonwalizacja skóry głowy, która niszczy, odpowiedzialne za łupież grzyby Malassezia furfur; 

• terapia światłem LED, czyli luminoterapia. 

Farmakologiczne leczenie łupieżu 

Leczenie farmakologiczne zakłada stosowanie m.in. flukonazolu, ketokonazolu oraz itrakonazolu. Do pozostałych substancji czynnych, które wykazują skuteczne działanie w terapii łupieżu, należą następujące związki chemiczne: 

• przeciwgrzybiczne, np. pirytonian cynku, siarczek selenu, klimbazol czy cyklopiroks; 

• keratolityczne, które wykazują działanie złuszczające martwe komórki naskórka, zapobiegając ich nawarstwianiu. Należą do nich: kwas mlekowy i salicylowy, rezorcyna, mocznik czy związki siarki; 

• przeciwzapalne, np. cyklopirox; 

• antyproliferacyjne, które ułatwiają prawidłowy proces odnowy komórek warstwy rogowej naskórka. Są to: ichtiol, octopirox, dziegcie mineralne czy dwusiarczek selenu. 

Jaki powinien być szampon zwalczający łupież? 

W aptekach dostępne są różne szampony przeciwłupieżowe. Powinny one zawierać substancje z grup, wymienionych w poprzednim akapicie, a także substancje łagodzące i regenerujące skórę głowy.  

Należy pamiętać o właściwym stosowaniu szamponu przeciwłupieżowego, zgodnie z instrukcją, w tym pozostawianiu spienionego preparatu przez czas, określony na opakowaniu – najczęściej od 3 do 5 minut. 

Szampon na łupież suchy powinien zawierać w składzie poza substancjami hamującymi namnażanie się grzybów, także składniki łagodzące i nawilżające przesuszoną skórę głowy. Szampon na łupież tłusty ma za zadanie nie tylko zniszczyć zarodniki grzybów, ale także odbudować prawidłową mikroflorę skóry głowy, poprzez regulację pracy gruczołów łojowych. 

Szampony z ketokonazolem w stężeniu 2% hamują cytochrom P450 w komórkach grzybów, co uniemożliwia budowę ich błony komórkowej, a tym samym zapobiega namnażaniu się  grzybów chorobotwórczych.  

Szampony z 1,5% cyklopiroksolaminą wykazują wielokierunkowe działanie, zarówno grzybobójcze, przeciwbakteryjne, jak i przeciwzapalne. Ich działanie opiera się na hamowaniu wzrostu grzybów, bakterii oraz czynników zapalnych. 

Poza szamponem przeciwłupieżowym warto także zaopatrzyć się w peeling do skóry głowy, który wystarczy stosować raz na tydzień. Pomoże on złuszczyć nagromadzone komórki warstwy rogowej naskórka i oczyścić powierzchnię skóry głowy. Dzięki niemu odsłonięta skóra będzie lepiej wchłaniała składniki aktywne obecne w preparatach przeciwłupieżowych, takich jak np. szampony i ampułki przeciwłupieżowe czy wcierki do skóry głowy. 

Domowe sposoby na łupież 

Domowe sposoby na łupież obejmują prawidłowe odżywianie oraz stosowanie płukanek z substancji pochodzenia naturalnego. Warto także wdrożyć masaż skóry głowy do swojego codziennego rytuału pielęgnacyjnego. 

Odżywianie przy łupieżu powinno być nakierowane na uzupełnienie niedoborów poszczególnych składników odżywczych . Do diety należy włączyć suplementację, m.in.: 

• cynku, 

• fosforu, 

• kwasów omega-3, 

• magnezu, 

• potasu, 

• selenu, 

• wapnia, 

• witamin A i E,  

• żelaza. 

Warto także stosować domowe płukanki z surowców roślinnych, wykazujących działanie przeciwłupieżowe, takich jak: 

• kwiaty przelotu i stokrotki lekarskiej;  

• liście brzozy i pokrzywy; 

• ziele tymianku; 

• korzeń łopianu, pokrzywy i mydlnicy lekarskiej; 

• tatarak zwyczajny; 

• propolis. 

Doskonałym sposobem na walkę z łupieżem suchym jest relaksująco-leczniczy masaż skóry głowy, który można wykonywać podczas jej mycia. Korzystnymi skutkami masażu są: redukcja napięcia, poprawa ukrwienia skóry głowy oraz pobudzenie gruczołów łojowych do produkcji natłuszczającego sebum. 

Masaż skóry głowy należy rozpocząć w okolicy ciemieniowej, przesuwając się kolejno do boków skóry głowy oraz linii czoła. Ruchy należy wykonywać płynnie, z jednakową siłą oraz zgodnie z kierunkiem przebiegu mięśni. Należy rozpocząć od ruchów kolistych, następnie przejść do ruchów oklepywania fortepianowego, kończąc ruchami głaskania. 

Bibliografia