Czym jest refluks żołądka – objawy, przyczyny, sposoby leczenia i dieta

Spis treści:

1. Rodzaje refluksu
2. Skąd się bierze refluks żołądka? Główne przyczyny
3. Refluks – objawy
4. Refluks a zgaga – czy zawsze idą w parze?
5. Diagnostyka – jakie badania na refluks warto wykonać?
6. Kto leczy refluks – jaki lekarz?
7. Refluks – leczenie
8. Refluks a dieta – co jeść przy refluksie, a czego unikać?
9. Nieleczony refluks – powikłania
10. Refluks żołądka – warto wiedzieć

Rodzaje refluksu 

Samo słowo refluks mówi nam o cofaniu się treści pokarmowej do wyższych pięter przewodu pokarmowego z jego niższych części wysołując nieprzyjemne odczucia i objawy. Z tego powodu wyróżniamy różne typy refluksów. Jeżeli dochodzi do patologicznego refluksu, mówimy wtedy o chorobie refluksowej.

Refluks żołądkowo-przełykowy 

W tym przypadku mamy do czynienia z cofaniem się pokarmu z żołądka do przełyku. Tego typu refluks u małych małe dzieci ma związek z niedojrzałością układu pokarmowego. Obserwujemy wtedy ulewania lub wymioty – przy bardziej nasilonym refluksie. Jeżeli występuje on u starszych osób i/lub powoduje dolegliwości, mówimy o chorobie refluksowej przełyku, której występowanie jest powszechne w społeczeństwie. 

Sprawdź oferty: Leki na refluks u dzieci 

refluks żołądkowo-jelitowy (refluks żółciowy) 

W tym przypadku treść z dwunastnicy, dokąd spływa żółć, cofa się do żołądka. Taki rodzaj refluksu często występuje u osób z zaburzeniem pracy nerwów w okolicy dwunastnicy i dróg żółciowych – z tego względu częściej występuje u osób po operacji usunięcia pęcherzyka żółciowego. Innymi przyczynami refluksu żółciowego jest zmniejszona perystaltyka układu pokarmowego, czy nieprawidłowe napięcie odźwiernika żołądka, który powinien pozostawać zaciśnięty i chronić żołądek przed refluksem.

Przeczytaj również: Żołądek bez tajemnic

refluks krtaniowo-gardłowy 

Dużo rzadziej mamy do czynienia z cofaniem się treści pokarmowej aż do gardła i krtani. Jego objawy są bardziej uciążliwe, a niekiedy niebezpieczne. Wówczas z powodu drażnienia tkanek przełyku, krtani i gardła mamy do czynienia z kaszlem, chrypką, drapaniem w gardle, trudnościami z przełykaniem, a nawet problemami z mówieniem.

Skąd się bierze refluks żołądka? Główne przyczyny 

Przełyk składa się z mięśni tworzących zwieracze przełyku. Za odpowiednią pracę, czyli skurcze i rozkurczanie w trakcie połykania jego najniższej części, odpowiada mięsień – tzw. dolny zwieracz przełyku. W sytuacji, w której relaksacja tego mięśnia oraz odnóg przepony  jest zaburzona, wpust żołądka pozostaje nadmiernie otwarty. Wtedy może dojść do cofnięcia się treści żołądkowej wyżej, wywołując refluks i jego objawy.  

Refluks – objawy 

Najczęstszymi objawami choroby refluksowej są: 

• zgaga, 

• odbijanie się po jedzeniu kwaśną treścią, 

• ból w klatce piersiowej i nadbrzuszu, 

• ból przy połykaniu, 

• zaburzenia połykania, 

• uczucie „guli” w gardle, 

• nudności, 

• ból gardła.

Refluks a zgaga – czy zawsze idą w parze? 

Zgaga jest najczęściej zgłaszanym objawem u osób dotkniętym chorobą refluksową przełyku. Należy jednak pamiętać, że zgaga nie zawsze musi świadczyć o chorobie i vice versa – choroba refluksowa także może dawać wiele różnych objawów bez odczuwania zgagi.

Sprawdź: Jakie zioła pomogą na refluks?

Diagnostyka – jakie badania na refluks warto wykonać? 

Diagnozę choroby refluksowej przełyku można postawić już na podstawie samych objawów. W niektórych sytuacjach należy poszerzyć diagnostykę o badanie endoskopowe górnego odcinka przewodu pokarmowego – gastroskopię.  

W rzadszych przypadkach stosuje się manometrię przełyku, czyli pomiary pH treści, która jest zarzucana z żołądka wraz z wysokością, którą osiąga oraz impedancję przełyku, która jest w stanie określić również, czy cofa się płyn, gaz czy bardziej gęste treści.  

Kto leczy refluks – jaki lekarz? 

W przypadku zauważenia objawów należy zwrócić się do lekarza pierwszego kontaktu, który – w razie konieczności – zaleci dodatkowe badania, wprowadzi leczenie lub skieruje pacjenta dalej – na ogół do gastroenterologa. Podstawowe leczenie oraz badania mogą być zlecone już w POZ, jednakże przy bardziej nasilonych objawach oraz braku odpowiedzi na leczenie konieczna jest konsultacja gastroenterologa. 

Refluks – leczenie 

W leczeniu refluksu zaleca się zmianę nawyków żywieniowych, a także proponuje leki zobojętniające kwas solny – działające osłonowo oraz hamujące wydzielanie kwasu solnego. W najcięższych przypadkach stosuje się leczenie chirurgiczne zmian w dolnym odcinku przełyku. 

Należy pamiętać, aby zawsze przed zastosowaniem leków skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą, ponieważ żaden z nich nie pozostaje obojętny dla organizmu.

leki na refluks 

Do najpowszechniejszych preparatów stosowanych w celu złagodzenia objawów refluksu są leki zawierające węglan wapnia oraz sole magnezu i glinu.

Jakie są domowe sposoby na refluks? Aby złagodzić dolegliwości refluksowe należy spożywać średnio 5-6 posiłków dziennie o regularnych porach. Pamiętajmy, aby spożywać je w spokojnych warunkach, a co najmniej 2 godziny po posiłku unikajmy leżenia. Należy również spożywać ostatni posiłek minimum 2 godziny przed snem, a także wystrzegać się przekąsek między posiłkami.

Niestety brak odpowiedniego leczenia może doprowadzić do ciężkich powikłań, takich jak przełyk Barretta, który jest stanem przednowotworowym i z biegiem czasu może doprowadzić do rozwoju raka. Skutkiem nieleczenia refluksu mogą być mogą również krwawienia z układu pokarmowego lub zwężenie przełyku.

Refluks a dieta – co jeść przy refluksie, a czego unikać? 

Bardzo ważnym aspektem jest stosowanie odpowiedniej diety. Osoby dotknięte chorobą refluksową powinny unikać: 

• tłustych, smażonych, ciężkostrawnych, pikantnych potraw, 

• owoców cytrusowych,  

• mocnej kawy, herbaty, 

• alkoholu. 

Refluks żołądka – warto wiedzieć 

Choroba refluksowa przełyku jest chorobą przewlekłą – z tego powodu pacjent wymaga długotrwałego (trwającego nawet do końca życia), ciągłego leczenia w celu opanowania dolegliwości i zapobiegania powikłaniom. 

O co pytają pacjenci cierpiący na refluks? Oto najczęstsze pytania:

• Jak złagodzić ból gardła przy refluksie? 

Aby złagodzić dolegliwości bólowe gardła, stosuje się leczenie objawowe w formie tabletek, aerozoli czy syropów działające znieczulająco. Pamiętajmy jednak, że najważniejsze jest leczenie choroby refluksowej.

• Czy refluks żółciowy jest wyleczalny? 

Przy odpowiednim leczeniu refluks żółciowy jest uleczalny u części pacjentów za pomocą leków i operacji chirurgicznych. 

Bibliografia