Zatkany nos w ciąży ‒ jak sobie z nim radzić?

Spis treści:

1. Przyczyny zatkanego nosa w ciąży ‒ czy zawsze oznacza on przeziębienie?
2. Czym jest katar hormonalny?
3. Czy katar w ciąży jest niebezpieczny dla płodu?
4. Jak odetkać zatkany nos w ciąży?

Przyczyny zatkanego nosa w ciąży ‒ czy zawsze oznacza on przeziębienie? 

Zatkany nos w ciąży zwykle wywołuje u przyszłych mam niepokój. W końcu zdecydowana większość przypadków kataru u dorosłych wywołana jest infekcją wirusową. Należy jednak pamiętać, że zatkany nos nie zawsze musi być oznaką przeziębienia. U ciężarnych może być objawem alergii, konsekwencją przyjmowania niektórych leków lub narażenia na czynniki drażniące, w tym dym tytoniowy. Przewlekły katar w ciąży najczęściej jest jednak oznaką ciążowego nieżytu nosa, nazywanego potocznie katarem hormonalnym. 

Kup w aptece: Preparaty wspomagające odporność w ciąży

Czym jest katar hormonalny? 

Katar hormonalny definiowany jest jako uczucie zatkanego nosa, które trwa co najmniej sześć tygodni ciąży, przy czym nie towarzyszą mu inne objawy infekcji oraz nie stwierdzono podłoża alergicznego. Co więcej, objawy kataru hormonalnego w ciąży powinny ustąpić w ciągu dwóch tygodni po porodzie. 

Pomimo licznych badań naukowych dokładne przyczyny zatkanego nosa w ciąży nadal są niejasne. Przyjmuje się, że jest to problem wieloczynnikowy, w którego patogenezie bierze udział wzrost stężenia hormonów wywołany ciążą. Łożyskowy hormon wzrostu może stymulować przerost błony śluzowej nosa, zmniejszając jego drożność. Sytuację pogarszają estrogeny, które zwiększają liczbę receptorów dla histaminy w komórkach nabłonka i w mikrokrążeniu. Przyczyną kataru hormonalnego w ciąży jest także wzrost stężenia progesteronu oraz prolaktyny. 

Przeczytaj: Jak leczyć przeziębienie w ciąży?

Czy katar w ciąży jest niebezpieczny dla płodu? 

Objawy kataru hormonalnego w ciąży zaostrzają się szczególnie w porze nocnej, znacząco wpływając na jakość snu ciężarnej. Przyszła mama może mieć problem z zaśnięciem lub częstym wybudzaniem się, co skutkuje zmęczeniem i sennością w ciągu dnia. Największym problemem jest jednak chrapanie i obturacyjny bezdech senny. Badania naukowe wskazują, że przewlekły katar w ciąży, któremu towarzyszą zaburzenia oddychania w nocy, może stanowić ryzyko dla przebiegu ciąży i rozwoju płodu. 

Schorzenie to zwiększa ryzyko zachorowania ciężarnej na nadciśnienie tętnicze oraz stan przedrzucawkowy. Z kolei u dzieci matek zmagających się w ciąży z zatkanym nosem częściej występuje opóźnienie wzrostu wewnątrzmacicznego, a także otrzymują one mniej punktów w skali Apgar w momencie narodzin. Jest to zatem znak, że przewlekły katar w trakcie ciąży ‒ choć wydaje się błahą dolegliwością ‒ nie powinien być bagatelizowany. 

Jak odetkać zatkany nos w ciąży? 

Leczenie kataru w ciąży może być nieco problematyczne. Nie oznacza to jednak, że jest niemożliwe. Podstawą jest wdrożenie prostych domowych sposobów na zatkany nos w ciąży. W przypadku gdy dolegliwości są wyjątkowo dokuczliwe, dobrym rozwiązaniem będzie zwrócenie się po pomoc do specjalisty. Warto mieć na uwadze, że po porodzie katar hormonalny samoistnie przemija. 

Kup w aptece: Spraye do nosa

Domowe sposoby na zatkany nos w ciąży 

Co pomaga na katar w ciąży? Domowe sposoby obejmują przede wszystkim: 

• aktywność fizyczną dostosowaną do stanu zdrowia ciężarnej; 

• uniesienie wezgłowia łóżka o 30–45°; 

• dbanie o odpowiednie nawilżenie powietrza; 

• właściwe nawodnienie organizmu; 

• inhalacje parowe z dodatkiem olejku eterycznego z drzewa herbacianego lub eukaliptusa. 

Dobrym sposobem na zatkany nos w ciąży jest także regularne wykonywanie irygacji nosa. Wypłukanie nosa izotonicznym lub hipertonicznym roztworem soli nie tylko pomaga usunąć nadmiar zalegającej wydzieliny, ale także zmniejsza obrzęk błony śluzowej. Jest to metoda całkowicie bezpieczna dla kobiet w ciąży.  

Leki bezpieczne dla ciężarnych 

Farmakologiczne leczenie zatkanego nosa u ciężarnych jest nie lada wyzwaniem. Wiele źródeł sugeruje, że pomocne może być zastosowanie leków zmniejszających przekrwienie błony śluzowej nosa. Zwykle polecane tabletki czy krople na katar zawierają w swym składzie pseudoefedrynę, oksymetazolinę lub ksylometazolinę. Niestety, wszystkie te leki są przeciwwskazane do stosowania w czasie ciąży. Brak jest badań naukowych, które potwierdzałyby ich bezpieczeństwo. Ich zastosowanie w ciąży jest możliwe jedynie pod okiem doświadczonego specjalisty, gdy brak jest innych opcji terapeutycznych.  

Bibliografia