W dobie dzisiejszego, mało aktywnego trybu życia obserwuje się niepokojącą tendencją do częstszego pojawiania się wad postawy u dzieci. Spędzanie dużej ilości czasu przy biurku, przed komputerem, telewizorem, czy smartfonem sprzyja powstawaniu charakterystycznej, zgarbionej postawy. Problem obserwuje się coraz częściej, warto więc znać powody, konsekwencje oraz sposoby przeciwdziałania złym nawykom.
Co to jest garbienie?
Garbienie się to utrzymywania nieprawidłowej postawy ciała. Mówimy o nim wówczas, gdy dochodzi do nadmiernego uwydatnienia kifozy w odcinku piersiowym kręgosłupa. Powoduje to widoczne zaokrąglenie górnej części pleców.
Początkowo może ono być łatwe do skorygowania w czynny sposób. Należy jednak pamiętać, że w miarę upływu czasu taka wada postawy staje się bardzo trudna w korekcji, szczególnie w okresie wzrastania dziecka. Wtedy może to nawet ograniczyć prawidłowy rozwój kręgosłupa i rozwinąć chorobę Scheuermanna.
Skutkować to będzie trwałymi zmianami w układzie kostnym, które z wiekiem coraz bardziej generują ból i mogą zakłócać pracę narządów zlokalizowanych w obrębie klatki piersiowej. Nie bez znaczenia pozostaje także niekorzystny wpływ na parametry oddechowe.
Garbienie – przyczyny
Poszukując przyczyn garbienia się należy dopatrywać się przede wszystkim w złych nawykach utrzymywania postawy już w dzieciństwie. Zbyt mało ruchu i aktywności, ciągłe przesiadywanie przed ekranem komputera wpływa na znaczne osłabienie mięśni kontrolujących wyprostowaną postawę. Dodatkowe obciążenia w postaci obniżonego napięcia mięśniowego czy wad stóp będą tylko sprzyjały pojawianiu się nieprawidłowości w posturze. Warto nadmienić, że zgarbiona postawa u osób dorosłych może mieć nieco inną etiologię. Otóż nasilenie kifozy piersiowej w podeszłym wieku jest często związane z obecnością schorzeń takich jak osteoporoza czy zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa.
Garbienie – skutki
Jak już wcześniej wspomniano garbienie się u dzieci może być katastrofalne w skutkach. Osoby o takiej postawie często skarżą się na ból w klatce piersiowej, są znacznie gorzej zaopatrzone w tlen, spada ich wydolność. Dodatkowo taka deformacja może ulec utrwaleniu i doprowadzić do zniekształceń kręgosłupa, jego struktur zwanych kręgami. W wyniku nierównomiernego nacisku, zaczynają one przybierać klinowaty kształt. Problem z garbieniem się sprawia także, że dzieci stają się ospałe, gorzej im się funkcjonuje zarówno pod względem intelektualnym jak i fizycznym. Nie wspominając już o przewlekłych bólach samych pleców.
Sposoby na garbienie – jak się nie garbić?
Podstawowym sposobem na garbienie się jest przede wszystkim odpowiednia dawka aktywności fizycznej i wprowadzanie właściwych nawyków związanych ze spędzaniem czasu przy biurku. Odpowiednio wyprofilowany fotel, ustawienie wysokości biurka, monitora może znacznie poprawić postawę. Okresowa ocena postawy przez fizjoterapeutę i lekarza, wykonywanie profilaktycznych ćwiczeń wzmacniających mięśnie posturalne to bardzo ważna część utrzymania prawidłowego kształtu rosnącego kręgosłupa.
Do jakiego lekarza iść z garbieniem?
Obserwując problem z postawą u naszego dziecka w pierwszej kolejności należ udać się do ortopedy. Po przeprowadzeniu wywiadu, szeregu testów oraz najczęściej badania rentgenowskiego kręgosłupa będzie on w stanie określić rodzaj i stopień zaawansowania deformacji. Na tej podstawie ustala się również, czy postępowanie w postaci ćwiczeń korekcyjnych będzie odpowiednie i wystarczające. W zaawansowanych przypadkach może to nie wystarczyć. Wówczas konieczne może okazać się noszenie odpowiedniego gorsetu czy nawet zabieg operacyjny. Generalnie obowiązuje zasada, że im wcześniej rozpoczniemy diagnostykę i leczenie, tym mniej inwazyjne ono będzie.
Skuteczne ćwiczenia i porady na garbienie
Wśród sposobów na garbienie się należy przede wszystkim wymienić wykonywanie ćwiczeń kształtujących postawę. Przykładowy zestaw może obejmować:
- PW: siad klęczny, tułów pochylamy do przodu, a ręce wyciągamy przed siebie i opieramy na podłożu. RUCH: wykonujemy tzw. ukłon japoński, przesuwające ręce po podłożu i nie odrywając pośladków od pięt. W ten sposób doprowadzamy do rozciągania całego kręgosłupa. Pozycję skrajną należy utrzymać 5-10 sekund. Ćwiczenie powtarzamy 10-15 razy.
- PW: Leżenie tyłem, ręce skierowane w stronę głowy, umieszczone na podłożu, kończyny dolne wyprostowane. RUCH: polega na jednoczesnym przesuwaniu po podłożu kończyn dolnych w dół, kończyn górnych w górę. Uzyskujemy wówczas efekt, jak w poprzednim ćwiczeniu. Pozycję skrajną należy utrzymać 10 sekund. Ćwiczenie powtarzamy 10-15 razy.
- PW: siad skrzyżny, ręce oparte na kolanach. Na głowie środek elastycznej taśmy, jej końcówki umieszczone są pod pupą. RUCH: polega na wydłużaniu kręgosłupa, poprzez kierowanie głowy i odcinka szyjnego w kierunku sufitu. Taśma powinna wówczas stawiać miękki opór, który staramy się pokonać. Pozycję skrajną utrzymujemy kilka sekund, a ćwiczenie powtarzamy 10-15 razy.
- PW: Siedzenie na krześle, bokiem do lustra, stopy oparte o podłoże, ręce oparte na kolanach. RUCH: polega na naprzemiennym rozluźnianiu mięśni kształtujących postawę i napinaniu. Pozwala to na samodzielną ocenę wzrokową oraz kształtowanie nawyku prawidłowej postawy, obserwując zachodzące zmiany w lustrze. Ćwiczenie wykonujemy powoli przez kilka minut.
Dobrymi sposobami na garbienie się są także wszelkiego rodzaju dodatkowe sprzęty i triki, które wymuszają utrzymanie prawidłowej postawy. Mowa tutaj o poduszce równoważnej, którą można umieścić na siedzisku krzesła-fotela. Dobrym pomysłem jest też siedzenie na piłce.
Sposobem na garbienie się będzie też korzystanie z taśm Kinesiology Taping, które po przyklejeniu przez terapeutę, będą dodatkowo przypominać o tym, jak powinna wyglądać prawidłowa postawa. Stosowanie takich sposobów z pewnością pozwoli uniknąć problemów z nadmierną kifotyzacją odcinka piersiowego kręgosłupa.
