Jak można zarazić się gronkowcem skórnym? Przyczyny, objawy, leczenie choroby

Spis treści

1. Zakażenie gronkowcem skórnym
2. Objawy zakażenia gronkowcem skórnym
3. Choroby wywołane przez gronkowca skórnego
4. Gronkowiec skórny – leczenie

Gronkowiec jest bakterią gram-dodatnią z rodziny ziarenkowców, które zbierając się w skupiska, tworzą grona. Wyróżnia się kilkadziesiąt rodzajów gronkowców. Odmiany niechorobotwórcze żyją w organizmie człowieka, będąc elementem fizjologicznej flory bakteryjnej (skóry, błony śluzowej nosa i jamy ustnej, dróg moczowo-płciowych). Bakterie oportunistyczne są niegroźne dla człowieka, jednak mogą okazać się niebezpieczne w przypadku osłabienia odporności organizmu.

Przeczytaj: Gronkowiec złocisty – przyczyny, objawy i leczenie zakażenia

Zakażenie gronkowcem skórnym

Co to jest gronkowiec skórny? Zacznijmy od tego, że to bakteria naturalnie bytująca na skórze każdego człowieka. Przy właściwie funkcjonującym układzie odpornościowym pozostaje on całkowicie niegroźny. Do patologicznego namnażania się patogenu dochodzi na skutek nieprawidłowości w układzie immunologicznym.

Kup w aptece: Preparaty na odporność

Zakażeniu sprzyjają m.in.: stan po przeszczepieniu narządu, pęcherz neurogenny, kamica nerkowa, jak również powikłania po operacji, zwłaszcza w obrębie układu moczowego. Bakteria może dostać się do krwiobiegu ponadto w przebiegu chemioterapii bądź dożylnego przyjmowania narkotyków. Gronkowiec ten ma zdolność do tworzenia biofilmu na różnych powierzchniach, dlatego na zakażenie narażone są osoby, u których stosuje się terapię inwazyjną, np. dializowane czy zaintubowane, a także mające sztuczne zastawki, rozruszniki serca, cewniki, implanty.

Objawy zakażenia gronkowcem skórnym

Gronkowiec skórny (Staphylococcus epidermidis) jest jedną z głównych przyczyn zakażeń wewnątrzszpitalnych. Ma bowiem zdolność do tworzenia tzw. biofilmu bakteryjnego na różnych powierzchniach, czyli wielokomórkowej błony będącej miejscem żerowania drobnoustrojów. Charakteryzuje się on wysoką opornością na większość antybiotyków, działanie układu immunologicznego i środki dezynfekcji.

Rodzaj i charakterystyka objawów zakażenia gronkowcem skórnym zależą od miejsca zlokalizowania się bakterii. W przypadku drobnoustrojów żerujących na błonach dróg oddechowych dolegliwości mogą wskazywać na:

• zapalenie górnych dróg oddechowych,

• zapalenie dolnych dróg oddechowych.

Pacjent będzie skarżył się na ból gardła, kaszel, osłabienie, gorączkę. Gronkowiec skórny lokalizujący się w drogach moczowych objawia się natomiast zapaleniem układu moczowego.

Sprawdź ofertę: Leki bez recepty na infekcje układu moczowego

Często dochodzi do wydłużenia czasu między zakażeniem gronkowcem a początkiem objawów. W rezultacie prowadzi to do rozwoju chorób, które szczególnie w początkowym stadium nie są kojarzone z bakterią. Zespół objawów, jak i schorzeń powodowanych przez patogeny zależą od lokalizacji gronkowców. Analogicznie więc w przypadku dostania się bakterii do serca odpowiedzialne są one za zespół objawów ze strony tego narządu, w tym zakażenie wsierdzia. Namnażanie bakterii w układzie moczowym wywołuje objawy wskazujące na stan zapalny pęcherza lub nerek. Ogólnym objawem infekcji, bez względu na miejsce aktywności bakterii, jest gorączka.

Sprawdź: Jakie objawy wskazują na zakażenie gronkowcem?

Choroby wywołane przez gronkowca skórnego

To, z jak poważnym zakażeniem będziemy mieli do czynienia, zależy od ogólnego stanu zdrowia pacjenta i odpowiedzi układu odpornościowego. Gronkowiec skórny może przyczynić się do rozwoju kilku chorób, m.in.:

• zapalenia wsierdzia,

• zapalenia otrzewnej,

• zapalenia układu moczowego,

• zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych,

• zapalenia kości i stawów.

Jaka jest tego przyczyna? Wynika to z wysokiej zdolności przeżycia bakterii gronkowca skórnego i zdolności adaptacji wobec działających na niego antybiotyków i układu immunologicznego organizmu. Tworzący się biofilm bakteryjny przybiera postać śluzu, który jest idealnym środowiskiem przetrwania drobnoustrojów. Zanurzone w błonie bakterie są szczelnie chronione przed destrukcyjnymi czynnikami, np. wysoką temperaturą, promieniowaniem UV, środkami dezynfekującymi, odwodnieniem, substancjami czynnymi antybiotyków, a nawet leukocytami. W rezultacie skupiska bakterii bez przeszkód mogą zasiedlać w organizmie nowe miejsca, prowadząc do rozwoju nowych chorób zapalnych.

Warto wiedzieć: Objawy sepsy u dorosłych i dzieci, na które trzeba zwrócić uwagę

Gronkowiec skórny – leczenie

Leczenie gronkowca skórnego polega na przyjmowaniu przez chorego antybiotyku. Stosowane są m.in.: kloksacylina, ryfampicyna, gentamycyna, klindamycyna. Leczenie może być długie, gdyż wiele szczepów gronkowców jest opornych na działanie niektórych antybiotyków. Dlatego kluczowa w powodzeniu terapii jest właściwa diagnostyka, czyli wykonanie badań bakteriologicznych i antybiogramu. Materiałem do badania w zależności od objawów mogą być mocz, krew, usunięty biomateriał.

Biofilm bakteryjny gronkowca skórnego wykazuje wysoką oporność na niektóre z antybiotyków i wysokie stężenia leków. Drobnoustroje w trakcie antybiotykoterapii mogą przejść w stan uśpienia, a następnie, po zaprzestaniu leczenia, odbudować błonę bakteryjną i spowodować nawrót choroby. W takich przypadkach niezbędne może być usunięcie zainfekowanego biomateriału wraz z biofilmem bakteryjnym.

Całkowity czas leczenia jest indywidualny dla każdego pacjenta i może trwać od 2 do nawet 6 miesięcy. Zakażenie gronkowcem skórnym jest całkowicie wyleczalne.

Bibliografia