Ból pochwy – przyczyny i leczenie

Spis treści:

1. Pochwa – budowa i funkcje
2. Ból pochwy – możliwe przyczyny
3. Ból pochwy w ciąży – czy jest normalny?
4. Ból pochwy podczas stosunku – skąd się bierze?
5. Leczenie bólu pochwy

Pochwa – budowa i funkcje  

Pochwa, nazywana także waginą jest elastycznym, jest umięśnionym kanałem o cylindrycznym kształcie z miękką, elastyczną wyściółką, który łączy macicę i szyjkę macicy z zewnętrznymi narządami płciowymi – wargami sromowymi, wzgórkiem łonowym, łechtaczką i ujściem cewki moczowej. Zazwyczaj długość pochwy wynosi od 6 do 8 cm, zaś szerokość 2 -3 cm. Wejście do pochwy otoczone jest hymen – błoną dziewiczą, która oddziela przedsionek pochwy od jej wnętrza. Chociaż błona dziewicza może mieć różny kształt i rozmiar, u większości kobiet ma kształt półksiężyca.  

Pochwa pełni wiele niezwykłych funkcji w ciele kobiety – pełni funkcję prokreacyjną, zapewnia przyjemność podczas stosunków seksualnych, a w przypadku porodu naturalnego – to właśnie przez pochwę na świat przychodzi dziecko.  

Przeczytaj więcej na temat: Jak zbudowana jest pochwa, wielkość pochwy

Ból pochwy – możliwe przyczyny  

To, co kobiety nazywają „bólem pochwy”, może w rzeczywistości obejmować nie tylko wewnętrzną część pochwy, która łączy się z macicą, ale także srom – zewnętrzną część genitaliów. Podrażnienie sromu oraz pochwy jest dość powszechne i większość kobiet doświadcza go przynajmniej raz w życiu.  

Przede wszystkim, w okolicy pachwin, sromu i wewnątrz pochwy znajduje się bardzo delikatna skóra, co sprawia, że obszary te są podatne na wiele czynników, które mogą powodować podrażnienie, a nawet dolegliwości bólowe. Może być ono spowodowane środkami higienicznymi lub antykoncepcyjnymi – lateksowymi prezerwatywami czy środkiem plemnikobójczym. W niektórych przypadkach problem może wynikać z urazu spowodowanego intensywnym stosunkiem seksualnym lub zapaleniem przedsionka sromu. 

Częstą przyczyną bólu są także infekcje pochwy  – bakteryjne, drożdżakowe i choroby przenoszone drogą płciową. Poza towarzyszącymi dolegliwościami bólowymi objawiać się mogą one obfitymi upławami, świądem, parciem na mocz oraz bólem podbrzusza.  Leczenie stanów zapalnych pochwy należy skonsultować z lekarzem ginekologiem. 

Nierzadką przyczyną bólu pochwy u kobiet po menopauzie są także zaburzenia hormonalne, a dokładniej spadek produkcji estrogenów. Niższy poziom tych hormonów powoduje wzrost pH pochwy, spadek ilości fizjologicznej flory bakteryjnej oraz ścieńczenie błony śluzowej pochwy, co prowadzić może to dolegliwości bólowych.  

Inne możliwe przyczyny bólu w pochwie to m.in.:  

• Wrodzone wady pochwy 

• Pochwica i inne zaburzenia seksualne  

• Zaburzenia natury psychicznej  

• Choroby nowotworowe – łagodne i złośliwe  

Ból pochwy w ciąży – czy jest normalny?  

Ból pochwy może wystąpić w każdym momencie ciąży, jednak szczególnie często dotyka kobiety w trzecim trymestrze ciąży - wraz ze wzrostem dziecka i macicy więzadła miednicy rozciągają się aby dostosować się do dodatkowego ciężaru. Kiedy więzadła i mięśnie pochwy są nadmiernie naciągnięte, mogą powodować ostry, przeszywający ból. W miarę postępu ciąży bóle te stają się coraz częstsze, ponieważ głowa dziecka jest znacznie większa i ma tendencję do wywierania większego nacisku na nerwy podczas codziennych, normalnych czynności. Ból pochwy w ciąży może również zwiastować nadchodzący poród – są to tzw. skurcze przepowiadające.  

Ból pochwy podczas stosunku – skąd się bierze?  

Intymność seksualna ma być przyjemnym doświadczeniem, które zbliża ciebie i twojego partnera. Niestety jednak, kiedy seks staje się bolesny, może się okazać, że kobieta robi wszystko by go uniknąć.  

Termin medyczny określający bolesny stosunek płciowy to dyspareunia, definiowana jako uporczywy lub nawracający ból narządów płciowych, który pojawia się tuż przed, w trakcie lub po stosunku. Dolegliwości bólowe podczas stosunku (lub po nim) mogą być spowodowane wieloma czynnikami – nawet pozornie błahą infekcją czy podrażnieniem wywołanym przez środki plemnikobójcze, prezerwatywy lateksowe lub inne środki higieniczne.   

Ogromne znaczenie odgrywają również czynniki emocjonalne - obawy o swój wygląd fizyczny, lęk przed zajściem w ciążę, intymnością lub problemy w związku mogą przyczyniać się do niskiego poziomu podniecenia i wynikającego z niego dyskomfortu lub bólu. 

Wahania hormonów, np. estrogenów również mogą sprawić, że stosunek będzie nieprzyjemny. Niski poziom estrogenu sprawia, że kobiety są bardziej narażone na suchość pochwy, a w konsekwencji bolesne stosunki płciowe. Szczególnie często występuje to u kobiet, gdy zbliżają się do menopauzy, jednak menopauza nie jest jedynym momentem, w którym poziom estrogenów u kobiet może gwałtownie spaść.  Niektóre kobiety doświadczają suchości pochwy i bolesnych stosunków również po porodzie czy w trakcie karmienia piersią.  

Inne możliwe przyczyny dyskomfortu podczas stosunku to dysfunkcja mięśni dna miednicy, uszkodzenie nerwów, uraz krocza i pochwica – lub mimowolne napinanie mięśni pochwy podczas seksu. Ból odczuwany z kolei głębiej, wewnątrz macicy, może być spowodowany m.in. endometriozą, mięśniakami rosnącymi w pobliżu pochwy lub szyjki macicy, jak również zespołem jelita drażliwego.  

Jeśli odczuwasz ból podczas lub po stosunku, twoje ciało może próbować powiedzieć ci, że coś jest nie tak – nie ignoruj tego i udaj się do swojego ginekologa.  

Leczenie bólu pochwy

Jeśli doświadczasz bólu pochwy, nie wstydź się szukać pomocy, bez względu na to, czy ból jest stały, czy sporadyczny, może mieć duży wpływ na codzienne funkcjonowanie. Dla kobiety z bólem pochwy myśl o poddaniu się badaniu fizykalnemu może wydawać się przerażająca, jednak najlepszym podejściem do tego problemu jest zaufanie swojemu lekarzowi.    

Przed udaniem się do specjalisty zanotuj wszelkie objawy, których doświadczasz w związku z bólem pochwy – np. podrażnienie skóry, nieprawidłowe upławy czy krwawienie. Pomoże to lekarzowi szybciej zdiagnozować i zaplanować odpowiedni plan leczenia.  

Leczenie bólu pochwy zależne jest od podłoża problemu – na szczęście współczesna medycyna oferuje wiele skutecznych metod terapeutycznych. Kiedy ból pochwy wynika z infekcji – problem powinny rozwiązać skuteczne leki na receptę.  Z kolei na suchość pochwy w okresie menopauzalnym lekarz może zaproponować terapię estrogenową i zabiegi ginekologii estetycznej. Kiedy zaś ból pochwy ma podłoże psychiczne, konieczna może okazać się pomoc seksuologa, psychologa lub psychiatry.  

Bibliografia