Rokitnik – właściwości, zastosowanie, przeciwwskazania

Spis treści:

1. Jak smakuje i jak wygląda rokitnik?
2. Rokitnik – właściwości
3. Rokitnik – zastosowanie
4. Olej z rokitnika – na co pomaga?
5. Olej z rokitnika – właściwości
6. Miód, herbata, sok z rokitnika – jak jeszcze można go stosować?
7. Czy można stosować rokitnik w ciąży?

Jak smakuje i jak wygląda rokitnik?

Rokitnik zwyczajny (łac. Hippophae rhamnoides L.) należy do rodziny oliwnikowatych (łac. Elaeagnaceae). Jego łacińska nazwa wywodzi się od greckich słów: hippis – koń oraz pháo – błyszczący, co ma związek z faktem, że w starożytności rokitnik służył za pokarm dla koni, dzięki czemu ich sierść miała być wyjątkowo zdrowa i lśniąca.

Rokitnik jest krzewem lub niskim drzewem osiągającym wysokość od 5 do 8 m. Posiada wąski pień z ciernistymi pędami i wąskimi liśćmi o krótkich ogonkach oraz lekko podwiniętych brzegach. Wierzchnia część liści jest szarozielona, gładka i lśniąca, natomiast od spodu błyszcząco biała lub z brązowa, pokryta niewielkimi włoskami. Najbardziej charakterystycznym elementem rokitnika są owoce. Stanowią je pomarańczowe jagody o dość intensywnym zapachu oraz kwaśno-cierpkim smaku z nutą ananasowego aromatu. Roślina porasta wilgotne tereny Europy oraz Azji. W Polsce spotkać ją można w stanie naturalnym m.in. wzdłuż linii brzegowej Bałtyku.

Sprawdź oferty: Witaminy i minerały

Rokitnik – właściwości

Rokitnik zawiera wiele rozmaitych substancji bioaktywnych, a jego dokładny skład w dużym stopniu zależny jest od miejsca, w którym rośnie. Zarówno w owocach, nasionach, jak i liściach rośliny znajdują się cenne składniki odżywcze, w tym witaminy (w szczególności witamina C), minerały, fitosterole, niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (m.in. omega-3 i omega-6), aminokwasy i przeciwutleniacze (m.in. flawonoidy jak kwercetyna). Warto podkreślić, że owoce rokitnika są też bardzo odżywcze. 100 g suszonych owoców dostarcza około 275 kcal i dostarcza węglowodanów, białka oraz tłuszczów. Rokitnik jest również dobrym źródłem błonnika pokarmowego.

Wśród najważniejszych właściwości rokitnika wymienia się działanie przeciwutleniające, przeciwzapalne, przeciwstarzeniowe, wspomagające układ odpornościowy oraz sercowo-naczyniowy. Należy jednak podkreślić, że lecznicze wykorzystywanie rokitnika w głównej mierze opiera się o tradycję, chociaż dostępne są także badania kliniczne wskazujące na potencjalną użyteczność tego surowca w niektórych dolegliwościach.

Przeczytaj: Dlaczego warto jeść awokado?

Rokitnik – zastosowanie

Warto więc przyjrzeć się dokładniej, jakie jest zastosowanie rokitnika. Wykorzystuje się go w przemyśle spożywczym, farmaceutycznym oraz kosmetycznym. Przetwory z rokitnika dostępne są obecnie powszechnie m.in. w sklepach ze zdrową żywnością oraz aptekach. Najpopularniejsze to sok z rokitnika oraz olej z rokitnika. Ten ostatni może być pozyskiwany z nasion, poprzez tłoczenie ich na zimno lub z miazgi owocowej na skutek ekstrakcji bądź także tłoczenia na zimno.

Owoce, olej oraz ekstrakty z rokitnika zalecane są najczęściej przy takich dolegliwościach, jak:

• podwyższony poziom cholesterolu;
• nadciśnienie;
• zaburzenia gastryczne;
• infekcje sezonowe;
• dolegliwości skórne (głównie zewnętrznie olej; m.in. w atopowym zapaleniu skóry i łuszczycy).

Przeczytaj: Na alergię, na włosy, na odporność: poznaj właściwości oleju z czarnuszki

Olej z rokitnika – właściwości

Swoje cenne właściwości olej z rokitnika zawdzięcza przede wszystkim obecności kwasów tłuszczowych, zarówno nasyconych (m.in. kwas palmitynowy) jak i nienasyconych omega-3,-6,-7,-9 (m.in. kwas palmitooleinowy i alfa-linolenowy). Stanowi także źródło steroli oraz witaminy E. W zależności od tego czy olej pozyskiwany jest z nasion, czy też z pulpy, ilościowy skład poszczególnych związków może się nieco różnić. Wpływ na zawartość składników w oleju rokitnikowym mają także metoda tłoczenia, czas zbioru surowca oraz miejsce wzrostu rośliny. 

Olej z rokitnika – zastosowanie

Zastosowanie oleju z rokitnika jest niezwykle wszechstronne. Wykorzystuje się go wewnętrznie oraz zewnętrznie. Doustne przyjmowanie specyfiku praktykowane jest najczęściej w przypadku zgagi, wrzodów żołądka, wspomagająco w nadciśnieniu tętniczym, regulacji profilu lipidowego oraz jako środek wspierający funkcje układu odpornościowego.

Zewnętrzne zastosowanie obejmuje dolegliwości skórne, takie jak podrażnienie, stany zapalne, owrzodzenia, odleżyny, zranienia oraz poparzenia słoneczne oraz wywołane radioterapią.    

Olej z rokitnika – przeciwwskazania

Na preparaty z rokitnikiem powinny uważać osoby cierpiące z powodu zaburzeń krzepnięcia krwi. Nie należy ich także stosować przed planowanymi zabiegami chirurgicznymi.

Rokitnik może potencjalnie wchodzić w interakcje z lekami o działaniu przeciwzakrzepowym oraz hipotensyjnym, nasilając ich działanie.  

Kosmetyki z rokitnikiem – jak działają?

Olej z rokitnika wykorzystywany jest jako składnik kosmetyków o działaniu przeciwstarzeniowym. Zawarte w nim związki o działaniu przeciwutleniającym neutralizują wolne rodniki, a obecność niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych korzystnie wpływa na odbudowę bariery hydro-lipidowej skóry.

Krem do twarzy z rokitnikiem może przy regularnym stosowaniu poprawić nawilżenie cery, jej koloryt, a także sprzyjać wygładzaniu drobnych zmarszczek. Wiele pań stosuje także czysty olejek rokitnikowy na twarz lub włosy, w celu ich odżywienia i poprawy ogólnej kondycji.

Miód, herbata, sok z rokitnika – jak jeszcze można go stosować?

Olej oraz sok to nie jedyne możliwości, jeśli chodzi o stosowanie rokitnika. Bardzo często stanowi on składnik miodów oraz ziołowo-owocowych herbat o działaniu witaminizującym i wzmacniającym odporność. Z owoców rokitnika sporządzać można także domowe powidła, które dzięki zawartości witaminy C sprawdzą się jako dodatek do rozgrzewającej herbaty w okresie zimowym i nie tylko.

Czy można stosować rokitnik w ciąży?

Brak oficjalnych przeciwwskazań co do zażywania rokitnika w okresie ciąży. Stosowanie go jako produktu spożywczego np. w formie soku z owoców nie jest zakazane. Najlepiej jednak zachować zdrowy umiar, a w razie jakichkolwiek wątpliwości, skontaktować się z lekarzem.

Bibliografia