Zapalenie rogówki oka – jak się objawia i jak je leczyć?

Spis treści:

1. Zapalenie rogówki oka – czym jest to schorzenie?
2. Zapalenie rogówki – objawy
3. Zapalenie rogówki – leczenie
4. Zapalenie rogówki – ile trwa?
5. Zapalenie rogówki oka – warto wiedzieć

Zapalenie rogówki oka – czym jest to schorzenie?  

Zapalenie rogówki to zakażenie, wywoływane najczęściej przez bakterie, wirusy, grzyby oraz pierwotniaki. Dotyka zewnętrznej, wypukłej warstwy gałki ocznej w przedniej jej części.  Zapalenie to może dotykać zarówno dzieci, jak i dorosłych. Co więcej, wyjątkowo dotkliwe może być dla kobiet w ciąży.

Przeczytaj: Oko – budowa, funkcje, najczęstsze choroby oczu

Rodzaje stanów zapalnych rogówki  

Możemy wyróżnić kilka rodzajów zapaleń rogówki. Najczęściej występujące typy to: 

Bakteryjne zapalenie rogówki – zwykle spowodowane jest pierwotnym uszkodzeniem nabłonka rogówki, które może być mechaniczne lub powstawać na skutek przebiegu innych chorób, np. zespołu suchego oka. Najczęściej wywoływane jest przez zakażenie bakteriami takimi jak gronkowce (np. Staphylococcus aureus), paciorkowce (np. Streptococcus pneumoniae) oraz pałeczka ropy błękitnej (Pseudomonas aeruginosa).  

Wirusowe zapalenie rogówki – wywoływane najczęściej przez wirus opryszczki typu 1. Pierwsze zakażenie często przebiega bezobjawowo i większość ludzi przechodzi je w okresie dzieciństwa. Może również przybrać postać typowych dla opryszczki wykwitów skórnych na powiekach, a także grudkowatego zapalenia rogówki z zajęciem okolicznych węzłów chłonnych.

Opryszczkowe zapalenie rogówki powierzchowne charakteryzuje się płytkim owrzodzeniem, położonym zwykle centralnie. Najczęściej ma kształt gałązki drzewa – z tego powodu bywa nazywane drzewkowatym zapaleniem rogówki. Częstą etiologią wirusowego zapalenia rogówki są również adenowirusy – najczęściej typu 8 i 19. Występuje ono głównie u osób młodych i charakteryzuje się dużą zakaźnością. Często jest jednostronne bądź objawy w jednym oku są łagodniejsze. Zwykle towarzyszy mu zapalenie spojówek.  

Tarczowate zapalenie rogówki – jest to forma głębokiego zapalenia zrębu rogówki, które jest wynikiem późnej odpowiedzi immunologicznej na zakażenie wirusowe. Nacieczenie komórkowe i obrzęk miąższu rogówki powodują wytworzenie się w niej tarczowatego zmętnienia, które obejmuje całą centralną część rogówki.  

Grzybicze zakażenia rogówki – do zakażenia może dojść po urazie m.in. gałązką drzewa, drzazgą, trawą lub słomą. Źródłem zakażenia mogą też być niewłaściwie odkażane miękkie soczewki kontaktowe. Zakażenia te wywołują grzyby z rodzaju Aspergillus, Candida, Fusanura, Nocaria i Cephalosporium.  Zakażenie może objawiać się jako owrzodzenie o szarawym zabarwieniu i wyniosłych, kraterowatych brzegach lub jako wyniosły, gęsty, biały naciek, ostro ograniczony i położony w centrum rogówki. 

Pierwotniakowe zapalenie rogówki – najczęściej wywoływane przez pierwotniaka Acanthamoeba. Jest również nazywane pełzakowatym zakażeniem rogówki. Do zakażenia dochodzi najczęściej u osób noszących miękkie soczewki kontaktowe, szczególnie gdy są one opłukiwane wodą wodociągową zamiast płynu do soczewek. W przypadku tego zapalenia stwierdza się wieloogniskowe nacieki podnabłonkowe, ale sam nabłonek zwykle pozostaje niezmieniony.  

Obwodowe wrzodziejące zapalenie rogówki (PUK) – może być wynikiem schorzeń układowych o podłożu autoimmunologicznym, takich jak reumatoidalne zapalenie stawów (RZS), guzkowe zapalenie tętnic czy ziarniniak Wegenera. 

Przeczytaj: Jęczmień na oku, jak wygląda? Jak wyleczyć go domowym sposobem?

Zapalenie rogówki – objawy 

Objawy zapalenia rogówki mogą nieco się różnić w zależności od rodzaju zakażenia, jednak do najczęściej występujących należą: 

• upośledzenie widzenia, obniżenie ostrości wzroku, 

• ból oka, 

• światłowstręt, 

• zaczerwienienie gałki ocznej, 

• obrzęk powiek, 

• wydzielina ropno-śluzowa w worku spojówkowym, 

• biała lub szara plama widoczna na rogówce.

Przeczytaj: Zespół suchego oka

Zapalenie rogówki – leczenie  

Leczenie obejmuje stosowane miejscowo krople do oczu, w tym leki zawierające substancje przeciwdrobnoustrojowe (np. z antybiotykiem lub środkiem przeciwgrzybiczym) oraz nawilżające krople do oczu, które są dostępne w aptekach bez recepty. W niektórych przypadkach niezbędne jest zastosowanie preparatów o działaniu ogólnoustrojowym lub glikokortykosteroidów.  

W ciężkich przypadkach może dojść do pęknięcia rogówki – w takiej sytuacji konieczne jest wykonanie przeszczepu rogówki.

Przeczytaj także:  Podrażnienie i swędzenie oczu

Zapalenie rogówki – ile trwa? 

Czas trwania zapalenia rogówki różni się w zależności od jego etiologii zakażenia, czyli od tego, jaki drobnoustrój wywołał zakażenie oraz od zastosowanego leczenia.  

Leczenie zakażenia rogówki o etiologii bakteryjnej zwykle trwa od 2 do 3 tygodni, w zależności od stanu klinicznego, w jakim pacjent zgłosił się do lekarza. Wirusowe zapalenia rogówki, przy zastosowaniu odpowiednich środków przeciwwirusowych zwykle trwa 7-14 dni.  

Zapalenie rogówki oka – warto wiedzieć 

Zapalenie rogówki jest często występującym stanem dotyczącym oka. Jeśli odczuwasz ból w okolicach gałki ocznej, widoczne jest zaczerwienienie, a ostrość wzroku pogorszyła się, powinieneś niezwłocznie zgłosić się do lekarza. Zapalenie rogówki leczone prawidłowo nie pozostawia uszczerbku na narządzie wzroku, jednak przy zaawansowanym zakażeniu może doprowadzić do pogorszenia ostrości widzenia.  

• Zapalenie rogówki i pogorszenie wzroku – czy to możliwe? 

W większości przypadków zapalenie rogówki po wyleczeniu nie powoduje pogorszenia wzroku, choć występują sytuacje, w których może to nastąpić. W przypadku głębokiego zapalenia rogówki z owrzodzeniem na rogówce mogą powstać blizny, co prowadzi do pogorszenia ostrości wzroku.  

• Czy można zarazić się zapaleniem rogówki? 

Niektóre rodzaje zapaleń rogówki są zaraźliwe. Doskonałym tego przykładem jest adenowirusowe zapalenie rogówki, które szerzy się endemicznie w szkołach i szpitalach.  

• Czy zostają blizny na rogówce po zapaleniu? 

Powierzchowne zapalenie rogówki, czyli takie, podczas którego nie doszło do powstania owrzodzenia, przy zastosowaniu prawidłowego leczenia nie prowadzi do powstawania blizn. Jednak głębokie, wrzodziejące zapalenia rogówki po zagojeniu pozostawiają blizny, które – zwłaszcza gdy znajdują się w środkowej części rogówki – mogą powodować pogorszenie ostrości wzroku. 

• Czy można mieć zapalenie rogówki od soczewek? 

Zapalenie rogówki może być spowodowane przez noszenie soczewek. W większości przypadków dochodzi do niego, gdy pacjenci nie dbają o noszone soczewki we właściwy sposób. W celu uniknięcia zakażenia rogówki należy odpowiednio odkażać soczewki oraz nie dopuszczać do ich kontaktu ze zwykłą wodą. Należy również pamiętać, aby nosić soczewki tylko przez wyznaczony na ich opakowaniu czas.

Wydłużanie tego czasu może spowodować gromadzenie się na soczewkach drobnoustrojów i w konsekwencji doprowadzić do zakażenia. Przestrzeganie powyższych zasad oraz zachowanie właściwej higieny soczewek powinno zapobiec większości przypadków odsoczewkowego zapalenia rogówki.  

Bibliografia