Czym właściwie jest marihuana medyczna – działanie i wskazania

Spis treści:

1. Medyczna marihuana – charakterystyka
2. Rodzaje medycznej marihuany
3. Medyczna marihuana – działanie
4. Medyczna marihuana w Polsce
5. Medyczna marihuana – na jakie choroby może pomóc?
6. Leczenie medyczną marihuaną – jak przebiega?
7. Terapia medyczną marihuaną – skutki uboczne

Medyczna marihuana – charakterystyka

Choć pojęcie „medyczna marihuana” stało się już powszechne, nadal u wielu osób budzi mieszane uczucia. Wynika to jednak w głównej mierze z niewiedzy oraz złej sławy konopi, która ogromnej części społeczeństwa kojarzy się przede wszystkim ze stosowaniem w celach rekreacyjnych.  Medyczna marihuana jest zarejestrowana w wielu krajach, jednak ze względu na odrębne przepisy i ograniczenia, dostępność jej stosowania może się różnić.

Jak to wygląda w naszym kraju? Zgodnie z obowiązującymi od 2017 roku przepisami, medyczna marihuana w Polsce dostępna jest dla pacjentów z przepisu lekarza. Specjalista może według własnego uznania przepisać susz w dolegliwościach, przy których jego stosowanie niesie pacjentowi potencjalne korzyści, gdy inne metody lecznicze nie dają zadowalających efektów.

Sprawdź ofertę: Sprawdzone kosmetyki konopne

Rodzaje medycznej marihuany

Marihuana medyczna otrzymywana jest z dwóch odrębnych podgatunków konopi: siewnej (Cannabis sativa sativa L.) oraz indyjskiej (Cannabis sativa indica L.), a także hybryd uzyskiwanych z ich krzyżowania.

Susz przeznaczony do celów medycznych może różnić się zawartością CBD oraz THC, w zależności od celu, w jakim ma być stosowany. Dla przykładu susz zawierający przewagę THC wykorzystywany jest m.in. w leczeniu pacjentów onkologicznych oraz cierpiących na stwardnienie rozsiane, a susz z wyższą zawartością CBD znajduje zastosowanie w łagodzeniu objawów bólowych, m.in. w przebiegu migreny czy fibromialgii.  

W tym miejscu warto przypomnieć, czym jest CBD oraz THC. Oba związki należą do niezwykle obszernej grupy kannabinoidów obecnych w konopiach. Zarówno CBD (kannabidiol) jak i THC (tetrahydrokannabinol) prezentują szereg aktywności. Niektóre z nich są wspólne jak np. działanie przeciwbólowe i miorelaksacyjne. THC jednak jest substancją o właściwościach psychoaktywnych. Efekt terapeutyczny, jaki wywołuje medyczna marihuana jest zatem wypadkową zawartości poszczególnych CBD i THC. Należy także pamiętać, że poza kannabinoidami, w suszu obecne są również inne grupy związków, jak chociażby terpeny, które mogą modyfikować działanie wymienionych substancji.

Przeczytaj więcej: Czym są konopie?

Obecnie na Polskim rynku farmaceutycznym dostępne są susze:

O zbilansowanej zawartościach THC i CBD

• Canopy Growth (THC 8%, CBD 7%),

• Aurora (THC 8%, CBD 8%).

O wysokiej zawartości THC:

• Canopy Growth (THC 20%, CBD 0,5%),

• Aurora (THC 20% CBD 1%),

• Aurora (THC 22%, CBD 1%),

• Red No 2 (THC 19%, CBD <1%),

• S-lab (THC 18%, CBD <1%).

Medyczna marihuana – działanie

Lecznicze działanie marihuany medycznej jest bardzo szerokie. Tak jak wspomniano, jej wpływ na organizm w dużej mierze zależy od wzajemnych proporcji THC do CBD. Według dostępnych danych lecznicza marihuana może wywoływać m.in. aktywność przeciwbólową, przeciwzapalną, przeciwdrgawkową i przeciwwymiotną. 

Mechanizm działania medycznej marihuany ma bezpośredni związek z oddziaływaniem kannabinoidów (w tym CBD i THC) na receptory układu endokannabinoidowego, które zlokalizowane są w całym ciele, w tym w mózgu oraz układzie odpornościowym. 

Medyczna marihuana w Polsce

Stosowanie marihuany medycznej w Polsce zostało zalegalizowane z dniem 1 listopada 2017 roku. Od 17 stycznia 2019 roku wprowadzono ją do obrotu aptecznego.

Ustawa o marihuanie medycznej – kwestie prawne

Ustawa o marihuanie medycznej zakłada, że dopuszczony na podstawie odpowiednich regulacji susz, ma status surowca farmaceutycznego przeznaczonego do sporządzania leków recepturowych.

Zgodnie z ustawą za medyczną marihuanę uznaje się: „ziele konopi innych niż włókniste oraz wyciągi, nalewki farmaceutyczne, a także wszystkie inne wyciągi z konopi innych niż włókniste oraz żywica konopi innych niż włókniste, (...), mogą stanowić surowiec farmaceutyczny, (...), przeznaczony do sporządzania leków recepturowych, (...), po uzyskaniu pozwolenia na dopuszczenie do obrotu wydanego przez Prezesa Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych (...)”.

Środki sporządzane na bazie marihuany medycznej (susz, ale i wszystkie inne, jak np. czopki lub nalewki) nie są objęte refundacją. Niestety preparaty te nie należą do najtańszych (koszt miesięcznej terapii marihuaną medyczną może sięgać nawet kilku tysięcy złotych).

Przeczytaj: U kogo sprawdzą się kosmetyki konopne?

Jaki lekarz może wystawić receptę na medyczną marihuanę?

Zgodnie z obowiązującym prawem receptę na medyczną marihuanę może wystawić każdy lekarz, z wyłączeniem lekarza weterynarii. Wskazanie to powinno mieć jednak swoje uzasadnienie w postaci nieskuteczności innych dostępnych w leczeniu danej dolegliwości metod terapeutycznych.

Lekarz przepisujący medyczną marihuanę może to zrobić wyłącznie z wykorzystaniem recepty RpW (recepta na leki zawierające środki odurzające lub substancje psychotropowe). Okres kuracji w ramach jednej recepty nie może przekraczać 90 dni.

Medyczna marihuana – na jakie choroby może pomóc?

Jedno z częściej pojawiający się wśród pacjentów pytań brzmi: na co pomaga marihuana medyczna? Nie ma ściśle określonych wskazań odnośnie do jej stosowania. Korzyści z jej przyjmowana odnoszą określone grupy pacjentów, w tym chorzy borykający się z:

• przewlekłym bólem neuropatycznym i fibromialgią – niektóre z doniesień klinicznych wskazują, że stosowanie medycznej marihuany u osób cierpiących na utrzymujące się dolegliwości bólowe (w tym wynikające z uszkodzeń układu nerwowego) może być bardzo pomocne;

• padaczkę lekooporną – wykazano, że stosowanie medycznej marihuany u dzieci i dorosłych cierpiących na lekooporną padaczkę w znacznym stopniu ogranicza nasilenie drgawek;

• stwardnieniem rozsianym – u chorych ze stwardnieniem rozsianym stosowaniem marihuany pozwala na ograniczenie spastyczności;

• choroby nowotworowe – u pacjentów onkologicznych medyczna marihuana m.in. koi dolegliwości bólowe oraz działa przeciwwymiotnie;

• chorobę Parkinsona;

• migrenowe bóle głowy;

• zespół Tourett’a.

Leczenie medyczną marihuaną – jak przebiega?

W Polsce medyczna marihuana nie posiada rejestracji leku, a jedynie środka farmaceutycznego, co jest równoznaczne z brakiem wskazań rejestracyjnych (brak konkretnie ustalonego dawkowania). Stąd też to, w jaki dokładnie sposób przebiega terapia, zależne jest przede wszystkim od lekarza zlecającego medyczną marihuanę pacjentowi.

W jakiej formie podaje się marihuanę leczniczą?

Istnieją różne metody zażywania medycznej marihuany, ale za najefektywniejszą uznaje się waporyzację. Na czym polega? To proces polegający na podgrzewaniu suszu gorącym strumieniem powietrza, co wpływa na uwolnienie z niego biologicznie czynnych związków. Zaletą procesu waporyzacji, w porównaniu z tradycyjnym paleniem marihuany, jest ograniczona utrata substancji aktywnych przy jednoczesnym ograniczeniu wdychania związków szkodliwych (chory zaciąga się czystą parą waporyzacyjną). Efekt terapeutyczny pojawia się bardzo szybko, zwykle już nawet w ciągu kilku minut od zastosowania.

Aby przeprowadzić waporyzację, konieczny jest waporyzator do suszu. To niewielkich rozmiarów, przenośne urządzenie składające się z komory grzewczej oraz ustnika. Bardzo ważna jest odpowiednia technika stosowania waporyzatora, która po odpowiednim przeszkoleniu, nie sprawia pacjentom najmniejszych trudności.

W pierwszej kolejności należy drobno zmielić susz medycznej marihuany,  umieścić go w komorze grzewczej oraz zamknąć. W następnym kroku należy ustawić odpowiednią temperaturę (najczęściej w zakresie od 160 do 210 stopni Celsjusza, im wyższa temperatura, tym silniejsze odparowanie substancji aktywnych) i gdy urządzenie się już do niej nagrzeje, należy zaciągnąć się powstałą parą poprzez ustnik waporyzatora. Podawane w ten sposób kannabinoidy działają do kilku godzin.

Dawkowanie marihuany leczniczej

Dawkowanie marihuany leczniczej jest ściśle ustalane przez lekarza. Zwykle zaleca on rozpoczynanie terapii od mniejszych dawek. W celu określenia optymalnej dawki zaleca się, aby pacjent prowadził szczegółową samoobserwację. Dzięki temu możliwe jest m.in. określenie liczby wdechów potrzebnych na jedną sesję oraz długość odstępu pomiędzy kolejnymi sesjami tak, aby poza osiągnięciem zadowalającego efektu terapeutycznego, móc zminimalizować ryzyko wystąpienia działań niepożądanych (m.in. występowania efektów psychoaktywnych).

Terapia medyczną marihuaną – skutki uboczne

Skutki uboczne stosowania medycznej marihuany mogą się pojawić, podobnie jak w przypadku każdego innego preparatu leczniczego. Ich nasilenie bywa zróżnicowane, co w głównej mierze uwarunkowane jest zawartością THC w suszu.

Najczęściej opisywane działania niepożądane podczas stosowania medycznej marihuany to:

• senność i zmęczenie,

• zawroty głowy,

• zaburzenia koordynacji,

• zaburzenia koncentracji,

• zaburzenia pamięci,

• lęk, rozdrażnienie,

• suchość w jamie ustnej,

• nadmierne pobudzenie,

• nasilona euforii,

• wzrost apetytu,

• tachykardia,

• nadciśnienie ortostatyczne.

Terapia medyczną marihuaną nie jest rekomendowana pacjentom w młodym wieku, osobom uczulonym na susz konopny, kobietom w okresie ciąży i laktacji, a ponadto chorym borykającym się z:

• uzależnieniem od narkotyków lub alkoholu,

• arytmią,

• niekontrolowanym nadciśnieniem tętniczym,

• schizofrenią,

• niestabilną depresją lub manią,

• niektórymi chorobami układu oddechowego.

Bibliografia