Ból uda może oznaczać bardzo wiele różnych problemów. Nie chodzi tutaj tylko o schorzenia związane z układem kostnym, czy mięśniowym. Często występowanie takich dolegliwości jest wywoływane z uciskiem worka oponowego przez przepuklinę krążka międzykręgowego. Tak, więc tego typu objawy w dobie dzisiejszego, mało aktywnego trybu życia i związanego z tym narażenia na szybsza eksploatację kręgosłupa, jego przeciążenia, jest nierzadkim problemem wśród osób dorosłych.
- Ból uda – przyczyny
- Ból ud z przodu – czego może być skutkiem?
- Ból uda z tyłu – co może oznaczać
- Palący, piekący ból w udzie – czy jest groźny?
- Ból uda po wewnętrznej lub zewnętrznej stronie – czego jest powodem?
- Diagnostyka bolącego uda
- Ból uda – leczenie, rehabilitacja, domowe doraźne sposoby
- Ćwiczenia przy bólu ud
Do najczęstszych przyczyn bólu uda zalicza się przeciążenia, kontuzje pojawiające się podczas uprawiania sportu, czy wysiłku fizycznego, który wymaga zwiększonej aktywności mięśni kończyn dolnych (ból ud po bieganiu). Kolejnym równie często pojawiającym się problemem w tym obszarze są zaburzenia krążenia. Mianowicie, ból uda może oznaczać zakrzepicę. Wśród innych przyczyn wymienia się także stłuczenia oraz stany zapalne. Te ostatnie są szczególnie prawdopodobne, kiedy ból uda pojawia się w nocy.
Nieprzyjemne symptomy występujące na przedniej powierzchni uda są najczęściej wynikiem przeciążenia, nadmiernej eksploatacji mięśnia czworogłowego. Jest to szczególnie często obserwowane u osób, które uprawiają sport wymagający nieustannej, intensywnej aktywności wyprostnej stawów kolanowych. Przykładem mogą być tenisiści, biegacze czy piłkarze. Rwący ból z przodu uda, może być natomiast powiązany z kontuzją, schorzeniem kręgosłupa. Przykładem są przepukliny krążka międzykręgowego, które powodują ucisk na okoliczne struktury nerwowe. Wskutek takiego konfliktu dochodzi do ich drażnienia i prowokowania nieprzyjemnych objawów bólu od kręgosłupa. W zależności od tego, na którym poziomie znajduje się taka przepuklina, dolegliwości mogą być odczuwane w różnych obszarach ciała. Ból mięśni ud z przodu, czy ból kolana promieniujący do uda może oznaczać dyskopatię na w odcinku lędźwiowym kręgosłupa na poziomie L3-L4.
Podczas analizowania przyczyn opisywanych dolegliwości warto przeanalizować obecność poszczególnych struktur anatomicznych w bliskim sąsiedztwie miejsca newralgicznego oraz możliwości ich drażnienia, uszkodzenia, kontuzji, urazu. W tym przypadku przebieg nerwu kulszowego po tylnej stronie uda i ewentualny ucisk na niego, to jedna z najczęściej stawianych hipotez przy pojawiających się tutaj symptomach. Bowiem, ból z tyłu uda, pod pośladkiem, czy ból z tyłu kolana i uda, często wskazuje na rwę kulszową.
Piekący ból po zewnętrznej stronie uda również należy do znamiennych objawów wskazujących na konkretny problem z układem ruchu. Jak każda dolegliwość wymaga różnicowania, jednak w zdecydowanej większości przypadków przyczyna jest dość jasna. Mianowicie palący, piekący ból w udzie może mieć swoje podłoże w zapaleniu kaletki krętarzowej.
Wskazana w opisie topografia objawów ma jest odnotowywana najczęściej u sportowców. Jej powodem jest zazwyczaj kontuzja mięśni przywodzicieli stawu biodrowego lub też przeciwnie, odwodzicieli biodra. W tym pierwszym przypadku występuje ból uda i pachwiny, czy wewnętrznej części uda. W drugiej, opisywanej sytuacji symptomy umiejscowione są dokładnie po stronie przeciwnej, czyli zewnętrznej.
Proces diagnostyczny bywa złożony. W niektórych przypadkach wystarcza jedynie wywiad, testy kliniczne oraz pozostałe elementy sprawnie i rzetelnie przeprowadzonego badania fizykalnego. W momencie trudności z oceną tego, z czym mamy do czynienia, wątpliwości co do diagnozy, wymagane jest obrazowanie. Niejednokrotnie podstawą jest zdjęcie rentgenowskie, ultrasonograf, a w bardziej niejasnych przypadkach zleca się tomografię komputerową czy też badanie rezonansu magnetycznego.
Podstawą procesu leczniczego jest właściwie przeprowadzona diagnostyka. Umożliwia ona właściwy dobór sposobu walki z dolegliwościami, a właściwie z ich przyczyną. Postępowanie mające charakter jedynie objawowy, nigdy nie przynosi trwałego efektu na dłuższą metę. Leczenie zwykle opiera się na stosowaniu środków przeciwbólowych, przeciwzapalnych, odpoczynku umożliwiającym regenerację i tym samym przywrócenie jak najszybszej, pełnej sprawności narządu ruchu. Postępowanie operacyjne w przypadku bólu w udzie jest niezwykle rzadkie, chyba, że podłożem jest uszkodzenie struktur kostnych w postaci skomplikowanego złamania, czy zerwanie mięśnia czworogłowego. Rehabilitacja intensyfikuje działania mające zapewnić wygaszenie ewentualnego stanu zapalnego, przyśpieszenie regeneracji, poprawę gojenia, co w efekcie ma zaowocować szybkim powrotem do prowadzonego dotychczas trybu życia.
Istnieją także pewne domowe sposoby, które mogą okazać się przydatne podczas dolegliwości takich jak ból mięśni ud bez wysiłku, ból uda z tyłu, bóle ud w ciąży, ból prawego czy lewego uda. Bardzo dobrą metodą hartowania i regeneracji mięśni kończyn dolnych są kąpiele w lodzie, które są stosowane wśród sportowców, bezpośrednio po wysiłku fizycznym. Takie postępowanie bardzo sprzyja regeneracji, a może być wykonywane w domu z wykorzystaniem wanny, zimnej wody i dużej ilości kostek z lodem. Ciekawym rozwiązaniem poprawiającym ukrwienie jest stosowanie naprzemiennego polewania ud strumieniem wody pod dużym ciśnieniem. Wykonywanie takiej procedury przez kilka minut, wykorzystując co 1 minutę ciepłą wodę na przemian z zimną wspomaga gojenie i regenerację mięśni.
Pomocne są także automasaże, delikatne uciskanie mięśni. Czasem można do tego wykorzystać także popularne maści i żele dostępne w aptekach, które zawierają środki przeciwzapalne, a ich długotrwałe wcieranie podczas masażu sprawia, że lepiej i głębiej się wchłaniają. Podobne do opisywanych wyżej działanie będą miały także kąpiele z wykorzystaniem torfu leczniczego, borowiny. Jej duża dostępność w aptekach i przystępna cena są jednym z atutów, które powinny skłonić do spróbowania takiej ciepłej kąpieli z dodatkiem tzw. czarnego złota. Nie bez znaczenia jest dieta, która powinna być bogata w składniki przeciwzapalne. Bardzo pomocne może być tutaj kierowanie się piramidą żywieniową dr Weila. Promuje ona m.in. spożywanie dużej ilości owoców i warzyw, włączenie do spożycia kurkumy, czy grzybów azjatyckich shitake.
Chcąc przeciwdziałać bólowi mięśni w udzie, warto zadbać o kondycję fizyczną z ukierunkowaniem na sprawność mięśni kończyn dolnych. Przykładowym zestawem, pomagającym zrealizować ten cel będą następne ćwiczenia:
1. PW: stanie w lekkim rozkroku przy ścianie, jedna noga zgięta w kolanie. Tożsama ręka przyciąga stopę do pośladka, utrzymując wspomniane zgięcie w kolanie. RUCH: polega na pogłębianiu zgięcia w kolanie, starając się osiągać coraz to nowy zakres ruchu. Ćwiczenie wykonujemy przez 20-40 sekund, powtarzając je kilkukrotnie.
2. PW: podpór przodem na przedramionach, pod udami foam-roller. RUCH: polega na powolnym przesuwaniu się po rolerze w przód i w tył, wykorzystując balansowanie na przedramionach. Ćwiczenie wykonujemy przez kilka minut, najlepiej przed i po wysiłku fizycznym.
3. PW: leżenie tyłem na plecach, pod kolanami gruby wałek, lub zwinięty ręcznik. Na stawach skokowych założone manżety obciążeniowe około 1,5-2 kg. RUCH: polega na powolnym prostowaniu i powolnym zginaniu stawów kolanowych. Ćwiczenie powtarzamy 20 razy w 2 seriach.
4. PW: stanie w rozkroku na szerokości bioder, w rękach skakanka. RUCH: polega na wykonywaniu niewielkich podskoków nad skakanką przez 1-2 minuty w umiarkowanym tempie. Ćwiczenie możemy w ten sposób powtórzyć 2-3 razy.
5. PW: Stanie w rozkroku na szerokości bioder, nogi ugięte w biodrach i kolanach, plecy oparte o ścianę. RUCH: utrzymać 90 stopni zgięcia kątowego w stawach biodrowych i kolanowych generujemy izometryczne napięcie mięśni czworogłowych, które staramy się utrzymać przez 20-30 sekund. Ćwiczenie możemy powtórzyć 2-3 razy.
