Witamina A, podobnie jak witaminy z grupy D i K, należy do substancji, które rozpuszczają się w tłuszczach. To organiczny związek chemiczny zaliczany do tzw. karotenoidów. Odpowiada za prawidłowe widzenie, pracę układu odpornościowego i zapobiega rozwojowi chorób nowotworowych. To jednak nie wszystkie jej funkcje.
Spis treści
- Jakie funkcje pełni w organizmie witamina A?
- W jakich produktach występuje witamina A naturalnie?
- Jak objawia się niedobór witaminy A?
- Czy warto suplementować witaminę A?
- Czy witaminę A można przedawkować?
Witamina A zaliczana jest do substancji, które mają kluczowe znaczenie dla organizmu człowieka. Ponieważ rozpuszcza się w tłuszczach i jest odkładana w tkance tłuszczowej i wątrobie, ciężej jest doprowadzić do jej niedoborów. Warto jednak kontrolować jej poziom, ponieważ deficyt witaminy A niekorzystnie odbija się na pracy całego organizmu. Sprawdź, w jakich produktach się znajduje i dlaczego warto ją suplementować.
Kup w aptece: Witamina A
Jakie funkcje pełni w organizmie witamina A?
Większości z nas witamina A kojarzy się ze zdolnością do prawidłowego widzenia. Faktycznie odgrywa kluczową rolę, jeśli chodzi o wzrok. To jednak nie wszystko. Substancja ta poprawia zdolność komórek do właściwej regeneracji. Właśnie dlatego należy pamiętać o jej wpływie na cały układ immunologiczny człowieka. Nie tylko zwiększa odporność na działanie drobnoustrojów, bakterii i wirusów, ale potwierdzono również jej działanie antynowotworowe. Reguluje procesy wytwarzania czerwonych krwinek przez szpik kostny, ale także wpływa na zdrowy wygląd skóry, paznokci i kondycję włosów. W przypadku mężczyzn odpowiada też za potencję. Właśnie dlatego utrzymanie jej prawidłowego poziomu w organizmie jest tak ważne. Mimo że do niedoborów nie dochodzi stosunkowo często, warto pamiętać, w jakich produktach występuje, a jeśli zdiagnozowane zostaną braki tej substancji, koniecznie należy ją suplementować.
Dowiedz się więcej: Jak wzmocnić układ immunologiczny u dorosłych?
W jakich produktach występuje witamina A naturalnie?
Warto pamiętać, że witamina A ma inną postać w produktach pochodzenia zwierzęcego (retinol), a inną w tych, które pochodzą od roślin (beta-karoten) i to ta pierwsza forma jest wykorzystywana przez organizm w większym stopniu. Dieta bogata w tę substancję nie jest trudna do przygotowania, ponieważ jej źródłem są, m.in.: produkty mleczarskie, jajka, masło, ziemniaki, tłuste ryby, podroby i mięso, ale też szpinak, marchew, pomidory, śliwki, wiśnie, morele czy brzoskwinie. To oczywiście tylko część produktów, które mogą stanowić źródło witaminy A, ale już na tej podstawie można się domyślać, że łatwo dopasować je niemal do każdej diety.
Przeczytaj również: Za co odpowiada witamina K w organizmie?
Jak objawia się niedobór witaminy A?
Charakterystycznym objawem niedoboru witaminy A jest pogorszenie widzenia, które odczuwamy szczególnie po zmroku, tzw. kurza ślepota. Akomodacja oka w ciemności jest wolniejsza, przez co tracimy ostrość widzenia i ciężej nam ocenić odległość, np. podczas prowadzenia samochodu w niesprzyjających warunkach. W przypadku starszych osób charakterystyczne jest także tzw. dzwonienie w uszach, które potrafi utrudnić normalne funkcjonowanie.
To jednak nie wszystko. Organizm staje się bardziej podatny na infekcję, a rany i kontuzje dłużej się goją. Widocznie pogarsza się też wygląd skóry, a także kondycja paznokci i włosów, które stają się kruche, matowe i wypadają. Na twarzy można zaobserwować wypryski, które pojawiają się bez wyraźnej przyczyny, a cera jest matowa i sucha.
Niepokojących objawów nie można lekceważyć, ponieważ długotrwałe niedobory mają poważne konsekwencje. U młodszych osób długotrwały niedobór może nawet zahamować wzrost. U kobiet dochodzi do zaburzenia miesiączkowania, a nawet problemów z zajściem w ciążę. Problemy z płodnością dotykają również panów, u których zbyt niski poziom witaminy A wpływa na potencję.
Przeczytaj również: Nadmiar żelaza – objawy skórne i neurologiczne
Czy warto suplementować witaminę A?
Przede wszystkim chęć suplementacji powinna zawsze być poprzedzona specjalistyczną konsultacją, niezależnie od tego, jaki preparat wybieramy. Witamina A w postaci suplementu dostępna jest w aptekach bez recepty, najczęściej w formie tabletek, kapsułek lub kropli do doustnego podawania. Ponieważ witamina A rozpuszcza się w tłuszczach, w składzie preparatów znajduje się też olej, np. kokosowy. Wybierając formę kropli, można dodać roztwór do innego płynu lub chłodnego napoju. Ważne, aby przestrzegać zalecanych w ulotce dawek, ponieważ nadmiaru substancji organizm nie wydali wraz z moczem.
Sprawdź także: Jakie zdrowe oleje wybrać do smażenia i do picia?
Czy witaminę A można przedawkować?
Witamina A gromadzi się w tkance tłuszczowej i w wątrobie, a jej nadmiar jest toksyczny dla organizmu, dlatego tak ważna jest specjalistyczna konsultacja przed jej dawkowaniem i przestrzeganie dawek. Przedawkowanie tej substancji objawia się drażliwością i nadpobudliwością. Charakterystyczny jest pojawiający się na skórze świąd lub zmiany skórne o żółtawym zabarwieniu. Pogarsza się też kondycja włosów i paznokci i można zauważyć dokuczający nam światłowstręt. Dla lekarza alarmujące jest powiększenie się wątroby i śledziony. Nadmiar witaminy A, tzw. hiperwitaminoza jest też niebezpieczny dla kobiet w ciąży, ponieważ substancja ta jest także toksyczna dla płodu.
Warto wiedzieć: Jakie witaminy powinno dostawać dziecko w wieku szkolnym?
A: Agnieszka Dzwonkowska
Z: lek. Agnieszka Żędzian
