Młoda dziewczyna z atopowym zapaleniem skóry w ostrym stadium. Zaczerwienienie i zadrapania aż do krwi na ciele z bliska.
Zdrowie i uroda Katarzyna Banaszczyk
Sprawdź pełną ofertę Aptelia.pl
Przeczytane 2793 razy

Atopowe zapalenie skóry – objawy, przyczyny, sposoby leczenia i profilaktyka

Atopowe zapalenie skóry to częsta choroba, z jaką spotykają się nie tylko dermatolodzy, ale także pediatrzy i lekarze rodzinni. Schorzenie to ze względu na swoją tendencję do nawracania i uporczywe objawy kliniczne może prowadzić do obniżenia jakości życia pacjentów. Jak objawia się atopowe zapalenie skóry i jakie mamy aktualnie możliwości leczenia tej choroby? Po czym poznać atopowe zapalenie skóry u niemowląt? 

Spis treści:


  1. Atopowe zapalenie skóry – co to za schorzenie?
  2. Atopowe zapalenie skóry – przyczyny choroby
  3. Atopowe zapalenie skóry – objawy
  4. Atopowe zapalenie skóry – jaki lekarz pomoże?
  5. Atopowe zapalenie skóry – leczenie. Maści na atopowe zapalenie skóry

Atopowe zapalenie skóry – co to za schorzenie? 

Atopowe zapalenie skóry (w skrócie AZS) to występujące powszechnie, przewlekłe schorzenie skóry, które ujawnia się najczęściej w wieku dziecięcym i może utrzymywać się w dorosłości. Wśród dzieci (pacjenci poniżej 18. roku życia) na AZS choruje aż od 4,7% do 9,2% populacji, zaś w populacji dorosłej około 1%.  

W niemal połowie przypadków pierwsze objawy atopowego zapalenia skóry pojawiają się przed ukończeniem 6. miesiąca życia, jednak należy mieć świadomość, że pierwsze objawy AZS mogą równie dobrze pojawić się dopiero w życiu dorosłym. Jak pokazują dane statystyczne, u około 40-80% dzieci z AZS, schorzenie to ma tendencję do ustępowania przed 5. rokiem życia, ale u około ⅕  pacjentów (czyli 20%) utrzymuje się także w dorosłym życiu.  

Przeczytaj: Sucha skóra, jak ją pielęgnować? Przyczyny suchej skóry

Atopowe zapalenie skóry – przyczyny choroby 

Nie da się wskazać jednej konkretnej przyczyny występowania atopowego zapalenia skóry. Na pojawienie się tego schorzenia mają wpływ czynniki genetyczne (pewna genetyczna podatność), czynniki środowiskowe, a także immunologiczne. W patogenezie AZS ogromną rolę odgrywa tzw. defekt bariery naskórkowej – dokładnie mamy tutaj do czynienia z defektem, dotyczącym białka filagryny, które odpowiada za spajanie ze sobą włókien keratynowych, budujących naskórek, czyli najbardziej zewnętrzną warstwę naszej skóry. Nieprawidłowość ta prowadzi do zaburzenia funkcji ochronnej naskórka, co sprawia, że dochodzi do zwiększonej penetracji w głąb skóry wielu alergenów, jak i bakterii – a to prowadzi do pojawienia się objawów atopowego zapalenia skóry.  

Powiązane produkty

Atopowe zapalenie skóry – objawy  

Skóra pacjentów z AZS jest bardzo sucha – defekt bariery naskórkowej to nie tylko wnikanie alergenów, ale również zwiększona utrata wody, prowadząca do przewlekłej suchości. Na pierwszy plan wysuwa się także uporczywy świąd w obrębie zmian skórnych. 

Jakie objawy skórne towarzyszą AZS? Należy tutaj przede wszystkim wymienić zmiany wypryskowe, a także ogniska rumieniowe (najprościej mówiąc są to zaczerwienienia), które są dość dobrze odgraniczone od skóry zdrowej. Dodatkowo na skórze atopowej mogą pojawić się grudki, pęcherzyki oraz nadżerki, często powstałe w wyniku drapania. Co więcej, na skórze pacjentów z AZS pojawiają się przeczosy, czyli ubytki naskórka, będące skutkiem drapania.  

Zmiany skórne najczęściej lokalizują się w zgięciach stawowych, na twarzy i szyi (atopowe zapalenie skóry twarzy), a także w okolicy nadgarstków. Należy zaznaczyć, że atopowe zapalenie skóry u dzieci (niemowlęta) może wyglądać inaczej, gdyż najczęściej zajmowana jest twarz, a zgięcia stawowe pozostają wolne od zmian.  

Sprawdź oferty: Kosmetyki do skóry atopowej

Atopowe zapalenie skóry – jaki lekarz pomoże? 

Specjalistą, który najczęściej zajmuje się leczeniem AZS jest lekarz dermatolog. Jak rozpoznać atopowe zapalenie skóry? Do rozpoznania choroby najczęściej nie są potrzebne badania dodatkowe, a diagnozę można postawić na podstawie obrazu klinicznego, czyli objawów, jakie prezentuje pacjent. Obecnie mamy do dyspozycji wiele preparatów, które wspierają pacjentów w leczeniu zaostrzenia choroby. To, jaki lek będziemy mogli zastosować, zależy od nasilenia objawów chorobowych, a także schorzeń towarzyszących oraz wieku pacjenta.  

Atopowe zapalenie skóry – leczenie. Maści na atopowe zapalenie skóry 

W terapii atopowego zapalenia skóry wykorzystuje się zarówno preparaty miejscowe w postaci maści i kremów, jak i preparaty stosowane ogólnie – doustnie (w zależności od nasilenia choroby). W następnych akapitach dokładniej zapoznamy się ze sposobami leczenia AZS. 

Emolienty na atopowe zapalenie skóry 

Podstawą leczenia i profilaktyki AZS jest terapia emolientowa, czyli stosowanie preparatów zawierających między innymi substancje zmniejszające utratę wody przez skórę, a także wpływające korzystnie na jej kondycję. Zgodnie z wytycznymi dermatologicznymi, emolienty powinny być stosowane przynajmniej 2-3 razy dziennie, w ilości 200 gramów tygodniowo u małych dzieci i 500 gramów tygodniowo w przypadku osób dorosłych. Wielu pacjentów zbyt rzadko używa emolientów i stosuje zbyt małe ich ilości, co niestety sprawia, że nie spełniają one w pełni swojej funkcji.

Przeczytaj: Sucha i pękająca skóra na dłoniach

Leki i kremy na atopowe zapalenie skóry 

Od wielu lat w AZS stosuje się preparaty miejscowe (maści i kremy) zawierające sterydy. Substancje te wykazują działanie przeciwzapalne, a także redukują świąd (gdy zastosujemy je wieczorem). Preparaty te należy stosować zgodnie z zaleceniami lekarza, co jest ważne szczególnie u młodszych pacjentów, czyli u dzieci (niektóre sterydy są u nich przeciwwskazane). Stosowanie sterydów na własną rękę, niezgodnie z zaleceniami, może prowadzić do wystąpienia powikłań, takich jak: ścieńczenie skóry, zanik skóry, albo pojawienie się nadkażeń bakteryjnych.  

Do leków stosowanych miejscowo w postaci maści i kremów należą także inhibitory kalcyneuryny (pimekrolimus, takrolimus), które można aplikować na delikatne obszary – czyli zgięcia stawowe, twarz, szyję, czy okolice narządów płciowych (atopowe zapalenie skóry w miejscach intymnych). 

Pacjenci często zastanawiają się, czy w aptekach dostępny będzie krem na atopowe zapalenie skóry bez recepty. Warto mieć świadomość, że nie należy leczyć się samodzielnie, gdyż nie każdy preparat może zostać zastosowany na daną okolicę ciała, a to co uważamy za zmiany typowe dla atopowego zapalenia skóry mogą okazać się zupełnie innym schorzeniem dermatologicznym.  

Sprawdź ofertę: Skóra sucha

Atopowe zapalenie skóry – leki doustne 

W cięższych przypadkach choroby, lekarz dermatolog może zdecydować się na włączenie leków doustnych. Do tej grupy należy między innymi cyklosporyna, metotreksat, azatiopryna, a także doustne sterydy (zaleca się ich stosowanie maksymalnie do 7 dni). Mówiąc w uproszczeniu, leki te działają poprzez ograniczenie stanu zapalnego.  

Warto mieć świadomość, że istnieje również leczenie biologiczne atopowego zapalenia skóry. Związkiem wykorzystywanym w terapii biologicznej AZS jest dupilumab, czyli podskórnie podawany preparat, skierowany przeciwko interleukinie IL-4/IL-13, a więc cząsteczkom, pełniącym ogromną rolę w patogenezie AZS.  

Leczenie atopowego zapalenia skóry nie jest łatwe, ale obecnie dermatologia dysponuje wieloma lekami, zarówno miejscowymi, jak i doustnymi. Chorując na AZS należy skrupulatnie przestrzegać zaleceń lekarskich, szczególnie w odniesieniu do stosowania emolientów – regularne ich stosowanie zmniejsza bowiem liczbę zaostrzeń choroby.  

Bibliografia

Nowicki R. J. i in. (2019), Atopowe zapalenie skóry. Interdyscyplinarne rekomendacje diagnostyczno-terapeutyczne Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego, Polskiego Towarzystwa Alergologicznego, Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego oraz Polskiego Towarzystwa Medycyny Rodzinnej, Część II, Dermatol Rev/Przegl Dermatol, nr 106, s. 475-485. 

Nowicki R. J. i in (2019), Atopowe zapalenie skóry. Interdyscyplinarne rekomendacje diagnostyczno-terapeutyczne Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego, Polskiego Towarzystwa Alergologicznego, Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego oraz Polskiego Towarzystwa Medycyny Rodzinnej, Część I: Profilaktyka, leczenie miejscowe i fototerapia, Dermatol Rev/Przegl Dermatol, nr 106, s. 354–371.   


Wybór redakcji

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w polityce prywatności.

Zamknij