Zapalenie płuc – objawy, przyczyny, sposoby leczenia i regeneracji

Spis treści:

1. Zapalenie płuc – charakterystyka choroby
2. Zapalenie płuc – objawy
3. Zapalenie płuc – przyczyny
4. Zapalenie płuc – diagnostyka
5. Jak leczyć zapalenie płuc?
6. Jak długo trwa zapalenie płuc?
7. Rekonwalescencja po zapaleniu płuc – co pomoże?
8. Zapalenie płuc – warto wiedzieć

Zapalenie płuc – charakterystyka choroby 

Zapalenie płuc występuje, gdy stan zapalny obejmuje tkankę śródmiąższową płuc oraz pęcherzyki płucne. Choroba może być leczona ambulatoryjnie w domu lub w szpitalu. Zależy to od tego, jak poważne są objawy oraz od wieku chorego. W niektorych przypadkach wymagane może być leczenie w warunkach intensywnej terapii.

Sprawdź ofertę: Inhalatory pomocne przy zapaleniu płuc

Rodzaje zapaleń płuc 

Zapalenia płuc może podzielić ze względu na czynnik etiologiczny, czyli w zależności od tego, jaki rodzaj drobnoustroju wywołał chorobę lub jaka reakcja organizmu jest odpowiedzialna za zakażenie.  

Możemy wyróżnić zapalenia płuc: 

• bakteryjne, 

• wirusowe, 

• grzybicze, 

• autoimmunologiczne. 

Zapalenie płuc – objawy 

Pierwszymi objawami zakażenia dolnych dróg oddechowych są kaszel, duszność, ból w klatce piersiowej, krwioplucie. Poza tym występują objawy ogólnej infekcji, takie jak: gorączka, bóle mięśni, dreszcze, poty, uczucie rozbicia.

Przeczytaj: Wszystko o płucach ‒ budowa, funkcje, możliwe choroby

Zapalenie płuc – przyczyny  

Do płuc drobnoustroje dostają się na drodze mikroaspiracji drobinek z powietrza, które rozprzestrzeniają chore osoby podczas kaszlu i kataru. Wówczas drobnoustroje dostają się do płuc – a dokładniej aż do pęcherzyków płucnych, gdzie się rozmnażają. Aby zwalczyć bakterie, wirusy i grzyby, organizm broni się aktywując układ odpornościowy, co powoduje stan zapalny. W przebiegu takiego stanu zwiększa się przepuszczalność małych naczyń krwionośnych przy pęcherzykach płucnych, do których dostaje się płyn z komórkami odpornościowymi. Następnie treść ropna rozprzestrzenia się również do oskrzeli. Cały przebieg zakażenia powoduje występowanie wyżej opisanych objawów.

Przeczytaj: Odporność. Czym jest i jak działa układ odpornościowy?

Zapalenie płuc – diagnostyka  

Podstawowym badaniem obrazowym przy zapaleniu płuc jest RTG klatki piersiowej. Na podstawie zdjęcia lekarz jest w stanie ocenić, czy i w jakim stopniu są zajęte płuca oraz jaki jest prawdopodobny czynnik etiologiczny zapalenia płuc. W wątpliwych sytuacjach wskazane jest wykonanie badania tomografii komputerowej (TK) klatki piersiowej. Oczywiście, pomocne są również badania laboratoryjne, takie jak: morfologia, CRP, aktywność enzymów wątrobowych, stężenie kreatyniny i mocznika. Przy podejrzeniu zapalenia płuc w przebiegu zakażenia grypą, RSV lub SARS-CoV-2 możliwe jest wykonanie wymazu z nosa i gardła.

Jak leczyć zapalenie płuc? 

W zależności od wieku częściej mogą występować zakażenia wirusowe niż bakteryjne lub zakażenia bakteriami atypowymi, co zmienia postępowanie. W większości wypadków zapalenie płuc wymaga antybiotykoterapii, którą zleca lekarz w zależności od podejrzewanej etiologii zakażenia.

• Leki i inne środki apteczne 

Wspomagająco należy stosować leczenie objawowe, czyli mające za zadanie złagodzić dolegliwości choroby. Do takiego postępowania wliczamy stosowanie leków przeciwgorączkowych, przeciwzapalnych, wykrztuśnych, zawierających mucosolvan lub acetylocysteinę. 

• Domowe sposoby na zapalenie płuc   

Istnieją domowe sposoby łagodzenia dotkliwych objawów spowodowanych zapaleniem płuc. Prawidłowa pozycja do spania nie powinna wywierać nacisku na płuca, a w niektórych przypadkach powinno stosować się po konsultacji z lekarzem pozycje ułożeniowe, które wspomagają spływanie wydzieliny z dróg oddechowych.  

Stosowanie baniek na zapalenie płuc nie znalazło wystarczającego potwierdzenia w badaniach klinicznych, jednak również nie zostały potwierdzone żadne skutki uboczne – oprócz możliwych oparzeń przy użyciu baniek ogniowych.

Leczenie szpitalne – kiedy może być konieczne? 

O konieczności leczenia szpitalnego decyduje lekarz na podstawie stanu klinicznego oraz uzyskanych wyników badań. Do wskazań do hospitalizacji należą: 

• niewydolność oddechowa, czyli sytuacja, w której praca płuc jest niewystarczająca, aby dostarczyć odpowiednią ilość tlenu do organizmu;

• rozległe zmiany obejmujące oba płuca; 

• powstanie ropni płuc i ropniaków opłucnej; 

• zaburzenia świadomości;

• niski wiek dziecka;

• konieczność dożylnej podaży leków. 

Jak długo trwa zapalenie płuc? 

Po zastosowaniu odpowiedniego antybiotyku przy bakteryjnym zapaleniu płuc objawy powinny zacząć się wycofywać do 3 dni – a następnie chory stopniowo wraca do zdrowia. Zmiany widziane w zdjęciach radiologicznych mogą być obecne jeszcze do 2 tygodni od przechorowania zapalenia płuc. Oczywiście, w zależności od wieku pacjenta i chorób towarzyszących, przebieg choroby może być dłuższy i cięższy.

Rekonwalescencja po zapaleniu płuc – co pomoże? 

Pacjent po przechorowaniu zapalenia płuc powoli wraca do zdrowia. Na szczęście istnieją sposoby wspomagania fazy rekonwalescencji. Można rozpocząć ćwiczenia oddechowe, polegające na dmuchaniu powietrza przez słomkę do butelki z wodą, co pomaga płucom się rozprężyć. Kaszel może utrzymywać się nawet do 6-8 tygodni po przechorowaniu, dlatego powrót do zdrowia po zapaleniu płuc jest bardzo wymagającym procesem. Każda choroba – w tym także zapalenie płuc – powoduje osłabienie organizmu, stąd przez kilka tygodni można odczuwać nadmierne zmęczenie. 

Zapalenie płuc – warto wiedzieć 

Nie u wszystkich chorych zalecane jest leczenie antybiotykoterapią, gdyż takie postępowanie mogłoby doprowadzić do pojawienia się szczepów bakterii opornych na wiele antybiotyków. To jeden z kilku popularnych mitów na temat zapalenia płuc. Pacjenci mają wiele wątpliwości i pytań. Oto najczęstsze z nich.

• Czy jest coś takiego jak bezobjawowe zapalenie płuc?

Istnieją sytuacje, zwłaszcza u małych dzieci, u których pomimo zapalenia płuc nie występują typowe objawy jak kaszel, gorączka czy duszność. Najczęściej w takich sytuacjach infekcja nie przebiega bezobjawowo, tylko prezentuje inne nietypowe objawy: takie jak nudności, biegunka, ból brzucha, niepokój czy brak apetytu u dziecka.

• Czy przy zapaleniu płuc bolą plecy? 

Podczas zapalenia płuc dolegliwości bólowe mogą promieniować również do pleców czy brzucha. 

• Czy zapalenie płuc jest zaraźliwe?

Najczęściej do zakażenia dochodzi poprzez kontakt z drobinkami wydzielin innych chorych. Warto przy tym mieć świadomość, że zapalenie płuc jest bardzo zaraźliwe. W zależności od układu odpornościowego danej osoby może rozwinąć się zapalenie płuc lub/i oskrzeli albo organizm poradzi sobie z nieproszonym gościem szybciej. 

• Zapalenie płuc to choroba bakteryjna czy wirusowa?

Zapalenie płuc może mieć różne pochodzenie, takie jak bakteryjne czy wirusowe; poza tym rozróżniamy inne typy – takie jak np. grzybicze. 

Bibliografia