Zapalenie płuc jest jednym z najczęściej występujących schorzeń układu oddechowego i może być niebezpieczne dla osób starszych i/lub z osłabioną odpornością. Nieleczone prowadzi do poważnych komplikacji, dlatego tak ważne jest, aby wcześnie rozpoznać objawy i szybko zacząć leczenie. Dowiedz się więcej o zapaleniu płuc i o tym, jak je leczyć.
Spis treści:
- Zapalenie płuc – charakterystyka choroby
- Zapalenie płuc – objawy
- Zapalenie płuc – przyczyny
- Zapalenie płuc – diagnostyka
- Jak leczyć zapalenie płuc?
- Jak długo trwa zapalenie płuc?
- Rekonwalescencja po zapaleniu płuc – co pomoże?
- Zapalenie płuc – warto wiedzieć
Zapalenie płuc – charakterystyka choroby
Zapalenie płuc występuje, gdy stan zapalny obejmuje tkankę śródmiąższową płuc oraz pęcherzyki płucne. Choroba może być leczona ambulatoryjnie w domu lub w szpitalu. Zależy to od tego, jak poważne są objawy oraz od wieku chorego. W niektorych przypadkach wymagane może być leczenie w warunkach intensywnej terapii.
Sprawdź ofertę: Inhalatory pomocne przy zapaleniu płuc
Rodzaje zapaleń płuc
Zapalenia płuc może podzielić ze względu na czynnik etiologiczny, czyli w zależności od tego, jaki rodzaj drobnoustroju wywołał chorobę lub jaka reakcja organizmu jest odpowiedzialna za zakażenie.
Możemy wyróżnić zapalenia płuc:
-
bakteryjne,
-
wirusowe,
-
grzybicze,
-
autoimmunologiczne.
Zapalenie płuc – objawy
Pierwszymi objawami zakażenia dolnych dróg oddechowych są kaszel, duszność, ból w klatce piersiowej, krwioplucie. Poza tym występują objawy ogólnej infekcji, takie jak: gorączka, bóle mięśni, dreszcze, poty, uczucie rozbicia.
Przeczytaj: Wszystko o płucach ‒ budowa, funkcje, możliwe choroby
Zapalenie płuc – przyczyny
Do płuc drobnoustroje dostają się na drodze mikroaspiracji drobinek z powietrza, które rozprzestrzeniają chore osoby podczas kaszlu i kataru. Wówczas drobnoustroje dostają się do płuc – a dokładniej aż do pęcherzyków płucnych, gdzie się rozmnażają. Aby zwalczyć bakterie, wirusy i grzyby, organizm broni się aktywując układ odpornościowy, co powoduje stan zapalny. W przebiegu takiego stanu zwiększa się przepuszczalność małych naczyń krwionośnych przy pęcherzykach płucnych, do których dostaje się płyn z komórkami odpornościowymi. Następnie treść ropna rozprzestrzenia się również do oskrzeli. Cały przebieg zakażenia powoduje występowanie wyżej opisanych objawów.
Przeczytaj: Odporność. Czym jest i jak działa układ odpornościowy?
Zapalenie płuc – diagnostyka
Podstawowym badaniem obrazowym przy zapaleniu płuc jest RTG klatki piersiowej. Na podstawie zdjęcia lekarz jest w stanie ocenić, czy i w jakim stopniu są zajęte płuca oraz jaki jest prawdopodobny czynnik etiologiczny zapalenia płuc. W wątpliwych sytuacjach wskazane jest wykonanie badania tomografii komputerowej (TK) klatki piersiowej. Oczywiście, pomocne są również badania laboratoryjne, takie jak: morfologia, CRP, aktywność enzymów wątrobowych, stężenie kreatyniny i mocznika. Przy podejrzeniu zapalenia płuc w przebiegu zakażenia grypą, RSV lub SARS-CoV-2 możliwe jest wykonanie wymazu z nosa i gardła.
Jak leczyć zapalenie płuc?
W zależności od wieku częściej mogą występować zakażenia wirusowe niż bakteryjne lub zakażenia bakteriami atypowymi, co zmienia postępowanie. W większości wypadków zapalenie płuc wymaga antybiotykoterapii, którą zleca lekarz w zależności od podejrzewanej etiologii zakażenia.
-
Leki i inne środki apteczne
Wspomagająco należy stosować leczenie objawowe, czyli mające za zadanie złagodzić dolegliwości choroby. Do takiego postępowania wliczamy stosowanie leków przeciwgorączkowych, przeciwzapalnych, wykrztuśnych, zawierających mucosolvan lub acetylocysteinę.
-
Domowe sposoby na zapalenie płuc
Istnieją domowe sposoby łagodzenia dotkliwych objawów spowodowanych zapaleniem płuc. Prawidłowa pozycja do spania nie powinna wywierać nacisku na płuca, a w niektórych przypadkach powinno stosować się po konsultacji z lekarzem pozycje ułożeniowe, które wspomagają spływanie wydzieliny z dróg oddechowych.
Stosowanie baniek na zapalenie płuc nie znalazło wystarczającego potwierdzenia w badaniach klinicznych, jednak również nie zostały potwierdzone żadne skutki uboczne – oprócz możliwych oparzeń przy użyciu baniek ogniowych.
Leczenie szpitalne – kiedy może być konieczne?
O konieczności leczenia szpitalnego decyduje lekarz na podstawie stanu klinicznego oraz uzyskanych wyników badań. Do wskazań do hospitalizacji należą:
-
niewydolność oddechowa, czyli sytuacja, w której praca płuc jest niewystarczająca, aby dostarczyć odpowiednią ilość tlenu do organizmu;
-
rozległe zmiany obejmujące oba płuca;
-
powstanie ropni płuc i ropniaków opłucnej;
-
zaburzenia świadomości;
-
niski wiek dziecka;
-
konieczność dożylnej podaży leków.
Jak długo trwa zapalenie płuc?
Po zastosowaniu odpowiedniego antybiotyku przy bakteryjnym zapaleniu płuc objawy powinny zacząć się wycofywać do 3 dni – a następnie chory stopniowo wraca do zdrowia. Zmiany widziane w zdjęciach radiologicznych mogą być obecne jeszcze do 2 tygodni od przechorowania zapalenia płuc. Oczywiście, w zależności od wieku pacjenta i chorób towarzyszących, przebieg choroby może być dłuższy i cięższy.
Rekonwalescencja po zapaleniu płuc – co pomoże?
Pacjent po przechorowaniu zapalenia płuc powoli wraca do zdrowia. Na szczęście istnieją sposoby wspomagania fazy rekonwalescencji. Można rozpocząć ćwiczenia oddechowe, polegające na dmuchaniu powietrza przez słomkę do butelki z wodą, co pomaga płucom się rozprężyć. Kaszel może utrzymywać się nawet do 6-8 tygodni po przechorowaniu, dlatego powrót do zdrowia po zapaleniu płuc jest bardzo wymagającym procesem. Każda choroba – w tym także zapalenie płuc – powoduje osłabienie organizmu, stąd przez kilka tygodni można odczuwać nadmierne zmęczenie.
Zapalenie płuc – warto wiedzieć
Nie u wszystkich chorych zalecane jest leczenie antybiotykoterapią, gdyż takie postępowanie mogłoby doprowadzić do pojawienia się szczepów bakterii opornych na wiele antybiotyków. To jeden z kilku popularnych mitów na temat zapalenia płuc. Pacjenci mają wiele wątpliwości i pytań. Oto najczęstsze z nich.
-
Czy jest coś takiego jak bezobjawowe zapalenie płuc?
Istnieją sytuacje, zwłaszcza u małych dzieci, u których pomimo zapalenia płuc nie występują typowe objawy jak kaszel, gorączka czy duszność. Najczęściej w takich sytuacjach infekcja nie przebiega bezobjawowo, tylko prezentuje inne nietypowe objawy: takie jak nudności, biegunka, ból brzucha, niepokój czy brak apetytu u dziecka.
-
Czy przy zapaleniu płuc bolą plecy?
Podczas zapalenia płuc dolegliwości bólowe mogą promieniować również do pleców czy brzucha.
-
Czy zapalenie płuc jest zaraźliwe?
Najczęściej do zakażenia dochodzi poprzez kontakt z drobinkami wydzielin innych chorych. Warto przy tym mieć świadomość, że zapalenie płuc jest bardzo zaraźliwe. W zależności od układu odpornościowego danej osoby może rozwinąć się zapalenie płuc lub/i oskrzeli albo organizm poradzi sobie z nieproszonym gościem szybciej.
-
Zapalenie płuc to choroba bakteryjna czy wirusowa?
Zapalenie płuc może mieć różne pochodzenie, takie jak bakteryjne czy wirusowe; poza tym rozróżniamy inne typy – takie jak np. grzybicze.
