Czym jest zgorzel zęba? Objawy, przyczyny i sposoby leczenia

Spis treści:

1. Czym jest zgorzel zęba?
2. Zgorzel zęba – objawy
3. Zgorzel w zębie – przyczyny
4. Jak leczyć zgorzel zęba?

Czym jest zgorzel zęba? 

Zgorzel zęba to stan chorobowy zęba, w trakcie którego doszło do zgorzelinowego, martwiczego rozpadu miazgi. Za rozwój zgorzeli odpowiada zwykle infekcja bakteryjna, będąca konsekwencją rozwijającego się procesu próchnicowego. Bakterie, głównie beztlenowe, odpowiadają za przemianę składowych miazgi w niebezpieczne związki, np. takie jak amoniak. W wyniku ich działania, tkanka zmienia swój dotychczasowy wygląd, stając się brunatną masą o miękkiej konsystencji i przykrym zapachu. Zgorzel w jamie ustnej widoczna jest jako znaczny ubytek twardych tkanek zęba, którego wnętrze wypełnione jest właśnie szaro-brunatnymi masami. 

Wyróżniamy dwa rodzaje zgorzeli: 

• częściowa (nie obejmuje wszystkich kanałów zęba), 

• całkowita (obejmuje wszystkie kanały). 

Sprawdź oferty: Akcesoria do higieny jamy ustnej

Zgorzel zęba – objawy  

Ząb, w którym doszło do zgorzelinowego rozpadu miazgi, daje bardzo specyficzne objawy. Towarzyszące mu dolegliwości bólowe pojawiają się samoistnie i nagle. Pacjenci sygnalizują, że odczuwają pulsujący oraz narastający ból – jest to niewątpliwie ogromny dyskomfort, znacząco utrudniający codzienne funkcjonowanie.  

Co ciekawe, im mniejszy ubytek tkanek, tym dolegliwości bólowe są większe. Z czego to wynika? Za pojawienie się bólu odpowiadają powstające podczas fazy gnilnej gazy: amoniak oraz siarkowodór. W momencie, gdy nie mają one żadnego ujścia (czyli gromadzą się w jamie zęba), wywołują znacznie intensywniejsze dolegliwości. Kiedy mamy do czynienia z rozległym ubytkiem próchnicowym, któremu towarzyszy znaczna utrata tkanek, gazy mogą swobodnie wydostawać się z zęba, dzięki czemu nie wywołują aż tak dużego bólu.  

Przeczytaj: Czym i jak czyścić język

Pamiętajmy również, że towarzyszący zgorzeli ból może pojawiać się w odpowiedzi na ciepłe, słodkie i zimne bodźce. W bardzo zaawansowanych stanach zapalnych wywołać go może nawet tak prosta czynność, jak nagryzanie pokarmu.  

Bardzo charakterystyczny dla zgorzeli jest także przykry zapach z ust – zwykle spowodowany gnilnym rozpadem tkanek – który trudno jest wyeliminować, nawet mimo zachowania najbardziej starannej higieny jamy ustnej.  

Zgorzeli towarzyszą także dolegliwości ze strony tkanek chorego zęba. Jego szkliwo staje się nadwrażliwe, przez co przyjmowanie słodkich, gorących lub zimnych pokarmów może być bardzo uciążliwe.  

Przeczytaj również: Parodontoza – przyczyny, leczenie, zapobieganie

Zgorzel w zębie – przyczyny  

Podobnie jak w przypadku próchnicy, rozwojowi zgorzeli sprzyja brak utrzymania optymalnej higieny jamy ustnej. Brak regularnego i skrupulatnego szczotkowania zębów, zaleganie płytki nazębnej w przestrzeniach międzyzębowych, nieprawidłowa technika szczotkowania i niepoprawnie dobrane przybory higieniczne utrudniają utrzymanie optymalnego zdrowia jamy ustnej. W połączeniu z niewłaściwą dietą sytuacja taka stanowi idealny fundament dla rozwoju choroby próchnicowej.  

Bezpośrednią przyczyną tworzenia się zgorzeli jest nieleczony proces próchnicowy. Wraz z odkładaniem leczenia, dochodzi do szerzenia się infekcji bakteryjnej. W momencie, w którym sięga ona najgłębiej położonych tkanek (takich jak miazga zęba), powoduje ich stopniową martwicę. Odpowiadają za to bakterie beztlenowe, posiadające zdolność przemiany białek (zawartych w miazdze) w niebezpieczne związki – takie jak amoniak, siarkowodór czy ptomainy. To właśnie one odpowiadają za rozwój procesów gnilnych i wywołują przykre dolegliwości bólowe. 

Zgorzel może być także efektem niepoprawnie przeprowadzonego leczenia endodontycznego. Niedokładne oczyszczenie kanałów korzeniowych z następującym później szczelnym ich zamknięciem, stanowi idealne warunki dla rozwoju pozostawionych bakterii beztlenowych.  

Jak leczyć zgorzel zęba? 

Leczenie zgorzeli zęba odbywa się wyłącznie w gabinecie stomatologicznym. Podkreślić przy tym należy, że nie istnieją domowe sposoby, które byłyby w stanie wyleczyć zgorzel.  

Wdrożone przez dentystę leczenie uzależnione jest od stopnia destrukcji tkanek zęba. Ich ocena odbywa się na podstawie wykonanego zdjęcia radiologicznego, które pozwala ocenić nie tylko poziom zniszczenia twardych tkanek zęba, ale też rozległość zmian okołowierzchołkowych.  

Najpopularniejszą metodą leczenia zgorzeli jest leczenie endodontyczne. Polega ono na usunięciu zmian martwiczych oraz chemo-mechanicznym opracowaniu kanałów korzeniowych z następnym ich wypełnieniem. Leczenie może być poprzedzone umieszczeniem w zębie wkładki dezynfekującej. Pomaga ona w eliminacji drobnoustrojów oraz oczyszczeniu tkanek zęba.  

W przypadku zębów, w których wykonanie klasycznej procedury endodontycznej nie jest wystarczające, można wykonać zabiegi z zakresu chirurgii – jak resekcja wierzchołka lub hemisekcja.  

Resekcja wierzchołka korzenia zęba polega na odcięciu wierzchołkowego fragmentu korzenia zęba wraz z usunięciem wszelkich zmian zapalnych, występujących w jego okolicy.  

Hemisekcja z kolei jest zabiegiem polegającym na usunięciu części korzenia wraz z odpowiadającym mu fragmentem korony. W przypadku pozostałych kanałów korzeniowych wykonuje się klasyczne leczenie endodontyczne. Koronę zęba odbudowuje się zaś stosując leczenie zachowawcze lub protetyczne (odbudowa za pomocą korony/mostu protetycznego). 

Zęby z zaawansowaną destrukcją tkanek zęba lub bardzo rozległymi zmianami zapalnymi wymagają ostatecznego leczenia, jakim jest ekstrakcja. Stanowi ona ostateczność i dotyczy najtrudniejszych przypadków. Lukę po usuniętym zębie uzupełnić można za pomocą leczenia protetycznego, czyli wykonania na sąsiednich zębach mostu. Alternatywą jest wstawienie w miejscu utraconego zęba implantu, na którym następnie wykonuje się odbudowę protetyczną w postaci korony zęba. Takie rozwiązanie pozwala nie tylko cieszyć się pięknym uśmiechem, ale rozwiązuje też problem poekstrakcyjnego zaniku tkanki kostnej – ta obecnie uważana jest za najbardziej wartościową strukturę w obrębie jamy ustnej. 

Bibliografia