Paradontoza jest schorzeniem, które dotyka blisko 70% społeczeństwa. Nawracające stany zapalne dziąseł, uporczywe krwawienie podczas szczotkowania, nieprzyjemny zapach z ust – to tylko kilka z szeregu objawów, mogących wskazywać na obecność paradontozy. Tak jak w przypadku większości chorób, odpowiednio szybka diagnostyka pozwoli nam uchronić się przed przykrymi konsekwencjami choroby, które w najgorszym przypadku mogą prowadzić nawet do utraty zębów. Jak więc uchronić się przed paradontozą?
Spis treści:
- Paradontoza – co to jest?
- Objawy paradontozy
- Przyczyny paradontozy
- Parodontoza a cukrzyca
- Bruksizm a parodontoza
- Paradontoza – leczenie
- Domowe sposoby na paradontozę
- Jak zapobiec paradontozie – profilaktyka parodontozy
- Parodontoza – co trzeba wiedzieć?
Paradontoza – co to jest?
Paradontoza to zapalenie tkanek przyzębia, czyli najbliższego otoczenia zęba. W przyzębia wchodzą 4 struktury: dziąsło, ozębna, cement korzeniowy oraz część kostna (w tym: wyrostek zębodołowy szczęki w przypadku zębów górnych lub część zębodołowa żuchwy przy zębach dolnych).
Objawy paradontozy
Objawy paradontozy są bardzo różnorodne. Zależą one od indywidualnych predyspozycji, odmiennej budowy anatomicznej jamy ustnej każdego z nas, a co najważniejsze – od stopnia zaawansowania choroby.
Najczęstsze objawy w początkowych stadiach paradontozy:
Sprawdź także: Krwawiące dziąsła w ciąży – o czym świadczą i jak sobie z nimi radzić?
Najczęstsze objawy w zaawansowanych stadiach paradontozy:
-
intensywny, przykry zapach z ust, utrudniający społeczne interakcje,
-
obrzęk dziąseł,
-
nasilone krwawienie podczas szczotkowania lub nitkowania zębów,
-
zwiększona ruchomość lub utrata zębów,
-
obniżenie przyczepu dziąsła i odsłonięcie szyjek zębowych.
Niezależnie od tego, czy zauważamy u siebie objawy z pierwszej czy drugiej grupy, niezbędna jest natychmiastowa wizyta w gabinecie stomatologicznym. Nie powinno się bagatelizować jakichkolwiek zmian, wskazujących na rozwój paradontozy.
Sprawdź oferty: Akcesoria do higieny jamy ustnej
Przyczyny paradontozy
Paradontoza jest chorobą wieloczynnikową, co oznacza, że wystąpienie jej jest sumą pojawienia się kilku czynników w jednym czasie. Jednym z najistotniejszych czynników wpływających na wystąpienie paradontozy jest obecność szkodliwych bakterii. Należą do nich między innymi patogeny takie jak Treponema denticola, Porphyromonas gingivalis, Prevotella intermedia czy Fusobacterium nucleatum. Mikroorganizmy te gromadzą się w płytce bakteryjnej oraz w obrębie kieszonek przyzębnych. W wyniku rozwoju procesów zapalnych dochodzi do ich szybkiego, namnażania, co skutkuje ogromną, trudną do zahamowania infekcją bakteryjną.
Kolejną składową zwiększającą ryzyko wystąpienia choroby jest nieprawidłowa higiena jamy ustnej. Brak regularnego usuwania płytki nazębnej prowadzi do jej ciągłego wzrostu i pogrubiania się, w efekcie czego może ona obejmować praktycznie całą powierzchnię zęba i sięgać nawet pod dziąsło. Obecność płytki jest niepożądaną sytuacją. Stanowi ona siedlisko bakterii, utrudnia oczyszczanie zęba, sprzyja występowaniu halitozy, a ponadto wygląda nieestetycznie.
Przeczytaj więcej: Kamień nazębny – przyczyny i sposoby usuwania
Na wystąpienie paradontozy wpływają także czynniki genetyczne. Są one mniej istotne, bo największą zależność obserwuje się bez wątpienia w oddziaływaniu stylu życia i higieny. Niemniej, osoby u których w rodzinie zauważa się przypadki choroby, są bardziej narażone na uszkodzenia pojawiające się pod wpływem czynnika wywoławczego, tj. nieprawidłowej higieny czy infekcji bakteryjnej.
Poza obecnością bakterii, obciążeniem genetycznym oraz złą higieną, w rozwoju paradontozy udział mają też miejscowe czynniki predysponujące, czynniki indywidualne, a także choroby ogólnoustrojowe.
Miejscowe czynniki wpływające na rozwój paradontozy:
Indywidualne czynniki wpływające na rozwój paradontozy:
-
wiek (wzrost nasilenia ryzyka paradontozy u osób po 40 roku życia),
-
płeć (statystycznie większe ryzyko wystąpienia choroby u mężczyzn, ok.57%),
-
genetyka (wzrost ryzyka u osób wskazujących na rodzinne występowanie choroby),
-
status społeczny (zwiększone ryzyko wystąpienia choroby u osób z niższym statusem społecznym: wynika to głównie z mniejszej świadomości dot. dbania o higienę jamy ustnej oraz z mniejszych możliwości finansowych),
-
nikotynizm.
Parodontoza a cukrzyca
Największą zależność dostrzega się we współwystępowaniu paradontozy z najpopularniejszą chorobą metaboliczną, czyli cukrzycą. Diabetycy wykazują zmniejszoną odpowiedź układu immunologicznego, w efekcie czego są bardziej narażeni na wszelkiego rodzaju infekcje. Dodatkowo nieprawidłowe poziomy cukru i hemoglobiny przyczyniają się do potęgowania stanów zapalnych, w tym także tych obecnych w jamie ustnej.
Zaburzona produkcja insuliny bądź odchylenia w jej ilości mają pośredni wpływ na uszkodzenia układu strukturalnego małych naczyń krwionośnych, co z kolei utrudnia prawidłowe odżywienie tkanek i zmniejsza ich zdolności obronne. Czy typ cukrzycy ma znaczenie? W praktyce jednak znacznie częściej obserwuje się parodontozę u osób z cukrzycą typu 1. Wynika to głównie z czasu trwania choroby (trwa ona dłużej, bo rozpoznana jest zwykle wcześniej niż cukrzyca typu 2.).
Przeczytaj: Cukrzyca od A do Z
Bruksizm a parodontoza
Co ciekawe, najnowsze badania naukowe wykazują, że na rozwój paradontozy może wpływać bruksizm. Zaburzenie to dotyczy nieprawidłowej aktywności mięśni żwaczy i objawia się jako nadmierne, nocne zaciskanie zębów i patologiczne zgrzytanie. To nowe odkrycie może okazać się bardzo istotne w świecie medycyny, a w szczególności w dobie, w której to tak duża część społeczeństwa zmaga się z problemem nadmiernego zaciskania zębów.
Paradontoza – leczenie
Niestety, na paradontozę nie ma jednego lekarstwa. Obecna medycyna dysponuje szeregiem narzędzi, które są w stanie zatrzymać ub spowolnić postęp choroby. Nie ma jednak konkretnego leku, który byłby w stanie cofnąć jej rozwój lub zniwelować jej skutki. Dlatego właśnie tak istotna jest regularna diagnostyka oraz zgłoszenie się po pomoc w odpowiednim czasie.
Początkowe stadia choroby nie wymagają specjalnej interwencji ze strony lekarza dentysty. Leczenie ogranicza się zwykle do wykonywania podstawowych zabiegów higienizacyjnych, taki jak usuwanie kamienia naddziąsłowego i poddziąsłowego. Przy obecności zaawansowanych zmian, zlokalizowanych poniżej brzegu dziąsłowego, lekarz może zalecić wykonanie kiretażu. Zabieg ten polega na usunięciu patologicznej ziarniny, w której znajdują się skupiska kolonii bakteryjnych.
Przy zaawansowanej paradontozie niezbędna jest interwencja chirurgiczna. Wspomniane już wcześniej kiretaże, gingiwektomia, pokrycie dziąsłowych recesji czy operacje płatowe to tylko kilka z szeregu rozwiązań, które mogą nam zaproponować lekarze dentyści.
W niektórych przypadkach przed wprowadzeniem jakiegokolwiek leczenia pacjentom zaleca się antybiotykoterapię. W celu zdiagnozowania, jakie bakterie odpowiadają za tak zaawansowany proces zapalny, lekarz pobiera próbki, które przesyłane są do laboratorium diagnostycznego. Na podstawie wyników badań dobierany jest odpowiedni antybiotyk. Czas jego przyjmowania uzależniony jest od indywidualnego stanu pacjenta oraz zaleceń lekarza.
Niezależnie od tego, czy mamy do czynienia z początkowym lub zaawansowanym stadium paradontozy, podstawą w skutecznej walce z nią jest zachowanie optymalnej higieny.
Dobór odpowiedniej szczoteczki o miękkim włosiu pozwoli nam na komfortowe i dokładne oczyszczanie powierzchni zębów, przy jednoczesnym zadbaniu o nasze dziąsła, a dokładnie o to, by nie narażać ich na dodatkowe uszkodzenia (często zdarzające się przy stosowaniu dostępnych w marketach szczoteczek o włosiu średnio twardym lu twardym).
Świetnym przykładem miękkiej jest szczoteczka Curaprox ultra Soft 5460. Dzięki wykorzystaniu unikalnej ilości 5460 włókien, pozwala ona na niezwykle efektowne, a przy tym delikatne mycie zębów.
Obecny rynek ma także wiele do zaoferowania w kwestii past do zębów zalecanych w profilaktyce paradontozy. Preparaty te zwiększają odczuwany w jamie ustnej komfort oraz wpływają na zmniejszenie uporczywego podczas szczotkowania zębów krwawienia. Przykładem takiej pasty są Biodent lub Ajona.
Wielu pacjentów chętnie sięga także po żele do smarowania dziąseł. Od wielu lat są one z powodzeniem stosowane w leczeniu i profilaktyce paradontozy. Niwelują one przykre skutki choroby, takie jak podrażnienia śluzówki i obrzęki. Przykładem takie żelu Curasept żel periodontolgiczny.
Domowe sposoby na paradontozę
Podejmowanie samodzielnych prób leczenia paradontozy jest złym pomysłem. Choroba ta wymaga konsultacji ze stomatologiem. Co zatem możemy robić sami, aby w jakimś stopniu przyczynić się do wygranej w walce z paradontozą? Najważniejszym zadaniem jest skrupulatne stosowanie się do wszystkich zaleceń lekarza. Dodatkowo należy przestrzegać wszystkich zasad dotyczących poprawnej higieny jamy ustnej. Regularne szczotkowanie zębów, stosowanie odpowiedniej szczoteczki i pasty, nitkowanie przestrzeni międzyzębowych oraz stosowanie irygatora dają szansę na utrzymanie optymalnej higieny, niezbędnej do uporania się z paradontozą.
Wiele osób w leczeniu skutków paradontozy preferuje stosowanie ziołowych płukanek. Świetnie sprawdzają się napary z rumianku, szałwii, tymianku czy babki lancetowatej. Rośliny te świetnie sprawdzają się w niwelowaniu stanu zapalnego dziąseł i przyzębia. Mieszanki tych ziół dostępne są w supermarketach, aptekach, a także w herbaciarniach.
Jak zapobiec paradontozie – profilaktyka parodontozy
Podstawą w zapobieganiu paradontozie jest odpowiednia higiena. Zachowanie optymalnego zdrowia jamy ustnej pozwoli nam uniknąć tej przykrej choroby oraz związanych z nią konsekwencji. Regularne i skrupulatne oczysczanie powierzchni zębów z płytki bakteryjnej jest drogą do sukcesu w osiągnięciu pełnego zdrowia jamy ustnej.
W zapobieganiu paradontozie niezbędne są także regularne wizyty w gabinecie stomatologicznym. Odbywające się raz na 6 lub 12 miesięcy wizyty kontrolne, to czas podczas którego lekarz jest w stanie ocenić wszelkie zmiany i odchylenia. Lekarz, który regularnie widuje swojego pacjenta, jest w stanie bardzo szybo zauważyć zmiany, które mogą wskazywać na ewentualne ryzyko rozwoju paradontozy.
Co ciekawe, najnowsze badania wskazują, że w zapobieganiu paradontozie pomóc może odpowiednia dieta. Spożywanie posiłków bogatych w wapń, miedź oraz witaminę C obniża ryzyko wystąpienia choroby, a także wpływa na niwelowanie intensywności stanów zapalnych.
Badania naukowe potwierdzają także zależność między występowaniem paradontozy, a niskim poziomiem koenzymu Q.
Parodontoza – co trzeba wiedzieć?
Pomimo powszechności tego schorzenia, jest wiele mitów na temat parodontozy. Pacjenci szukają informacji w internecie. Oto najcześciej wyszukiwane problemy.
Czy możliwa jest paradontoza u dzieci?
Mimo tego, że większość z nas paradontozę kojarzy jako chorobę wieku dojrzałego, może ona dotykać także najmłodszych. W przypadku dzieci paradontoza ma znacznie bardziej gwałtowny przebieg. Dlatego też już w momencie zauważenia początkowych objawów, takich jak nadmierne krwawienie podczas szczotkowania lub ból i obrzmienie dziąseł, niezbędna jest natychmiastowa wizyta w gabinecie stomatolgicznym. Problem z paradotnozą dotyka zwykle młodzeż w okresie dojrzewania, co jest bezpośrednio związane z zachodzącymi w ich ciele zmianami hormonalnymi.
Czy paradontoza jest zaraźliwa?
Niestety paradontoza, podobnie jak próchnica, jest chorobą zakaźną, tak więc może się przenosić z człowieka na człowieka. Głównym źródłem paradotnozy są bakterie, które w wyniku wymiany śliny mogą przejść z osoby A na osobę B. Warto jednak zaznaczyć, że paradotnoza jest chorobą wieloczynnikową, tak więc aby doszło do jej rozwoju, musi zostać spełnione kilka warunków. Nie ma zatem powodu do nadmiernych obaw, szczególnie podczas pocałunków z ukochaną osobą!
Czy od paradontozy wypadają zęby?
Niestety tak, w skrajnych przypadkach paradontozy może dochodzić do utraty zębów. W wyniku procesów zapalnych dochodzi do stopniowego osłabienia aparatu zawieszeniowego zęba, co prowadzi do zwiększenia ruchomości, a następnie utraty zębów. To bardzo przykry skutek choroby, na który nie można już w żadnym stopniu wpłynąć. Dlatego też tak istotne jest odpowiednio szybkie działanie i wdrożenie optymalnego leczenia.
