Stomatologia należy do zabiegowych specjalizacji medycznych, co wiąże się z tym, że nie wszystko da się przewidzieć. Zdarza się, że leczony ząb nie może zostać ostatecznie wypełniony podczas tej samej wizyty. W takich sytuacjach do zęba zakładane jest wypełnienie tymczasowe, jakim jest na przykład popularny fleczer. Czym jest ten preparat i kiedy powinno się go stosować?
Spis treści:
- Co to jest fleczer?
- Kiedy stosuje się fleczer stomatologiczny? Wskazania
- Fleczer w zębie – jak długo można go nosić?
- Czy fleczer jest bezpieczny?
- Fleczer dentystyczny – warto wiedzieć
Co to jest fleczer?
Fleczer to preparat stosowany w sytuacjach, w których nie ma możliwości ostatecznego wypełnienia ubytku zębowego. Wykonany jest ze specjalnych materiałów – cementów cynkowo-siarczanych – które umożliwiają nie tylko jego szybką aplikację, ale też sprawne usunięcie. Poza wymienionymi cechami, fleczer powinien być także odpowiednio szczelny. Nie powinien on pozostawiać w jamie ustnej przykrego posmaku, który wpłynąłby na zmianę smaku spożywanych potraw.
Wielu pacjentów mylnie ocenia fleczer jako opatrunek leczniczy. Należy pamiętać, że pełni on jedynie funkcję izolującą. Oznacza to, że nie posiada właściwości leczniczych ani nie poprawia kondycji tkanek.
Kup w aptece: Szczoteczki do zębów, miękkie, twarde, średnie
Kiedy stosuje się fleczer stomatologiczny? Wskazania
Jak już zasygnalizowano, fleczer zakładany jest w sytuacjach, w których nie ma możliwości ostatecznego wypełnienia ubytku zębowego. Kiedy tak się dzieje?
Jeden z przykładów stanowią sytuacje, w których pacjenci przychodzą do gabinetu w trybie nagłym – zwykle z powodu odczuwanych dolegliwości bólowych. Lekarz dentysta nie może wówczas poświęcić im należytej ilości czasu, który przeznaczony jest na wizyty planowane z wyprzedzeniem – wówczas decyduje się zazwyczaj na opracowanie ubytku zębowego, założenie lekarstwa (w razie potrzeby) i tymczasowe zaopatrzenie zęba.
Innym wskazaniem do zastosowania fleczera jest leczenie kanałowe, które wymaga kilku wizyt. Wówczas lekarz dentysta na czas między kolejnymi wizytami, zakłada opatrunki. Wypełnienie ostateczne formowane jest dopiero po zakończeniu leczenia endodontycznego. Opatrunek izoluje opracowaną część zęba od środowiska jamy ustnej i ogranicza przedostawanie się znajdujących się niej bakterii w głąb, do osłabionych już tkanek twardych, budujących wewnętrzną część zęba.
W wielu przypadkach fleczer stosuje się także w klasycznej stomatologii zachowawczej, mającej na celu odbudowę zębów. Rozwiązanie to zazwyczaj stosuje się w przypadku nadmiernego, niedającego się zahamować krwawienia. Sytuacje takie występują przy rozległych odbudowach zębów przednich lub bocznych. Podczas preparacji ubytków próchnicowych lub aplikacji formówki dochodzi do podrażnienia okolicznych tkanek miękkich. Duża ilość naczyń krwionośnych, charakterystyczna dla obszaru jamy ustnej, znacząco przedłuża czas krwawienia i utrudnia jego zatamowanie. Ubytek wypełnia się wówczas tymczasowym opatrunkiem, a ostateczne wypełnienie kompozytowe wykonuje na kolejnej wizycie.
Fleczer świetnie sprawdza się także w pedodoncji. Lekarze dentyści, którzy na co dzień pracują z dziećmi, często spotykają się z problemem braku współpracy ze strony małych pacjentów, co naturalnie wyklucza możliwość zaopatrzenia ubytku wypełnieniem kompozytowym. Rozwiązaniem, dzięki któremu tkanki zęba mogą być odizolowane od środowiska jamy ustnej, jest wtedy opatrunek tymczasowy.
Inną kwestią, z jaką zmagają się stomatolodzy dziecięcy, jest nadmierna ilość śliny, która stanowi problem szczególnie w przypadku leczenia nastolatków. Sytuacja, w której nie ma możliwości pełnej izolacji pola zabiegowego od dostępu śliny, uniemożliwia aplikację wypełnienia kompozytowego. Tymczasowym rozwiązaniem będzie właśnie zaopatrzenie zęba opatrunkiem, którym w wielu przypadkach jest właśnie tlenek cynku.
Przeczytaj: Wszystko na temat próchnicy
Fleczer w zębie – jak długo można go nosić?
Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na pytanie o to, jak długo można nosić w zębie fleczer. Czas ten określany jest indywidualnie dla każdego pacjenta. Lekarz dentysta ustala, kiedy powinniśmy pojawić się na kolejnej wizycie – istotne jest natomiast to, aby bezwzględnie przestrzegać wskazanego terminu. Tlenek cynku jest materiałem, który nie zapewnia doskonałej szczelności. Z tego powodu jego przedłużona eksploatacja może doprowadzić do penetracji bakterii w głąb tkanek zęba i ponownego zainicjowania rozwoju procesu próchnicowego.
Warto wiedzieć: O czym świadczy ból dziąseł?
Czy fleczer jest bezpieczny?
Fleczer jest jednym z najbardziej bezpiecznych materiałów, jakie są stosowane w stomatologii. Może być zakładany nie tylko u dorosłych pacjentów, ale też dzieci i kobiet w ciąży. Warto pamiętać o tym, że bezpieczeństwo użytkowania wypełnienia z tlenku cynku mija wraz z czasem. Z tego względu tak ważne jest stosowanie się do zaleceń lekarza dentysty i wyjęcie fleczera na czas. Pozostawienie go na dłużej niż określił stomatolog, może mieć fatalne skutki dla kondycji tkanek zęba.
U niewielkiego odsetka pacjentów obserwuje się reakcję alergiczną na zawarte w tlenku cynku substancje. Dlatego w momencie pojawienia się jakichkolwiek niepokojących dolegliwości – bólu, pieczenia czy przykrego świądu – należy niezwłocznie zgłosić się do stomatologa.
Przeczytaj: Czym i jak nitkować zęby?
Fleczer dentystyczny – warto wiedzieć
Stosowanie fleczeru stanowi świetne rozwiązanie w codziennej praktyce stomatologicznej. Wielu pacjentów zastanawia się, jak postępować po jego aplikacji. Jakich reguł przestrzegać i na co zwrócić szczególną uwagę?
Fleczer a mycie zębów – czy nie ma żadnych ograniczeń?
Fleczer nie powinien ograniczać codziennych zabiegów higienicznych. Jego obecność nie wyklucza szczotkowania zębów czy stosowania nitki dentystycznej. Z myciem zębów można wstrzymać się jedynie przez 60 minut, bezpośrednio po aplikacji preparatu – czas ten warunkuje uzyskanie jego optymalnej twardości.
Założenie fleczera – kiedy można jeść?
Spożywanie jedzenia oraz picie powinno się ograniczyć na czas 60 minut po aplikacji. W tym czasie materiał stopniowo twardnieje. Żucie i odgryzanie kęsów pokarmowych mogłoby przyczynić się do uszkodzenia materiału i przyspieszyć jego utratę.
Kup w aptece: Tabletki na ból zęba
Ból zęba po założeniu fleczera – czy to normalne?
W przypadku bardzo rozległych ubytków próchnicowych, przez chwilę po aplikacji fleczera można odczuwać dolegliwości bólowe. Spowodowane są one nie samym preparatem, a wyjątkowo rozległym opracowaniem tkanek zęba. Wielu pacjentów po tak dużych interwencjach, uskarża się na krótkie uczucie dyskomfortu. W sytuacji, gdy ból się utrzymuje, pojawia ponownie lub występuje w nocy, należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza dentysty. Sytuacja taka nie stanowi normy i wymaga wdrożenia odpowiedniego leczenia
Bibliografia
Lipiec M., Lipiec-Rzepecka Z., Shamsa-Nieckula S., Olczak-Kowalczyk D. (2022), Borgis – Nowa Stomatologia, nr 1, s. 3-14.
Kapica M., Shamsa-Nieckula S., Grudziąż-Sękowska J. (2021), Zapobieganie i kontrola próchnicy zębów na poziomie jednostki, Stomatologia Współczesna, t. 28, nr 1-2, s. 45-54.
