Zauważalne na skórze drobne “białe główki” to zmiany pojawiające się nie tylko u nastolatków, ale problem skórny możliwy w każdym wieku. Zaskórniki zamknięte to niezapalne wykwity skórne, pojawiające się w wyniku nadprodukcji łoju (sebum) oraz nadmiernego rogowacenia przewodów wyprowadzających i ujść gruczołów łojowych (hiperkeratynizacja).
Spis treści:
- Jak wyglądają zaskórniki zamknięte? Charakterystyka
- Zaskórniki zamknięte a otwarte – czym się różnią
- Głębokie zaskórniki zamknięte – przyczyny powstawania
- Jak się pozbyć zaskórników zamkniętych i co stosować?
- Zabiegi na zaskórniki zamknięte
- Domowe sposoby na zaskórniki zamknięte
- Skuteczne kosmetyki na zaskórniki zamknięte – polecane produkty
Hiperkeratynizacja może być nasilana przez niedobór kwasu linolowego, który jest zaangażowany w syntezę lipidów łojowych. Jego niedobór zmienia skład sfingolipidów w mieszku włosowym, co prowadzi do nasilenia rogowacenia i zaczopowania ujść mieszków włosowych. Mikrozaskórniki zamknięte są wykwitem pierwotnym w przebiegu trądziku pospolitego, które po rozszerzeniu ujść przewodów wyprowadzających mogą stać się zaskórnikiem otwartym.
Zaskórniki zamknięte mają barwę cielistą lub białą ze względu na brak kontaktu z powietrzem, w przeciwieństwie do ciemnych zaskórników otwartych. Są czopami łojowo-rogowymi, czyli mieszaniną wydzieliny gruczołu łojowego oraz martwych komórek naskórka. Czop zalegający w kanaliku wyprowadzającym gruczołu łojowego, którego ujście jest całkowicie pokryte naskórkiem nie może wydostać się ponad skórę samodzielnie. Ze względu na pokrywającą je warstwę komórek zaskórniki zamknięte wymagają nieco intensywniejszych metod złuszczających niż zaskórniki otwarte i częściej predysponują do powstawania stanów zapalnych.
Dowiedz się więcej, jakie zioła będą wspierały Twoją skórę w walce z trądzikiem
Zarówno zaskórniki otwarte, jak i zamknięte powstają w wyniku nadprodukcji sebum i hiperkeratynizacji ujść gruczołów łojowych, przez co utrudnione jest jego wydalanie na zewnątrz. Podstawowa różnica to głębokość położenia czopu łojowo-rogowego w kanaliku wyprowadzającym gruczołu łojowego i jego kontakt z powietrzem.
Jeśli czop zablokuje górną część lejka, znajdującą się na poziomie naskórka, mamy do czynienia z zaskórnikiem otwartym. Jego charakterystyczny czarny kolor jest wynikiem utleniania się zawartej w czopie keratyny. Stąd potoczna nazwa – „czarne główki” czy „wągry".
Zaskórniki zamknięte mają biały kolor, gdyż w wyniku braku dostępu powietrza nie dochodzi w nich do ciemnienia keratyny.
Zaskórniki zamknięte z reguły są położone w głębokich warstwach skóry właściwej, czyli tam gdzie występują kanaliki wyprowadzające z gruczołów łojowych. Do ich zablokowania może dochodzić w wyniku zaburzeń gospodarki hormonalnej.
Przyczyną nadmiernej produkcji sebum są też złe nawyki żywieniowe, stres lub źle dobrana lub wykonywana pielęgnacja skóry np. niedostateczne nawilżanie lub stosowanie kosmetyków o charakterze okluzyjnym, opartych na ciężkich substancjach natłuszczających i komedogennych takich jak: oleje mineralne, wazelina czy woski.
Dieta oparta na wysoko przetworzonej żywności bogatej w cukry proste przyczynia się do wysokiego poziomu insuliny i insulinopodobnego czynniku wzrostu 1 (IGF-1). Substancje te stymulują syntezę androgenów w nadnerczach i jajnikach oraz ograniczają produkcję białka wiążącego hormony płciowe, co jeszcze dodatkowo zwiększa poziom wolnych androgenów we krwi, a tym samym pobudza produkcję sebum i podziały komórkowe. Zwiększa się także wrażliwość receptorów dla hormonów wzrostu, co pobudza produkcję oraz wzrost sebocytów oraz zwiększa sekrecję łoju.
Prawidłowa dieta pozwala zmniejszyć ilość produkowanych w organizmie androgenów oraz intensywność ich oddziaływania na komórki skóry. Stosowanie diety o niskim ładunku glikemicznym, unikanie cukrów prostych i produktów wysoko przetworzonych oraz łączenie w posiłkach węglowodanów złożonych z białkiem, błonnikiem oraz tłuszczami zapobiega wyrzutom insuliny, zmniejszając nadprodukcję sebum, nadmierne rogowacenie oraz stany zapalne w skórze.
Na powstawanie zaskórników wpływ ma również jakość (profil kwasów tłuszczowych) oraz lepkość produkowanego sebum. Odpowiednia podaż w diecie NNKT (niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych), czyli kwasów omega-3 oraz omega-6 ma kluczowy wpływ na płynność sebum. Odpowiednio płynne sebum z łatwością jest uwalniane na powierzchnię skóry.Niedobór NNKT prowadzi także do zaburzeń rogowacenia naskórka oraz keratynizacji ujść mieszków włosowych.
Aby zadbać o prawidłową podaż NNKT w diecie, warto uwzględnić w niej mięso ryb, nasiona i oleje roślinne np. olej z wiesiołka lub ogórecznika będący bogatym źródłem kwasu linolowego LA. Zwiększając w diecie ilość źródeł kwasów omega-3 oraz omega-6, należy zadbać o odpowiedni poziom antyoksydantów, które ochronią NNKT przed oksydacją.
Suplementacja oraz dieta zmniejszająca skłonność do powstawania zaskórników powinny uwzględniać także witaminy, dla których receptory znajdują się na sebocytach, a więc wpływające bezpośrednio na intensywność produkcji sebum: witaminę A oraz witaminę D
Dowiedz się więcej, w jakich produktach występuje witamina A
W pielęgnacji skóry z zaskórnikami należy skupić się na redukcji sebum i unormowaniu jego produkcji, normalizacji rogowacenia i przywróceniu skórze odpowiedniego poziomu nawilżenia.
Bardzo często powstawanie niedoskonałości wynika z niedostatecznego nawilżenia, w wyniku czego skóra chcąc przywrócić równowagę nasila produkcję łoju. W celu regulacji rogowacenia należy regularnie stosować peelingi chemiczne lub enzymatyczne.
Regularne złuszczanie zapobiega powstawaniu czopów rogowych w ujściach gruczołów łojowych i mieszków włosowych. W celu regulacji pracy gruczołów łojowych warto stosować kosmetyki o skoncentrowanej zawartości składników, takich jak:
- niacynamid (witamina B3),
- cynk,
- azeloglicyna (kwas azelainowy + glicyna),
- kwas laktobionowy (kwas PHA),
- prebiotyki, probiotyki i postbiotyki.
W wieczornej pielęgnacji sprawdzi się także serum z kwasami, np. z kwasem salicylowym, który ze względu na rozpuszczalność w tłuszczach wykazuje zdolność przenikania przez warstwę łojową, dzięki czemu doskonale oczyszcza skórę z zaskórników, zwęża tzw. pory skóry i wpływa na zmniejszenie produkcji sebum.
Kwasy wykazują właściwości antybakteryjne i złuszczające, niektóre dodatkowo ograniczają produkcję sebum i wyhamowują stany zapalne. W przypadku skóry skłonnej do powstawania niedoskonałości lub z trądzikiem najlepiej sprawdzą się kwasy: azelainowy, migdałowy lub salicylowy.
Kwas azelainowy – posiada właściwości przeciwbakteryjne, przeciwzapalne, antyoksydacyjne, karatolityczne czy rozjaśniające.Jest bardzo dobrze tolerowany, sprawdzi się w pielęgnacji większości cer, również tych wrażliwych i naczyniowych. Z powodzeniem stanowi główny składnik aktywny w terapiach trądziku pospolitego i różowatego. Nie wykazuje działania fototoksycznego, co oznacza, że może być stosowany przez cały rok.
Kwas migdałowy – jest jednym z najpopularniejszych kwasów AHA (alfa-hydroksykwasów). Działa łagodnie i nie wywołuje podrażnień, dzięki czemu może być stosowany również do pielęgnacji skóry wrażliwej. Wykazuje działanie antybakteryjne, zmniejsza widoczność porów, ogranicza powstawanie zaskórników i wspiera proces regeneracji. Kwas migdałowy nie ma właściwości fotouczulających, w związku z czym można z niego korzystać o każdej porze roku, również latem. Jest również bezpieczny dla osób z ciemniejszą karnacją – nie wykazuje tendencji do wywoływania pozapalnych przebarwień.
Kwas salicylowy – przedstawiciel kwasów z grupy BHA. Ma działanie przeciwzaskórnikowe, reguluje wydzielanie sebum, przyczynia się do redukcji blizn potrądzikowych oraz rozjaśnia przebarwienia. Jego rozpuszczalność w tłuszczach sprawia, że wykazuje zdolność przenikania przez warstwę łojową skóry, dlatego w szczególności polecany jest do pielęgnacji skóry problematycznej, tłustej i mieszanej.
Zabiegi gabinetowe stosowane w celu redukcji zaskórników zamkniętych będą ukierunkowane na działanie antybakteryjne, nawilżające, seboregulujące i keratoregulujące, zatem będą intensywniejszą wersją działania zalecanej pielęgnacji domowej. Zastosowanie znajdują tu peelingi chemiczne z wykorzystaniem np. kwasu azelainowego, migdałowego czy salicylowego.
Kolejnym rodzajem zabiegów w terapii skóry trądzikowej są zabiegi z retinoidami. Pochodne witaminy A kompleksowo wpływają na sebocyty i keratynocyty, czyli komórki produkujące łój oraz komórki naskórka. Częstotliwość wykonywania zabiegów kosmetologicznych zależy od szybkości regeneracji skóry.
W terapii skóry skłonnej do powstawania niedoskonałości niezwykle istotne jest zadbanie o równowagę pomiędzy złuszczaniem a nawilżaniem. Dobre efekty mogą przynieść także zabiegi z wykorzystaniem aparatury: lampa LED – światło niebieskie i zielone, prądy d’Arsonvala oraz światło pulsacyjne IPL.
W przypadku zaskórników zamkniętych stanowczo odradza się ich samodzielne usuwanie. Wyciskanie może doprowadzić do nadkażenia rany i rozniesienia zmian na całej twarzy. Co więcej, w następstwie mogą pozostać blizny i przebarwienia. Złym pomysłem będzie także zastosowanie popularnej, domowej maseczki z sody oczyszczonej, która może wywołać intensywne podrażnienia.
Popularnym, domowym sposobem na zaskórniki jest maseczka aspirynowa. Aby wykonać maseczkę, należy rozgnieść kilka tabletek aspiryny i połączyć z niewielką ilością wody do uzyskania konsystencji papki. Tak przygotowaną mieszankę najlepiej nanieść punktowo na zaskórniki. Zawarty w aspirynie kwas acetylosalicylowy przede wszystkim wysusza i oczyszcza skórę, dlatego nadaje się do skóry normalnej, tłustej i mieszanej. Nie sprawdzi się jednak w przypadku cery naczynkowej, suchej lub wrażliwej, ponieważ może wywołać podrażnienia.
Do punktowej aplikacji na zaskórniki świetnie sprawdzi się także olejek z drzewa herbacianego. Działa przeciwgrzybiczo i przeciwbakteryjnie oraz wycisza stany zapalne skóry. Olejek ten może być stosowany bezpośrednio na skórę lub jako dodatek do ulubionego kremu.
Komponując rutynę pielęgnacyjną cery skłonnej do powstawania niedoskonałości warto podążać za kilkoma wskazówkami:
- Przy porannym oczyszczaniu stosuj delikatną piankę. Unikaj tarcia skóry. Często wymieniaj ręcznik do twarzy lub stosuj jednorazowe ręczniki papierowe czy waciki kosmetyczne.
- W kolejnym kroku możesz zastosować tonik z niskim stężeniem kwasu glikolowego lub hydrolat z oczaru wirginijskiego, który działa antybakteryjnie i normalizująco na pracę gruczołów łojowych.
- Stosuj serum normalizujące pracę gruczołów łojowych z niacynamidem lub azeloglicyną.
- Pamiętaj o kremie nawilżającym i chroniącym przed promieniowaniem UV. Wybieraj lekkie konsystencje a unikaj tłustych kremów barierowych.
- Wieczorem dokładnie oczyść skórę z zanieczyszczeń i pozostałości makijażu. Unikaj produktów oleistych, które często działają komedogennie. Zastosuj płyn micelarny i dobrze oczyszczający żel.
- W wieczornej pielęgnacji sprawdzi się serum z kwasami, np. z kwasem salicylowym, który ze względu na rozpuszczalność w tłuszczach wykazuje zdolność przenikania przez warstwę łojową, dzięki czemu doskonale oczyszcza skórę z zaskórników. Nie stosuj go jeśli w ciągu dnia stosujesz tonik z kwasem glikolowym lub serum z azeloglicyną. Nie łącz także jednego dnia z zastosowaniem peelingu.
- Nałóż krem, który odbuduje barierę hydrolipidową skóry np. z ceramidami lub skwalanem oraz składnikami nawilżającymi - kwasem hialuronowym, mlekowym, laktobionowym czy mocznikiem.
- Minimum raz w tygodniu stosuj peeling enzymatyczny (częstotliwość wykonywania peelingu powinna być dostosowana do możliwości regeneracjnych skóry i poziomu jej reaktywności).
