Tętniak to groźna zmiana w budowie naczynia krwionośnego. Do powstania tętniaków predysponuje wrodzony defekt ściany naczynia lub jej osłabienie na skutek np. urazu, stanu zapalnego, nadciśnienia, miażdżycy. Tętniaki leczone są w różny sposób, a wpływa na to zwłaszcza lokalizacja zmiany.
Spis treści
- Co to jest tętniak? Jakie są jego rodzaje?
- Gdzie rozwijają się tętniaki?
- Jakie są przyczyny tętniaków?
- Jakie są objawy tętniaka?
- Pęknięcie tętniaka
- Na czym polega leczenie tętniaka?
Tętniak z reguły rozwija się latami i przez dłuższy czas może nie dawać żadnych oznak. Niestety ma to niekorzystny wpływ na rozpoznanie i podjęcie leczenia. Tętniaki to bowiem realne zagrożenia dla zdrowia, a nawet życia. Sprawdź, czym jest tętniak, jakie są jego rodzaje i w jaki sposób objawia się ta zmiana.
Kup w aptece: Preparaty na układ krążenia
Co to jest tętniak? Jakie są jego rodzaje?
Tętniak najprościej można przedstawić jako wypełnione krwią ograniczone poszerzenie światła naczynia krwionośnego. W piśmiennictwie spotkać się można z następującymi rodzajami tętniaków:
-
tętniak prawdziwy – workowate poszerzenie światła naczynia, przy zachowaniu ciągłości ścian o pierwotnej budowie,
-
tętniak rozwarstwiający – najprościej przedstawić można go jako przerwanie wewnętrznej błony naczynia, a następnie jej odwarstwienie od jego ściany. W wyniku tego dochodzi do przedostania się krwi między warstwy naczynia. To z kolei sprawia, że tworzy się w niej dodatkowy kanał. Zmiana może się zatrzymać, przebić z powrotem do tętnicy lub na zewnątrz naczynia.
Wspomnieć trzeba również o tętniaku rzekomym, który rozwija się w wyniku przerwania ściany naczynia otoczonego powięziami, mięśniami, tkanką łączną. Wynaczyniona krew przechodzi do okolicznych tkanek, te powodują ucisk, przez co dochodzi do zatrzymania krwawienia. W ciągu kilku tygodni odtwarza się ciągłość naczynia. Wokół zmiany tworzy się łącznotkankowa torebka.
Sprawdź ofertę: Preparaty na układ nerwowy
Gdzie rozwijają się tętniaki?
Tętniaki rozwinąć się mogą w obrębie różnych naczyń krwionośnych. Najczęstszą ich lokalizacją jest aorta (największa tętnica w ludzkim ciele). Zmiana rzadziej stwierdzana jest w naczyniach tętniczych zaopatrujących mózg (tętniak tętnic mózgowych), nerki (tętniak tętnicy nerkowej) lub kończyny dolne (tętniak tętnicy podkolanowej czy udowej) i inne.
Warto wiedzieć: Torbiel na nerce – czy to groźne? objawy, przyczyny, leczenie
Jakie są przyczyny tętniaków?
Przyczyny tętniaków bywają różne. Podłoże powstania tętniaków w aorcie może być pourazowe, zapalne. Zmiana stanowić może powikłanie po nagłym i dużym wysiłku lub nadciśnienia tętniczego. Tętniak tętnicy udowej z reguły powstaje w wyniku zabiegów związanych z nakłuwaniem światła naczynia. Z kolei jeśli chodzi o tętniaki serca, najczęściej stanowią skutek uboczny zawału mięśnia sercowego. Blizna po zawale nie kurczy się, z czasem rozciąga, co przyczynia się do patologii ściany serca. Innymi możliwymi przyczynami tętniaków są rozwijające się w świetle naczynia zmiany miażdżycowe, które ograniczają przepływ krwi, czy zespół Marfana (choroba genetyczna tkanki łącznej, w której stwierdza się wrodzony defekt w budowie tętnicy).
Sprawdź także: Zawał serca – objawy, pierwsza pomoc, profilaktyka
Jakie są objawy tętniaka?
Tętniaki zazwyczaj przez dłuższy czas mogą nie dawać żadnych objawów. Zmiana rozpoznawana jest nierzadko w trakcie profilaktycznych badań lub podczas stawiania rozpoznania innych schorzeń. Występujące objawy tętniaka mogą być zależne od jego lokalizacji. Przykładowo w przypadku tętniaka aorty brzusznej występuje ból w okolicy lędźwiowo-krzyżowej, który wraz z przybieraniem na sile może promieniować w kierunku krocza.
Przeczytaj również: Tętniak mózgu - przyczyny, objawy, sposoby leczenia
Pęknięcie tętniaka
Pęknięcie tętniaka zagraża życiu. Jeśli do tego dojdzie, należy natychmiast wezwać pomoc medyczną. W przypadku naczyń mózgowych stanowi temu towarzyszyć mogą:
-
nudności,
-
wymioty,
-
nagły i silny ból głowy,
-
światłowstręt,
-
utrata przytomności,
-
sztywność karku,
-
zaburzenia mowy.
W przypadku tętniaków aorty pęknięcie może wystąpić do jamy otrzewnowej, co powoduje bardzo szybki zgon. Towarzyszy temu bowiem rozległy krwotok. Możliwe jest też pęknięcie do przestrzeni zaotrzewnowej, a gdy dojdzie do wzrostu ciśnienia, krwotok może ulec samoograniczeniu. Pęknięcie tętniaka jamy brzusznej powoduje silny ból brzucha, który promieniuje do krocza i okolicy lędźwiowo-krzyżowej. Objawia się ponadto, nadmiernym poceniem się i przyspieszeniem akcji serca.
Na czym polega leczenie tętniaka?
W rozpoznaniu tętniaków duże znaczenie mają badania obrazowe. Standardowe badania to USG, rezonans magnetyczny, stosuje się również tomografię komputerową. Dużo informacji przynosi angiografia. Badanie polega na podaniu środka kontrastującego i uwidocznieniu go w tomografii komputerowej. Zapewnia wizualizację wnętrza naczyń krwionośnych i organów. W razie potrzeb wykonywane są też inne badania.
A jak wygląda leczenie tętniaka? Proces terapeutyczny może się nieco różnić w poszczególnych typach tego schorzenia. Tętniak aorty, jeśli jest mały, zazwyczaj podlega obserwacji. W przypadku gdy szybko rośnie i istnieje ryzyko pęknięcia, wykonuje się operację. Naprawia się aortę, zastępując fragment z tętniakiem protezą naczyniową.
W tętniaku mózgu można operacyjnie założyć klips na szyję tętniaka, co wymaga przecięcia kości czaszki. Możliwa jest embolizacja, czyli wprowadzenie przez naczynie specjalnego materiału, który zamknie jego patologiczną część. Leczenie tętniaka serca wymaga operacji, podczas której usuwa się zmianę i przyścienne skrzepliny.
