Śpiączka jest poważnym zaburzeniem o wielu przyczynach. Może pojawić się u osób w każdym wieku. Wymaga pilnej pomocy medycznej. Chory musi natychmiast znaleźć się pod opieką specjalistów, jednak leczenie nie zawsze przynosi oczekiwany efekt. Zobacz, czym charakteryzuje się śpiączka i jakie są jej rodzaje.
Spis treści
- Czym charakteryzuje się śpiączka?
- Jakie są przyczyny śpiączki?
- Śpiączka farmakologiczna
- Śpiączka afrykańska
- Śpiączka wątrobowa
- Śpiączka cukrzycowa
Ze śpiączką ściśle związane są pojęcia przytomności i świadomości. Pierwsze z nich oznacza pozostawanie w stanie czuwania. Drugie odnosi się do kontaktu z otoczeniem oraz do zdolności rozumienia wszystkich zjawisk zachodzących w umyśle i w środowisku zewnętrznym. Gdy dochodzi do zaburzenia ich obu, u pacjenta rozpoznawana jest śpiączka.
Czym charakteryzuje się śpiączka?
Śpiączka jest poważnym zaburzeniem przytomności i świadomości. W jej trakcie osoba poszkodowana nie wykazuje żadnych oznak pobudzenia. Jej aktywność ogranicza się do leżenia bez ruchu z zamkniętymi oczami. Pacjent nie reaguje na bodźce zewnętrzne (nawet te, które są bardzo silne). Nie jest również świadomy tego, co dzieje się z nim i z otoczeniem.
Czas trwania śpiączki jest różny u każdej osoby i wiele zależy od tego, co jest przyczyną zaburzenia. Pacjent może pozostawać bez świadomości przez kilka dni, tygodni, a nawet lat. Część osób już nigdy nie powraca do zdrowia. Są też tacy, którzy wybudzają się po pewnym czasie – jednak nawet wtedy potrzebują wielospecjalistycznej opieki medycznej, aby złagodzić skutki śpiączki.
Jakie są przyczyny śpiączki?
Śpiączka jest zaburzeniem związanym z uszkodzeniem struktur mózgu. Mowa przede wszystkim o pniu mózgu lub o tworze siatkowatym. Są one odpowiedzialne za przewodzenie i odbieranie impulsów, które odpowiadają za sen, czuwanie i świadomość człowieka. Zdarza się, że śpiączka jest efektem rozległego uszkodzenia układu nerwowego.
Kup w aptece: Leki bez recepty na układ nerwowy
Częstą przyczyną śpiączki jest uraz mózgu związany z działaniem sił mechanicznych na głowę. Dochodzi do niego w czasie wypadków komunikacyjnych, upadków z wysokości lub pobicia. Ich skutkiem może być krwawienie podpajęczynówkowe, które również prowadzi do zaburzeń świadomości.
Inne przyczyny śpiączki to:
-
udar mózgu,
-
pęknięcie tętniaka mózgu,
-
guz mózgu,
-
zakażenie ośrodkowego układu nerwowego,
-
powikłania cukrzycy,
-
uszkodzenie wątroby (encefalopatia wątrobowa),
-
niektóre zaburzenia psychiczne,
-
niewydolność narządów wewnętrznych (np. nerek),
-
zatrzymanie akcji serca,
-
zatrucia (m.in. alkoholem, lekami, narkotykami, tlenkiem węgla).
Zdarza się, że śpiączka jest skutkiem chorób zakaźnych, które można nabyć podczas pobytu w krajach tropikalnych (mowa m.in. o śpiączce afrykańskiej).
Dowiedz się więcej: Co to jest wstrząs mózgu? Objawy, przyczyny i leczenie wstrząśnienia mózgu
Śpiączka farmakologiczna
Jednym z nietypowych rodzajów jest śpiączka farmakologiczna. To stan, w który lekarze wprowadzają pacjenta celowo. Dzięki czasowemu wyłączeniu przytomności (po podaniu leków drogą dożylną) osoba chora lepiej reaguje na leczenie, nie odczuwa bólu. Ponadto jej organizm może się szybciej i lepiej regenerować. Śpiączka farmakologiczna trwa maksymalnie 6 miesięcy. Jest odwracalna, a pacjent wybudza się, gdy przestają być podawane leki.
Śpiączka afrykańska
Śpiączka afrykańska jest chorobą zakaźną. Wywołuje ją zakażenie pasożytami świdrowcem rodezyjskim lub gambijskim. Są one przenoszone przez muchy tse-tse. Infekcje występują na terenie Afryki.
Pasożyty przedostają się do układu krwionośnego człowieka. Tam intensywnie się namnażają. Wraz z krwią wędrują do węzłów chłonnych, a następnie przedostają się do płynu mózgowo-rdzeniowego i zajmują układ nerwowy. Dzieje się to w ciągu 2–3 miesięcy od ukąszenia muchy. Objawy choroby to: gorączka, znaczne osłabienie, sztywność mięśni, zaburzenia motoryczne, zaburzenia zachowania, drgawki, zaburzenia faz snu i czuwania, nadmierna senność. W zaawansowanej fazie osoba chora zapada w śpiączkę. Brak właściwego rozpoznania i wdrożenia leczenia skutkuje śmiercią.
Śpiączka wątrobowa
Jest to powikłanie encefalopatii wątrobowej. Uszkodzenie tego narządu powoduje, że nie jest on w stanie pełnić swojej funkcji, a w organizmie gromadzą się toksyny. Dochodzi wówczas do stopniowego uszkodzenia układu nerwowego. Początkowe objawy to: problemy z koncentracją i uczeniem się nowych rzeczy, pogorszenie pamięci, zaburzenie rytmu snu i czuwania, pogorszenie nastroju i drżenie rąk. Z czasem dolegliwości nasilają się, a uszkodzenie układu nerwowego prowadzi ostatecznie do śpiączki.
Kup w aptece: Suplementy na pamięć i koncentrację
Śpiączka cukrzycowa
Jest ona skutkiem niedoboru lub nadmiaru insuliny, a tym samym glukozy. Niebezpieczną sytuacją jest spadek cukru we krwi poniżej 20 mg/dl lub wzrost powyżej 400 mg/dl. Przyczyną zaburzeń u osób chorych na cukrzycę jest:
-
pominięcie dawki insuliny,
-
przyjęcie zbyt dużej dawki insuliny,
-
pominięcie posiłku,
-
intensywny wysiłek fizyczny.
Śpiączka cukrzycowa jest powikłaniem cukrzycy, które stanowi bezpośrednie zagrożenie zdrowia i wymaga pilnej pomocy medycznej.
Przeczytaj również: Jak leczyć stan niedocukrzenia? Przyczyny i objawy hipoglikemii
