mrówki
Zdrowie i uroda Agata Oleszkiewicz
Sprawdź pełną ofertę Aptelia.pl
Przeczytane 37562 razy

Ugryzienie mrówki – jak wygląda i czym grozi? Metody leczenia

Ukąszenie mrówki w Polsce zwykle nie wywołuje ciężkich dolegliwości. Można doświadczyć głównie bąbla pokrzywkowego, świądu, czasem bólu. Na mocniejsze reakcje oraz o nietypowym przebiegu narażeni są niektórzy alergicy. Leczenie wówczas bywa wymagające.  

Spis treści


  1. Jak wygląda ugryzienie mrówki?
  2. Reakcje alergiczne na ugryzienie mrówki
  3. Reakcje toksyczne i nietypowe
  4. Co pomaga na ugryzienie mrówki?

W zależności od ilości ukąszeń zespół objawów jest różnie nasilony. Wczesne dolegliwości można zaobserwować kilka minut po ataku, późne zaś mogą narastać nawet w ciągu kilku dni. Do leczenia stosuje się m.in. zimne okłady oraz specjalne leki w formie maści czy aerozoli.

Kup w aptece: Preparaty po ukąszeniach i ugryzieniach owadów

Jak wygląda ugryzienie mrówki?

Ugryzienia mrówek powszechnie występujących na terenie Polski zwykle są nieszkodliwe dla człowieka, zwłaszcza pojedyncze. Na ogół powodują jedynie niewielkie, miejscowe odczyny. Zdarzają się jednak sytuacje, w których dochodzi do masowego ataku owadów. Wówczas istnieje ryzyko przekazania większej ilości toksycznego jadu, który stanowi mieszankę różnorodnych związków o aktywności biologicznej, w tym enzymów, peptydów oraz substancji drobnocząsteczkowych. Mogą one wywołać ogólnoustrojowe reakcje, zagrażające nawet zdrowiu i życiu.
 
Efektem ugryzienia mrówki jest tzw. prawidłowa reakcja miejscowa, czyli widoczny z zewnątrz odczyn. Składa się na niego najczęściej niewielki ból i czasem uczucie pieczenia, ale przede wszystkim obrzęk i zaczerwienienie wokół miejsca ukąszenia. Rumień po ugryzieniu mrówki jest ciepły i niewielki, ale towarzyszą mu tkliwość palpacyjna oraz świąd.
 
Ugryzienie mrówki wywołuje zmiany histopatologiczne, dotykające różnych warstw skóry jednocześnie. W naskórku powoduje m.in. ogniskową spongiozę (gąbczastość), czyli rozszerzenie poprzez nagromadzenie się płynu w przestrzeni między komórkami płaskonabłonkowymi, natomiast w punkcie użądlenia pojawia się miejscowa martwica i owrzodzenie. W skórze właściwej występuje obrzęk i głęboki naciek okołonaczyniowy, a w obrębie naczyń kapilarnych obserwuje się wynaczynienie erytrocytów, objawiające się jako podbiegnięcie krwawe (siniak) czy przebarwienie.
 
Pogryzienie przez mrówki daje podobne objawy do ukąszeń innych owadów z rodziny błonkoskrzydłych. Większość dolegliwości ustępuje w ciągu kilku godzin. Rokowanie jest pomyślne, jeśli ugryzienie przez mrówki nie dotyczy miejsc krytycznych, tj. twarzy, szyi, jamy ustnej, gardła czy przełyku. Wówczas powstały odczyn grozi niedrożnością dróg oddechowych.

Dowiedz się więcej: Użądlenie osy – co robić, gdy użądli nas osa i jak się przed tym chronić?

Reakcje alergiczne na ugryzienie mrówki

Grupą podwyższonego ryzyka, u której mogą pojawić się reakcje uczuleniowe na ugryzienie mrówek, są osoby nadwrażliwe na jad owadów błonkoskrzydłych, np. os i pszczół. W wyniku ataku można doświadczyć rozległych odczynów miejscowych. Rumień i opuchlizna po ugryzieniu mrówki mogą wtedy sięgać 10 cm średnicy i utrzymywać się ponad 24 godziny. Mechanizm powstawania takiej reakcji jest związany z odpowiedzią organizmu na białkowe składniki jadu owada. Pogryzienie przez mrówki może również prowadzić do wstrząsu anafilaktycznego.

Przeczytaj również: Co wybrać dla dzieci na kleszcze? Sprawdzone sposoby

Powiązane produkty

Reakcje toksyczne i nietypowe

Toksyczna odpowiedź na ukąszenie mrówki odbywa się w masowych atakach. Pierwsze objawy obejmują złe samopoczucie, nudności i wymioty, często gorączkę i zaburzenia świadomości. Z czasem dochodzi biegunka i nietrzymanie moczu, a ponadto mogą pojawić się hipotonia, tachykardia i zaburzenia oddychania. Niektórzy doświadczają kurczów brzucha, bólów stawowych i wzmożonego napięcia mięśni.
 
Nietypowe reakcje na ugryzienia mrówek to m.in.: zapalenie opon mózgowych, kłopoty ze wzrokiem i choroby oczu, zaburzenia rytmu serca, nadciśnienie tętnicze, obrzęk płuc czy zapalenie trzustki i zespół Henocha-Schonleina.

Co pomaga na ugryzienie mrówki?

Po zdarzeniu należy ocenić ryzyko wystąpienia kolejnych ukąszeń. Wskazane jest oddalenie się od owadów i strząśnięcie ich z ciała czy ubrania. Miejsca ukąszenia dobrze jest najpierw schłodzić, aby ograniczyć rozchodzenie się jadu i postęp stanu zapalnego. Zimny okład można wykonać, przykładając woreczek z lodem, butelkę z wodą, puszkę z napojem czy mrożonkę. Następnym krokiem jest dezynfekcja miejsca ugryzienia lub delikatne umycie bez detergentów. Niewielkie odczyny miejscowe nie wymagają innych metod leczenia, a powstałe dolegliwości najczęściej ulegają recesji w ciągu 4–6 godzin. Dla złagodzenia dolegliwości warto jednak zastosować repelent przeciw mrówkom.

Rozległe reakcje alergiczne po ataku owadów można gasić farmakologicznie. Dobrze jest użyć repelentu na ukąszenia, a poza tym leków przeciwhistaminowych czy przeciwbólowych. We wstrząsie anafilaktycznym należy ułożyć poszkodowanego w pozycji siedzącej (w przypadku niewydolności oddechowej), leżącej z uniesionymi nogami (przy spadku ciśnienia krwi) lub bocznej (jeśli są wymioty lub utrata przytomności). W razie tego typu reakcji oraz nietypowego przebiegu wskazane jest zawiadomienie pogotowia ratunkowego.

Sprawdź także: Co odstrasza meszki w domu i ogrodzie? Sprawdzone sposoby

A: Agata Oleszkiewicz
Z: lek. Agnieszka Żędzian

Bibliografia

  1. A. Bronka, Pierwsza pomoc. Użądlenia, ukąszenia i ugryzienia, Polskie Towarzystwo Pielęgniarstwa Ratunkowego, Łódź.

  2. K. Ciszowski, Ukąszenia przez błonkówki, „Przegląd Lekarski” 2007, nr 64.

  3. K. Wrotek, Ukąszenia owadów. Lekarz rodzinny, Septem, Gliwice 2013.


Wybór redakcji

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w polityce prywatności.

Zamknij