Czym jest czyrak? Przyczyny, objawy i leczenie

Zmiany skórne są problemem, z którym mamy do czynienia na co dzień. Trądzik młodzieńczy, wypryski, zaczerwienienia, „pajączki”, czy „kaszka” często nas nie dziwią i wiemy jak z nimi postępować. Co jednak gdy pojawi się na naszej skórze coś nowego, do tego bolesnego? Może być to czyrak. Jak wygląda czyrak i jak się z nim postępuje?

Spis treści:

---

1. Czyrak – co to jest
2. Jak wygląda czyrak?
3. Gdzie najczęściej pojawiają się czyraki?
4. Czyrak w miejscu intymnym
5. Czyrak w pachwinie
6. Czyrak w uchu
7. Jak wygląda leczenie czyraka?

Czyrak – co to jest

Czyrak jest bakteryjnym zapaleniem mieszka włosowego, które bardzo często jest wywoływane przez gronkowca złocistego. Może także się pojawiać w gruczołach łojowych lub miejscach uszkodzenia naskórka. Na początku rozwoju czyraka, okolica mieszka włosowego przybiera postać rumieniowo-naciekowej zmiany, przy której nasza skóra jest zaczerwieniona oraz czasami szorstka. 

Z czasem powstaje twardy i bolesny guzek, przybierający kolor pomiędzy czerwienią, a fioletem. Ostatecznie powstaje krosta, posiadająca na swoim szczycie czop martwiczy. 

Najczęściej po pewnym czasie zmiana sama ustępuje, poprzez samoistne opróżnienie, pozostawiając po sobie mały ślad na skórze. Nie należy samodzielnie podejmować prób pozbycia się czyraka, poprzez jego wycinanie lub wyciskanie, ponieważ może to skutkować dalszym rozsiewaniem się bakterii wywołujących zmianę.  

Jak wygląda czyrak?

Rodzaje czyraków  

Czyraki możemy podzielić na kilka rodzajów, w zależności od ich liczebności i miejsca występowania. 

Podstawowymi i najczęstszymi są czyraki pojedyncze. Jednakże w większej liczbie mogą występować w tym samym miejscu na skórze i tworzyć czyraczność, czyli skupisko czyraków, będących na różnych etapach rozwoju. Niektóre mogą tworzyć dopiero zmianę rumieniowo-naciekową, a inne być już czopem martwiczym. Czyraczność charakteryzuje się również jednoczesnym występowaniem zmian w różnych okolicach ciała i jest specyficzna szczególnie dla osób z zaburzeniami odporności lub cukrzycą. 

Inną sytuacją jest czyrak gromadny, zwany również karbunkułem, będący gęstym nagromadzeniem czyraków, zlewających się w jedną bolesną masę. Jest on skutkiem pojawienia się stanów zapalnych w mieszkach włosowych, zlokalizowanych blisko siebie.  

Czyraki gromadne i czyraczność są miejscami silnego nagromadzenia bakterii i innych drobnoustrojów, przez co mogą powodować powiększenie węzłów chłonnych, będących blisko miejsca pojawienia się zmiany.  

Ich występowanie na twarzy, połączone z takimi objawami jak gorączka, bóle głowy, zaburzenia widzenia i ogólnym osłabieniem, powinny być jak najszybciej konsultowane z lekarzem. 

Gdzie najczęściej pojawiają się czyraki?

Czyrak może występować w każdym miejscu na skórze, gdzie występują włosy i mieszki włosowe.  

Najczęściej pojawia się w okolicach twarzy, karku, pachwin i na pośladkach. Czyrak w pachwinie jest szczególnie nieprzyjemny, a bolesność jest zwiększana przez wszelką aktywność fizyczną. 

Czyrak może również pojawić się wewnątrz ucha oraz w okolicach przedsionka nosa. 

Pacjent powinien udać się do lekarza, jeśli zmiany występują w okolicach wargi górnej, oczodołu i nosa, ponieważ te okolice są bezpośrednio połączone z naczyniami żylnymi mózgowia i przeniknięcie dużej ilości drobnoustrojów chorobotwórczych może powodować powstawanie zagrażających życiu zapaleń zatoki jamistej i opon mózgowych. 

Przeczytaj: Jakie objawy wskazują na zakażenie gronkowcem?

Czyrak w miejscu intymnym

Czyrak w miejscu intymnym może być skutkiem między innymi nieprawidłowej higieny intymnej. Jak wszystkie czyraki, jest on stanem zapalnym mieszka włosowego i często powstaje wskutek obecności gronkowca złocistego. 

Innym czynnikiem zwiększającym ryzyko występowania czyraka w miejscu intymnym jest wielokrotne użytkowanie maszynek jednorazowych. Gromadzące się na ostrzach drobnoustroje wnikają podczas golenia w miejsca mikrourazów i okolice mieszków włosowych.  

Możemy zminimalizować to ryzyko poprzez stosowanie za każdym razem nowej jednorazowej maszynki lub użytkowanie maszynek wielorazowych, wraz z ich wcześniejszym odpowiednim przygotowaniem higienicznym, co jest bardziej ekonomicznym i ekologicznym rozwiązaniem. 

Czyrak w miejscu intymnym nie jest zmianą bardzo niebezpieczną i nie niesie ze sobą dalszych konsekwencji zdrowotnych, jeśli będziemy się z nim prawidłowo obchodzić. Niestety czyraki w tym miejscu mają tendencje do nawracania, szczególnie przy braku zmian nawyków higienicznych. 

Sprawdź ofertę: Środki do higieny intymnej

Czyrak w pachwinie

Czyrak w pachwinie jest dość problematyczny. Z uwagi na jego umiejscowienie następuje ciągłe drażnienie bolesnego miejsca podczas ruchu. 

Za powstawanie czyraka odpowiada niska higiena osobista, ale także obniżona odporność. Pachwina to miejscem, które intensywnie się poci, więc jest wystawione na potencjalny kontakt z drobnoustrojami. Stąd czyraki w tym miejscu nie są rzeczą rzadką. 

Czynnikiem zwiększającym ryzyko powstania czyraka w pachwinie jest duża masa ciała. Nadmierne fałdy skórne zwiększają  potliwości pachwin. Utrudnia to utrzymanie prawidłowej higieny.

Czyrak w uchu

Czyrak w obrębie ucha powstaje najczęściej w kanale ucha zewnętrznego. Czasami rozwój czyraka przebiega z wytworzeniem czopa martwiczego, który staje się szczególnie uciążliwy i daje uczucie ciała obcego w uchu. 

Obecność gruczołów łojowych w uchu, wilgoć oraz wąski przewód słuchowy, utrudnia dbanie o odpowiednią higienę uszu, dając idealne warunki dla namnażania się drobnoustrojów i infekcji. 

Oprócz tego, nadmierne czyszczenie uszu, szczególnie patyczkami higienicznymi, również może przyczyniać się do pojawienia się czyraka w uchu. Powstawanie drobnych ran i naruszanie ciągłości tkanek, jest idealnym miejscem dla gronkowca złocistego. 

Dodatkowym czynnikiem zwiększającym ryzyko powstawania czyraka w uchu zewnętrznym jest regularne uprawianie sportów wodnych. W kąpieliskach bowiem występują liczne patogeny. 

Jak objawia się czyrak w uchu? Pacjent może odczuwać: 

• swędzenie wewnątrz ucha, w miejscu pojawienia się czyraka, 
• ból ucha, promieniujący do zębów i w kierunku żuchwy, 
• dzwonienie w uszach i uczucie zatkania ucha, co ogranicza w danym uchu słuch, 
• powiększenie węzłów chłonnych szyi, 
• zaburzenia snu, spowodowane odczuwanym bólem. 

Mogą również pojawić się: gorączka, dreszcze, zmęczenie i wyciek wydzieliny z chorego ucha. 

Jeśli czyrak nie jest duży, możemy nawet nie wiedzieć o jego obecności. W większości przypadków organizm sam świetnie sobie radzi z jego wyleczeniem. Jednakże w momencie pojawienia się poważniejszych objawów, pacjent powinien skontaktować się z lekarzem. W skrajnych przypadkach dużego rozrostu czyraka wewnątrz kanału usznego, może on zostać nacięty przez laryngologa w sterylnych warunkach gabinetu. 

Profilaktyka czyraka obejmuje przede wszystkim właściwą higienę osobistą i dbanie o odporność organizmu. 

Sprawdź ofertę: Środki na ból ucha

Jak wygląda leczenie czyraka?

Ostatecznego rozpoznania czyraka dokonuje lekarz. By poznać przyczyny występowania problemu, może on zlecić badanie w kierunku nosicielstwa gronkowca złocistego (w przypadku czyraków mnogich i nawracających) lub badanie mikrobiologiczne wymazu pobranego ze zmiany skórnej. Lekarz może przepisać maść antybiotykową, czyli zastosować leczenie miejscowe. Czasami leczenie czyraków polega na podaniu antybiotyków doustnych, szczególnie w przypadku zawracającego problemu oraz w leczeniu czyraków gromadnych. Jest to również zalecane przy obecności czyraków w okolicach twarzy.  

Nie w każdym przypadku trzeba podejmować leczenie antybiotykowe, np. gdy jest to zmiana pojedyncza i wraz z nią nie występuje gorączka. Można samodzielnie robić okłady z maści ichtiolowej, co pomoże w uformowaniu się czopu ropnego i samoistnym pęknięciu czyraka i opróżnieniu się z ropy. Gdy do tego dojdzie, zazwyczaj całkowite wyleczenie następuje w krótkim czasie.  

W procesie gojenia czyraków można stosować okłady z ciepłego ręcznika lub gazy. Ważne, by wszystko odbywało się w higienicznych warunkach, zarówno w aspekcie dezynfekcji rąk, jak i samego ręcznika lub gazy. 

Warto pamiętać, że gronkowiec złocisty przenosi się poprzez kontakt fizyczny, więc po wyleczeniu czyraka należy wyprać wszystkie pościele, ręczniki, ubrania, koce i inne rzeczy, które mogły mieć kontakt z okolicą występowania stanu zapalnego.    

Wyciskanie czyraka. Tego nie rób, czyli dekalog czyraka

1. Nie wyciskaj. 

2. Nie nacinaj samodzielnie. 

3. Nie dotykaj lub myj ręce po kontakcie. 

4. Nie zdrapuj czopu martwiczego. 

5. Polepsz nawyki higieny osobistej. 

6. Przy wystąpieniu poważniejszych objawów, skontaktuj się z lekarzem. 

7. Zadbaj o odpowiednią higienę podczas golenia. 

8. Stosuj maść ichtiolową, jako pierwszy krok w leczeniu. 

9. Po ustąpieniu objawów, wypierz rzeczy, które miały kontakt ze zmianą skórną. 

10. Zadbaj o odpowiednią dietę, aktywność fizyczną i masę ciała.

Bibliografia