Ból ucha i gardła – co może oznaczać?

Spis treści:

1. Ból ucha i gardła jednocześnie – co może oznaczać?
2. Jednostronny ból gardła i ucha
3. Antybiotyk na ból gardła i ucha
4. Czy ból gardła i ucha można wyleczyć domowym sposobem?

Ból ucha i gardła jednocześnie – co może oznaczać?  

Gardło i drogi słuchowe wyścielone są wrażliwą i silnie unerwioną tkanką, co sprawia, że są wyjątkowo podatne na podrażnienia i wszelkiego rodzaju infekcje. Najczęstszą przyczyną bólu gardła i ucha jest zapalenie gardła – dlaczego? Z uwagi na to, iż gardło jest połączone z uchem środkowym tzw. trąbką Eustachiusza, zdarza się niekiedy, że drobnoustroje wywołujące zapalenie przedostają się do ucha, wywołując stan zapalny.  

Jednoczesny ból uszu i gardła bardzo często pojawia się także w przebiegu anginy – ostrego zapalenia migdałków podniebiennych i błony śluzowej gardła, które w dużej części przypadków wywołane jest przez paciorkowce Streptococcus pyogenes. Inne typowe dla anginy objawy to wysoka gorączka często sięgająca nawet 40 st. C, bóle głowy, utrata apetytu i bóle kostno-stawowe.   

Jednoczesnym bólem ucha i gardła mogą objawiać się także zaburzenia pracy stawu skroniowo-żuchwowego. Brak równowagi w harmonii tego stawu może powodować napięcie mięśni po bokach szczęki, a ponieważ mięśnie te łączą się z obszarem w pobliżu uszu oraz w części tylnej jamy ustnej, zaburzenia stawu skroniowo-żuchwowego często stanowią przyczynę bólu gardła i ucha.

Na dysfunkcję stawów skroniowo-żuchwowych mogą wskazywać także bóle głowy przypominające migrenę, ograniczenie ruchomości lub całkowita utrata zdolności otwierania ust, czy ból podczas żucia twardych pokarmów.  

ZDROWE ZMYSŁY

Sprawdź: Budowa i funkcje gardła – co warto wiedzieć?

Jednostronny ból gardła i ucha 

Jednostronny ból ucha i gardła nierzadko sygnalizuje o toczącym się zapaleniu zatok przynosowych. Zapalenie zatok jest jedną z najczęstszych chorób górnych dróg oddechowych i może mieć przebieg ostry lub przewlekły. Ostre zapalenie zatok trwa zwykle nie dłużej niż 12 tygodni. Dobrze reaguje na leczenie, rzadko dochodzi do powikłań i często jest wynikiem infekcji wirusowej, na przykład przeziębienia.  

Przewlekłe zapalenie zatok przynosowych rozwija się wolniej, a jego przyczyną mogą być utrzymujące się przez długi czas choroby zębów, guzy okolic zatok lub choroby ogólnoustrojowe. Typowe dla zapalenia zatok przynosowych jest także uczucie ucisku lub bólu w okolicy czoła, policzków i oczu, nierzadko występuje także gorączka i uczucie osłabienia.  

Jednostronny ból ucha i gardła może być wywołany także zapaleniem ucha środkowego, które bardzo często występuje u małych dzieci, choć nie omija również dorosłych. Do 5 r.ż. rurka prowadząca od nosa do ucha środkowego, czyli  tzw. trąbka Eustachiusza, jest zdecydowanie szersza, krótsza i ustawiona bardziej poziomo niż u osób dorosłych, co sprawia, że drobnoustroje z gardła bardzo często przedostają się do ucha środkowego.  

Gdy dochodzi do blokady trąbki Eustachiusza (np. w przebiegu grypy lub przeziębienia), płyn, który spływa z ucha środkowego, nie może się wydostać – w tak sprzyjających warunkach bakterie lub wirusy bardzo szybko się namnażają, co ostatecznie doprowadza do infekcji ucha i towarzyszących mu dolegliwości bólowych. Innymi objawami występującymi w przebiegu zapalenia ucha środkowego są m.in. gorączka, niedosłuch, uczucie pełności w przewodzie słuchowym, osłabienie; pojawić może się także wydzielina z ucha. 

Jednostronny ból ucha i gardła może być spowodowany także ropniem okołomigdałkowym – powikłaniem anginy, zapaleniem ślinanki przyusznej lub wyrastającymi tzw. ósemkami, zwyczajowo nazywanymi także „zębami mądrości”. Kiedy zaś poza bólem ucha i gardła występuje chrypka, powiększenie węzłów chłonnych czy trudności w przełykaniu – może to oznaczać chorobę nowotworową, np. raka krtani.

Przeczytaj: Usuwanie zębów mądrości

Antybiotyk na ból gardła i ucha 

Ból gardła i ucha nie zawsze wymagają zastosowania antybiotykoterapii, która skuteczna jest tylko w przypadku zapaleń na tle bakteryjnym. Jeśli infekcja ma charakter wirusowy, wówczas wystarczające będzie leczenie objawowe, mające na celu zmniejszenie stanu zapalnego i zniwelowanie dokuczliwych objawów.   

Czy ból gardła i ucha można wyleczyć domowym sposobem?  

Z jednoczesnym bólem ucha i gardła warto zgłosić się do lekarza rodzinnego lub laryngologa, aby ustalić przyczynę tych dolegliwości oraz otrzymać skuteczną pomoc w ich leczeniu.  

Dobrym wyborem na ból gardła będzie spray o właściwościach znieczulających, przeciwbólowych i przeciwzapalnych oraz płukanie gardła słoną wodą. Ciepła woda z solą jest prostym, domowym sposobem, który skutecznie pomaga ukoić łagodny lub umiarkowany ból gardła – sól działa antybakteryjnie, zmniejsza obrzęk oraz wypłukuje śluz, który powoduje bolesny stan zapalny w tylnej części jamy ustnej i górnej części gardła. Innym znanym, domowym sposobem jest płukanie gardła naparem z ziół – np. rumianku lub szałwii, które wykazują działanie antybakteryjne.  

W ramach samoleczenia można sięgnąć także po tabletki na gardło ssania o działaniu przeciwbólowym i przeciwzapalnym. Na ból gardła świetnie sprawdzi się także czosnek i miód, który łagodzi podrażnienie, a dzięki swoim właściwościom antybakteryjnym zmniejsza stan zapalny i przyspiesza gojenie.

Przeczytaj więcej: Czosnek – czy naprawdę ma lecznicze właściwości?

W przypadku bólu gardła konieczne jest także zadbanie o odpowiednie nawodnienie. Tak jak spierzchnięte usta pieką, a oparzenia słoneczne palą, tak samo suche gardło może powodować dolegliwości bólowe. Warto pamiętać zatem o odpowiednim nawilżeniu powietrza w domu – przy pomocy elektrycznego nawilżacza lub pojemnika z gorącą wodą.  

Z kolei na uciążliwy ból ucha sprawdzi się ciepły okład wykonany np. butelką wypełnioną podgrzaną wodą lub przy pomocy termoforu. Z ostrożnością podchodźmy natomiast do „domowych sposobów” na ból ucha, które mogą przynieść więcej szkody niż pożytku – nie stosujmy np. kropli z olejkami eterycznymi oraz tych z dodatkiem czosnku i imbiru, samodzielnie lepiej nic nie zakraplać do ucha.  

Bibliografia