Liszaj płaski to choroba skóry, paznokci i błon śluzowych, która charakteryzuje się obecnością m.in. drobnych grudek, silnym świądem oraz zaczerwienieniem skóry. W zależności od nasilenia zmian i postaci choroby opcje terapeutyczne mogą nieco się różnić. Niemniej jednak podstawą leczenia jest farmakoterapia.
Spis treści
- Liszaj płaski – co to za choroba?
- Jakie objawy daje liszaj płaski?
- Gdzie lokalizują się objawy liszaja płaskiego?
- Rozpoznanie liszaja płaskiego
- Liszaj płaski – leczenie
- Liszaj płaski – leczenie domowe
Choroby dermatologiczne są dość rozpowszechnione w społeczeństwie. Pojawiające się w ich przebiegu zmiany są nie tylko uciążliwe fizycznie, ale z uwagi na aspekt estetyczny mogą rzutować na samopoczucie. Jedną z takich chorób jest liszaj płaski. Sprawdź, na czym polega ta choroba i jak się ją leczy.
Kup w aptece: Kosmetyki na skórę atopową
LISZAJ PŁASKI – CO TO ZA CHOROBA?
Liszaj płaski jest zapalną chorobą skóry, błon śluzowych (zajmuje głównie błonę śluzową jamy ustnej), paznokci. Schorzenie ma nieznaną etiologię. W powstawaniu zmian chorobowych rozważa się udział rozmaitych czynników, w tym: toksycznych, genetycznych, wirusów, sytuacji stresowych, zaburzeń immunologicznych. Liszaj płaski niekiedy występuje z chorobami o podłożu autoimmunologicznym, wśród których wymienia się: GVHD (choroba przeszczep przeciw gospodarzowi), cukrzyca, przewlekłe aktywne zapalenie wątroby. Choroba może pojawić się w każdym wieku, lecz najczęściej obserwuje się ją u osób w wieku 30–60 lat.
Sprawdź także: Liszaj na twarzy u dziecka i dorosłego – jak wygląda?
JAKIE OBJAWY DAJE LISZAJ PŁASKI?
Głównymi dolegliwościami występującymi w przebiegu liszaja płaskiego są wykwity. Zmiany są płasko-wyniosłe, osiągają 1–3 mm średnicy, wieloboczne. Wykwity mają płaską, błyszczącą powierzchnię. Pokryte są delikatną, białawą siateczką, którą fachowo określa się mianem siateczki Wickhama. Powstaje ona w wyniku nieregularnego przerostu warstwy ziarnistej. Kiedy na zmiany nałoży się olejek, glicerynę czy wodę, siateczka ta staje się wyraźniejsza. Barwa wykwitów może być różowa, sinoczerwona do sinofiołkowej. Zmiany skórne ustępują zwykle z pozostawieniem charakterystycznych brunatnych przebarwień. Nie pozostawiają blizn.
Objawem liszaja płaskiego jest uporczywy świąd. Stwierdza się objaw Köbnera. Polega on na tym, że w wyniku drapania swędzącej skóry po upływie kilku dni ma miejsce linijny wysiew grudek w miejscu drapania. U chorych na liszaj płaski może dojść do pogorszenia lub zaostrzenia objawów podczas okresów wzmożonego napięcia emocjonalnego, sytuacji kryzysowej lub w wyniku oddziaływania innych silnych emocji.
Przeczytaj również:
GDZIE LOKALIZUJĄ SIĘ OBJAWY LISZAJA PŁASKIEGO?
Wykwity pojawiają się zazwyczaj stopniowo. Mogą wystąpić na całej skórze, lecz najczęstszą lokalizacją są:
-
nadgarstki po stronie zginaczy,
-
przednie powierzchnie podudzi,
-
okolice pępka,
-
okolica krzyżowo-lędźwiowa,
-
okolice stawów skokowych,
-
wewnętrzne powierzchnie ud,
-
okolica narządów płciowych.
U około połowy osób chorych na liszaja płaskiego zmiany rozwijają się również w obrębie jamy ustnej.
Warto wiedzieć: Leczenie liszaju twardzinowego u mężczyzn. jak wygląda diagnostyka zmian?
ROZPOZNANIE LISZAJA PŁASKIEGO
Rozpoznaniem i leczeniem liszaja płaskiego zajmuje się lekarz dermatolog. Typowy liszaj płaski diagnozowany jest w oparciu o obraz kliniczny. Ta postać choroby w przypadku niepewnego rozpoznania powinna być różnicowana z takimi schorzeniami, jak: świerzb, liszajopodobne osutki polekowe, łuszczyca drobnogrudkowa. W przypadku innych odmian liszaja płaskiego postawienie diagnozy może okazać się trudniejsze. Rozstrzygające w stwierdzeniu choroby są wyniki badania histopatologicznego (pobiera się zmienioną chorobowo tkankę, która następnie jest analizowana pod mikroskopem). Obraz histopatologiczny jest charakterystyczny, dość jednorodny dla ogółu typów liszaja płaskiego.
LISZAJ PŁASKI – LECZENIE
W większości przypadków w ciągu średnio 2 lat liszaj płaski ustępuje samoistnie, aczkolwiek z uwagi na uciążliwość objawów choroba ta powinna być leczona. Niestety nie ma możliwości leczenia przyczynowego liszaja płaskiego. Lekarz może wyłącznie łagodzić objawy choroby.
Kluczowe znaczenie w leczeniu liszaja płaskiego ma farmakoterapia. Po pierwsze podejmowana jest terapia miejscowa, w której stosuje się środki glikokortykosteroidowe, zazwyczaj w formie maści i kremów. Ich zadaniem jest redukcja świądu i spłaszczenie wykwitów. Tworzenie opatrunków zamkniętych zdecydowanie poprawia efektywność leczenia.
Jeżeli dotychczas podjęta farmakoterapia nie przynosi rezultatów, wprowadzane jest leczenie ogólne, w którym również stosuje się glikokortykosteroidy (podawane w postaci doustnej lub iniekcji). Dotyczy to także postaci uogólnionych i wrzodziejącej choroby. Przy opornych na leczenie postaciach liszaja płaskiego zastosowanie znajdują retinoidy i cyklosporyna.
W przypadku zmian uogólnionych dodatkową możliwość stanowi fototerapia z użyciem UVA, UVA1 lub UVB. Wiele odmian klinicznych liszaja płaskiego dobrze odpowiada na naświetlania metodą PUVA. Trzeba jednak pamiętać, że w przypadku liszaja płaskiego barwnikowego należy unikać fototerapii, która może nasilać zmiany.
W liszaju płaskim wrzodziejącym konieczna okazać się może interwencja chirurgiczna. Nawracające owrzodzenia i nadżerki zlokalizowane na podeszwach stóp dobrze odpowiadają na wycięcie z następowym wykonaniem przeszczepu skóry. W przypadku zmian w obrębie błon śluzowych jamy ustnej stosowana jest tretynoina (kwas witaminy A).
Dowiedz się więcej: W jakich produktach występuje witamina A
LISZAJ PŁASKI – LECZENIE DOMOWE
Wspomagającą rolę wobec leczenia specjalistycznego odgrywa leczenie domowe. Dobrym sposobem jest ziołolecznictwo. Sprawdza się ono zwłaszcza w przypadku zmian zlokalizowanych w jamie ustnej. Do łagodzenia objawów stosowane są płukanki z takich ziół, jak m.in.: liście malin, korzeń lukrecji gładkiej, kwiaty nagietka, owoce borówki czernicy, korzeń łopianu większego, ziele bylicy piołun. W przypadku zmian występujących na skórze ukojenie może przynieść kąpiel w owsiance, okład z aloesu lub zastosowanie zimnego okładu.
Jeśli chodzi o domowe leczenie, to należy podkreślić rolę diety. Z jadłospisu chorego na liszaj płaski powinno się wykluczyć:
-
ostre i gorące potrawy,
-
produkty zawierające sól,
-
napoje zawierające kofeinę (cola, kawa, herbata),
Z menu powinny też zniknąć owoce cytrusowe i soki na ich bazie (np. pomarańczowy lub grejpfrutowy), które mogą nasilić objawy choroby w jamie ustnej.
Dowiedz się więcej: Przyczyny, objawy i sposoby leczenia liszajca zakaźnego
