Ostroga piętowa pod lupą ‒ objawy, przyczyny i leczenie

Spis treści:

1. Czym jest ostroga piętowa?
2. Jak wygląda ostroga piętowa?
3. Ostroga piętowa ‒ przyczyny
4. Leczenie ostrogi piętowej
5. Czy ostroga piętowa może zniknąć samoistnie?

Czym jest ostroga piętowa? 

Ostroga piętowa to choroba powstała na tle zmian przeciążeniowo-zapalnych, która rozwija się w okolicy kości piętowej. Jest to nic innego jak narośl kostna na dolnej lub górnej części pięty. Jest ona przyczyną dolegliwości bólowych stopy, występujących w trakcie chodzenia, a w zaawansowanej postaci choroby ‒ także w spoczynku. Objawy ostrogi piętowej nie tylko pogarszają jakość życia chorego, ale nierzadko uniemożliwiają mu wykonywanie codziennych obowiązków. 

Sprawdź oferty: Wkładki ortopedyczne

Rodzaje schorzenia 

W zależności od lokalizacji zmian patologicznych wyróżnia się następujące postaci choroby: 

• górna ostroga piętowa ‒ narośl kostna powstaje w górnej części guza piętowego, wywołując stan zapalny przyczepu ścięgna Achillesa, 

• dolna ostroga piętowa ‒ narośl kostna powstaje w dolnej części guza piętowego, wywołując stan zapalny rozcięgna podeszwowego. 

Sprawdź ofertę: Kosmetyki do stóp 

Jak wygląda ostroga piętowa? 

Objawy ostrogi piętowej nie są widoczne gołym okiem. W przypadku podejrzenia choroby konieczne jest zatem wykonanie zdjęcia rentgenowskiego. Badanie RTG pozwala dokładnie uwidocznić guza kości piętowej wraz z wystającymi od jego powierzchni naroślami kostnymi. Choć w diagnostyce ostrogi piętowej rentgen jest podstawowym badaniem, nie zawsze umożliwia on postawienie rozpoznania. Niekiedy konieczne jest wykonanie dodatkowo USG ortopedycznego lub rezonansu magnetycznego. 

Ostroga piętowa ‒ przyczyny 

Ostroga piętowa to choroba występująca szczególnie często w społeczeństwach wysokorozwiniętych. Coraz częściej zalicza się ją do chorób cywilizacyjnych. Do najczęstszych przyczyn ostrogi piętowej zalicza się: 

• zaawansowany wiek, 

• nadwagę i otyłość, 

• zaburzenia chodu, 

• płaskostopie, 

• bieganie lub chodzenie po twardym podłożu, 

• pracę wymagającą wielu godzin stania bądź chodzenia, 

• częste noszenie źle dobranego obuwia lub butów na wysokim obcasie. 

Leczenie ostrogi piętowej 

Diagnostyką i leczeniem ostrogi piętowej zwykle zajmuje się lekarz ortopeda. Nierzadko jednak konieczna jest dodatkowa pomoc ze strony fizjoterapeuty, który pomoże uśmierzyć ból oraz pokaże odpowiednie ćwiczenia. W przypadku małego zaawansowania choroby, często stosuje się leczenie zachowawcze, w tym także popularne domowe sposoby na ostrogi piętowe. Bardziej zaawansowana postać ostrogi piętowej może wymagać leczenia zabiegowego. 

Leki i środki apteczne 

W farmakoterapii ostrogi piętowej bardzo często wykorzystuje się leki z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ). Dostępne są one w postaci tabletek doustnych lub preparatów do stosowania miejscowego. Żele i maści na ostrogi piętowe zawierają w swym składzie takie leki jak ibuprofen, diklofenak czy naproksen. Leki te nie tylko zmniejszają stan zapalny w obrębie stopy, ale również redukują dolegliwości bólowe. 

W terapii zastosowanie znajduje także blokada ostrogi piętowej, czyli podanie w zmienioną chorobowo okolicę zastrzyku z glikokortykosteroidami. Zastrzyk sterydowy na ostrogę piętową jest jednak rozwiązaniem nieco kontrowersyjnym, nawet w środowisku specjalistów. Najnowsze badania naukowe wskazują, że metoda ta cechuje się niską skutecznością. 

Domowe sposoby na ostrogi piętowe 

Domowe sposoby powinny być stosowane raczej jako uzupełnienie leczenia ostrogi kości piętowej, a nie samodzielna terapia. Podstawą jest dobranie wygodnych butów na ostrogi piętowe, by odciążyć stopę i nie pogłębiać nieprawidłowego jej ułożenia. Rozwiązaniem mogą być też specjalne wkładki na ostrogę piętową, wykonane i dopasowane do indywidualnych potrzeb chorego. 

Zastosowanie octu na ostrogi piętowe to stara, lecz ciągle popularna metoda domowego leczenia tej choroby. Kompresy i kąpiele stóp z dodatkiem octu jabłkowego rzeczywiście mogą lekko zredukować stan zapalny, zmniejszać obrzęk i uśmierzać ból. W podobnym celu stosuje się na ostrogi piętowe aloes – najczęściej w formie żelu lub maści. Należy pamiętać, że leczenie ostrogi piętowej ziołami, choć przynosi krótkotrwałą ulgę, to nie niweluje przyczyny choroby.  

Przeczytaj: Wszystko o stopach. Budowa, funkcje, najczęstsze schorzenia

Ćwiczenia na ostrogę piętową 

Rehabilitacja ostrogi piętowej jest ważnym elementem terapii tego schorzenia. Celem wykonywania ćwiczeń na ostrogę piętową jest głównie rozciągnięcie mięśni i powięzi, które pozwala na zmniejszenie napięcia i odczuwanych dolegliwości bólowych. Do najczęściej polecanych ćwiczeń zalicza się: 

• rozciąganie łydki, 

• rozciąganie mięśni krótkich stopy, 

• rozciąganie rozcięgna podeszwowego za pomocą piłeczki. 

Czy ostroga piętowa jest przeciwwskazaniem do aktywności fizycznej? Absolutnie nie! W aktywnej fazie choroby warto jednak zrezygnować z aktywności mocno obciążających stopę, a zwłaszcza z biegania.  

Zabiegi na ostrogę piętową 

Czy operacja ostrogi piętowej jest zawsze konieczna? Okazuje się, że nie! Obecnie schorzenie to najczęściej leczy się za pomocą zabiegów nieinwazyjnych, które przynoszą szybkie rezultaty, ale nie wiążą się z długotrwałą rekonwalescencją. Do najczęściej wykorzystywanych metod zalicza się rozbijanie ostrogi piętowej ultradźwiękami lub falą uderzeniową. 

Zarówno leczenie ostrogi piętowej falą uderzeniową, jak i ultradźwiękami polega na zastosowaniu fali akustycznej o specyficznych właściwościach. Obie te metody działają przeciwbólowo, ale także przyspieszają lokalny metabolizm tkanki i rozbijają patologiczne narośla. Uważa się, że leczenie ostrogi piętowej falą uderzeniową cechuje się najwyższą, bo 80% skutecznością. 

Obecnie chirurgiczne usunięcie ostrogi piętowej wykonywane jest rzadko, głównie w sytuacjach, gdy inne metody leczenia nie przyniosły znaczącej poprawy. Zabieg nie jest wprawdzie obarczony dużym ryzykiem powikłań, jednak nierzadko po jego wykonaniu dochodzi do nawrotu choroby. 

Czy ostroga piętowa może zniknąć samoistnie? 

Niestety, ostrogi piętowe to schorzenie, które samoistnie nie zniknie, a wręcz może postępować. Zignorowanie problemu skutkuje jedynie pogorszeniem dolegliwości bólowych. Nieleczone ostrogi piętowe powiększają się, prowadząc do znacznego utrudnienia wykonywania tak podstawowych czynności, jak chodzenie czy utrzymanie prawidłowej postawy ciała. 

Bibliografia