Medycyna to zbiór wiedzy o zdrowiu i chorobie, o funkcjonowaniu człowieka w aspekcie fizycznym i psychicznym. Coraz częściej mówi się o EBM, czyli medycynie opartej na faktach. Obserwuje się jednocześnie niemałą popularność medycyny alternatywnej, czyli ludowej.
Spis treści
- Co to jest medycyna?
- Medycyna konwencjonalna i niekonwencjonalna
- Czym jest medycyna oparta na faktach?
- Jakie są rodzaje medycyny?
- Różne specjalizacje medyczne
Za ojca medycyny uważa się Hipokratesa – starożytnego greckiego filozofa i lekarza. W ramach medycyny wyróżnia się wiele rodzajów i specjalizacji, czyli odpowiedników dziedzin. Sprawdź, na czym polegają wybrane z nich.
CO TO JEST MEDYCYNA?
Pojęcie „medycyna” wywodzi się z łaciny od słowa medicina, co tłumaczy się jako „sztuka lekarska”. Najogólniej medycynę określić można jako naukę o zdrowiu i chorobie. W Polsce medycyna zaliczana jest, obok biologii medycznej, do dziedziny nauk medycznych. Medycyna ma charakter mocno interdyscyplinarny. Wśród jej podstawowych nauk wymienia się m.in.: biologię, histologię, anatomię, fizjologię, biochemię, embriologię, biofizykę, immunologię.
Kup w aptece: Witaminy
MEDYCYNA KONWENCJONALNA I NIEKONWENCJONALNA
Wyróżnia się dwa zasadnicze rodzaje medycyny – konwencjonalną i niekonwencjonalną. Ta pierwsza inaczej nazywana jest tradycyjną. Zgodnie z definicją Światowej Organizacji Zdrowia to „suma wiedzy, umiejętności i praktyk opartych na teorii, przekonaniach i doświadczeniu właściwych różnym kulturom, stosowanych dla podtrzymania zdrowia, zapobiegania, diagnozowania bądź leczenia chorób fizycznych i psychicznych”. Z kolei medycyna niekonwencjonalna, znana też jako alternatywna czy naturalna, definiowana jest jako “ogół metod leczniczych wywodzących się z tradycji społecznych i kulturowych, przekonań i doświadczeń, niebędących integralną częścią konwencjonalnej medycyny”. W ramach medycyny niekonwencjonalnej wymienia się m.in.: medytację, ziołolecznictwo, homeopatię, akupunkturę, akupresurę, bioenergoterapię.
Warto wiedzieć: Czym jest stan psychiczny – jak wygląda dobry, a jak zły?
CZYM JEST MEDYCYNA OPARTA NA FAKTACH?
W ostatnich latach coraz częściej stosuje się tzw. medycynę opartą na faktach/dowodach. W piśmiennictwie dla jej określenia używany jest też skrót EBM, pochodzący od angielskiej nazwy evidence-based medicine. Najprościej da się ją wytłumaczyć jako korzystanie w procesie leczniczym z wiarygodnych dowodów świadczących o bezpieczeństwie i skuteczności wybranego postępowania terapeutycznego. Działanie w ramach EBM przebiega w następujący sposób:
-
sprowadzenie problemu do pytania,
-
zdobywanie najlepszych dowodów,
-
krytyczna ocena spójności dowodów (wzięcie pod uwagę m.in. błędów systematycznych, oddziaływania wielkości próby na wyniki badania, możliwości uogólniania wyników badania),
-
zastosowanie wyników w praktyce,
-
ocena skuteczności.
Jak widać, proces opierający się na EBM wymaga krytycyzmu, dokładności, skrupulatności i szerokiego spojrzenia na analizowany problem.
JAKIE SĄ RODZAJE MEDYCYNY?
W ramach medycyny konwencjonalnej wyróżnia się wiele działów. Oto przykładowe spośród nich:
-
medycyna sportowa – w obszarze jej zainteresowań znajdują się procesy zachodzące w organizmie podczas podejmowanej aktywności fizycznej i po jej zakończeniu. Obejmuje opieką osoby zdrowe, które są aktywne ruchowo regularnie, oraz osoby, które z uwagi na stan zdrowia powinny wprowadzić do życia sport;
-
medycyna sądowa – polega na użyciu wiedzy medycznej dla celów prawnych. W jej ramach podejmowane są takie działania, jak m.in.: opiniowanie o przyczynach i okolicznościach śmierci, wykonywanie oględzin, przeprowadzanie sekcji zwłok, ustalanie ojcostwa;
-
medycyna ratunkowa – skupia się na rozpoznawaniu i leczeniu nagłych zagrożeń w stanie zdrowia, które wymagają natychmiastowej pomocy. W jej ramach podejmowane są takie działania, jak m.in.: ustalanie priorytetów w działaniach ratunkowych (tzw. triage), podtrzymywanie i stabilizacja czynności życiowych, szybkie określenie przyczyn złego stanu zdrowia i wstępne leczenie;
-
medycyna prenatalna – zajmuje się badaniem płodu w okresie rozwoju wewnątrzmacicznego. Dzięki niej możliwe staje się wykrycie, a nawet leczenie niektórych schorzeń uwarunkowanych genetycznie i wrodzonych. Wśród przykładowych wymienia się wady cewy nerwowej, bezmózgowie, rozszczep kręgosłupa;
-
medycyna paliatywna – obejmuje opiekę nad osobami będącymi w stanie terminalnym choroby nieuleczalnej. Jej działania nie skupiają się na wyleczeniu i zatrzymaniu choroby, a na podniesieniu jakości życia i łagodzeniu różnego rodzaju cierpień chorych oraz wsparciu ich rodzin;
-
medycyna tropikalna – zajmuje się diagnozą i leczeniem schorzeń typowych w zwrotnikowej i podzwrotnikowej strefie klimatycznej;
-
medycyna pracy – w zakresie jej zainteresowań jest badanie wpływu środowiska pracy na pracowników, zapobieganie, rozpoznawanie i leczenie chorób zawodowych. W jej ramach wykonywane są profilaktyczne badania pracowników, uczniów, osób starających się o pozwolenie na broń czy kierowców;
-
medycyna estetyczna – polega na zapewnieniu wysokiej jakości życia osobom zdrowym poprzez działania mające ograniczyć efekty procesu starzenia się skóry. Jej celem jest usuwanie różnego rodzaju niedoskonałości, co podnosi satysfakcję z własnego wyglądu.
RÓŻNE SPECJALIZACJE MEDYCZNE
Po ukończeniu studiów i stażu podyplomowego absolwenci kierunku lekarskiego i lekarsko-dentystycznego odbywają szkolenie specjalizacyjne, które kończy się egzaminem państwowym. Uprawnia to do uzyskania kwalifikacji w konkretnej dziedzinie medycyny. Wśród jednych z bardziej znanych specjalizacji medycznych wymienia się m.in.:
-
endokrynologię – zajmuje się gruczołami wydzielania wewnętrznego i wytwarzanymi przez nie hormonami,
-
dermatologię – zajmuje się skórą i jej przydatkami,
-
kardiologię – zajmuje się układem sercowo-naczyniowym,
-
neurologię – zajmuje się układem nerwowym,
-
urologię – zajmuje się układem moczowo-płciowym.
Lista specjalizacji medycznych jest bardzo długa, lecz umożliwia to ukierunkowanie wiedzy lekarzy na konkretny obszar.
