Na niebieskim tle narysowane dwa białe zęby oraz tabletki.
Zdrowie i uroda Dominika Adamczyk
Sprawdź pełną ofertę Aptelia.pl
Przeczytane 144409 razy

Antybiotyk na zęby – kiedy jest konieczny i jaki zastosować?

Antybiotyki odmieniły losy współczesnej medycyny. Pomagają leczyć różne schorzenia: zarówno tak podstawowe jak angina, ale i tak poważne jak sepsa. Od lat stosuje się je także w stomatologii. Warto jednak wiedzieć, że antybiotyki nie są lekami przeciwbólowymi czy przeciwzapalnymi. Stosuje się je w walce z infekcjami bakteryjnymi, z którymi możemy mieć do czynienia także w jamie ustnej! 

Spis treści:


  1. Antybiotyk na zęby – wskazania do zastosowania
  2. Jakie antybiotyki stosuje się na problemy z zębami?
  3. Po jakim czasie działa antybiotyk na zęba i od czego to zależy?
  4. Antybiotyk na zęba a karmienie piersią lub ciąża – co można stosować?
  5. Antybiotykoterapia na zęby – na co uważać?

Antybiotyk na zęby – wskazania do zastosowania 

Wskazanie do zastosowania antybiotyków w leczeniu stomatologicznym dotyczy zwykle pacjentów, którzy są obciążeni chorobami ogólnoustrojowymi. Odpowiednio dobrane leki stosuje się u nich przed podstawowymi zabiegami (np. periodontologicznymi, skalingiem zębów, leczeniem endodontycznym, ekstrakcją zęba). Postępowanie takie wymagane jest z powodu przejściowej bakteriemii. Dochodzi do niej podczas przerwania ciągłości tkanek – wówczas stanowi ono nieodzowny element leczenia stomatologicznego. U zdrowej osoby bakteriemia nie jest niczym poważnym. Z kolei w przypadku osób obciążonych, może być ona przyczyną groźnych powikłań, takich jak np. zapalenie wsierdzia. 

Do grupy pacjentów, wymagających szczególnej ochrony należą: 

  • chorzy ze sztuczną zastawką,  

  • chorzy z wadami serca,  

  • osoby z chorobą reumatyczną serca,  

  • chorzy z niekontrolowaną cukrzycą,  

  • chorzy z endoprotezami stawowymi,  

  • chorzy w trakcie leczenia immunosupresyjnego,  

  • osoby z upośledzonym układem odpornościowym.  

Podczas skomplikowanych zabiegów chirurgicznych, takich jak ekstrakcje zębów mądrości, resekcje wierzchołka korzenia lub procedur implantacyjnych, podanie antybiotyku można rozważyć także u osób zupełnie zdrowych. Jest to indywidualna decyzja lekarza, podejmowana na podstawie oceny stanu zdrowia pacjenta, przebiegu procesu zabiegowego oraz spodziewanego przebiegu procesu gojenia.  

Do innych, częstych wskazań do zastosowania antybiotyku w stomatologii należą: 

  • zapalenie kości szczęk i żuchwy, 

  • ostre martwiczo-wrzodziejące zapalenie dziąseł/przyzębia, 

  • procesy ropne z towarzyszącymi objawami ogólnoustrojowymi, 

  • pourazowe uszkodzenia tkanek miękkich, wymagające specjalistycznego oczyszczenia.  

Kup w aptece: Czyściki i irygatory do zębów

Jakie antybiotyki stosuje się na problemy z zębami?  

Substancją, która najczęściej stosowana jest w zakażeniach pochodzenia zębowego, jest klindamycyna. Występuje w lekach takich jak Dalacin C czy Clindamycin MIP 600. Jest to półsyntetyczna pochodna linkomycyny, której działanie określa się jako bakteriostatyczne. Najkorzystniejszym parametrem klindamycyny, dzięki któremu z powodzeniem stosuje się ją podczas procedur stomatologicznych, jest świetna penetracja do tkanki kostnej.  

Obecnie zaleca się stosować antybiotyki, będące pochodnymi penicyliny – Amotaks, Augmentin czy Amoksiklav. Substancją czynną Amotaksu jest amoksycylina, Augumentin i Amoksiklav wzbogacone są dodatkowo o kwas klawulanowy. Stosowanie tych leków niesie za sobą mniejsze ryzyko wytworzenia się oporności bakteryjnej, która stanowi obecnie bardzo duże wyzwanie dla współczesnej medycyny.  

Należy pamiętać, że antybiotyki nie usuwają stanu zapalnego oraz nie wykazują działania przeciwbólowego. Mają one na celu zwalczenie infekcji bakteryjnej. Z tego też względu są one dostępne wyłącznie na receptę, a ich przyjmowanie powinno się odbywać zgodnie z zaleceniami lekarza stomatologa.  

Sprawdź ofertę: Leki na ból zęba

Powiązane produkty

Po jakim czasie działa antybiotyk na zęba i od czego to zależy? 

To, po jakim czasie antybiotyk zacznie działać, zależy od rodzaju przyjmowanego preparatu, a także od rodzaju i nasilenia infekcji, z jaką zmaga się organizm. Skuteczność danego leku warunkowana jest również odpowiednim poziomem stężenia substancji czynnej w miejscu występowania infekcji. 

Klindamycyna charakteryzuje się bardzo szybkim czasem działania. Forma doustna niezwykle skutecznie wchłania się z przewodu pokarmowego. Już po 45-60 minutach substancja czynna preparatu osiąga maksymalne stężenie w osoczu.  

Amotaks, Augumentin i Amoksiklav charakteryzują się równie dobrym wchłanianiem. Substancje czynne preparatów osiągają zwykle maksymalne stężenie w osoczu po ok. 60 minutach. Efekty lecznicze dostrzegane są przez pacjentów zwykle po upływie 2-3 dni.  

Przeczytaj: Czym i jak czyścić język

Antybiotyk na zęba a karmienie piersią lub ciąża – co można stosować? 

W przypadku kobiet spodziewających się dziecka, można stosować niektóre antybiotyki, jednak muszą istnieć ku temu określone wskazania medyczne. Rozpoczęcie przyjmowania leku powinno być wcześniej skonsultowane z lekarzem. 

Kobietom ciężarnym najczęściej przepisuje się antybiotyki, będące pochodnymi penicylin. Ciesząca się popularnością amoksycylina, dostępna we wspomnianych już preparatach takich jak Augmentin lub Amoksiklav, jest najczęstszym wyborem lekarzy. Badania na zwierzętach nie wykazały, aby niosła za sobą ryzyko rozwoju wad u płodu lub zwiększała jego śmiertelność. Nie wykazano także jej niekorzystnego wpływu na przebieg i zakończenie porodu.  

Według WHO klindamycyny nie powinno się stosować podczas trwania ciąży, chyba że lekarz uzna to za absolutną konieczność. Preparat nie jest także wskazany podczas karmienia piersią – wiąże się z ryzykiem wystąpienia działań niepożądanych u niemowląt. Natomiast  według Kategorii Ryzyka Laktacyjnego Hale’a, klindamycyna zaliczana jest do grupy/kategorii L2 – czyli do leków bezpiecznych w czasie karmienia piersią. Każdorazowo zastosowanie leków w ciąży czy w czasie laktacji należy konsultować z lekarzem, a w razie wątpliwości można poprosić o wsparcie doradcę laktacyjnego, który posiada najnowsze dane i wyniki badań na temat zastosowania większości substancji czynnych w czasie karmienia piersią.

Przeczytaj również: Parodontoza – przyczyny, leczenie, zapobieganie

Antybiotykoterapia na zęby – na co uważać? 

Podczas przyjmowania antybiotyku ważne jest przestrzeganie określonych zasad i unikanie pewnych zachowań. 

Czego się wystrzegać i na co uważać? Oto krótka lista, obejmująca: 

  • Spożywanie alkoholu – alkohol w połączeniu z niektórymi lekami może potęgować ich skutki uboczne.

  • Popijanie leków nieodpowiednimi napojami – leki należy popijać wyłącznie wodą. Soki owocowe, szczególnie grejpfrutowy, mogą wchodzić z lekiem w niebezpieczne interakcje.

  • Podejmowanie nadmiernego wysiłku fizycznego – antybiotykoterapia nie wyklucza oczywiście możliwości uprawiania sportu. Należy jednak pamiętać, że trening może być naznaczony szybszą męczliwością, sztywnością kończyn i brakiem pełni sił.

  • Zbyt szybkie zakończenie kuracji – przerwanie przyjmowania antybiotyku w chwili poprawy samopoczucia może nie przynieść oczekiwanego efektu leczniczego. Antybiotyk powinno się przyjmować aż do ostatniej dawki, zaleconej przez lekarza. 

Bibliografia

Isla A., Canut A., Rodríguez-Gascón A., Labora A., Pedraz J.L. (2005), Pharmacokinetic/pharmacodynamic analysis of antibiotic therapy in dentistry and stomatology, Enfermedades Infecciosas y Microbiologia Clinica, nr 23(3), s. 116-12. 

World Health Organisation, Breastfeeding And Maternal Medication, Recommendations for Drugs in the Eleventh WHO Model List of Essential Drugs

Gáspár L., Vágó P. (1998), The tendency of antibiotic therapy in dental and oral surgical practice, Fogorvosi Szemle, nr 91(3), s. 67-78. 

Kaczmarzyk T., Babiuch K., Bołtacz-Rzepkowska E., Dominiak M. i in. (2018), Polish Dental Association and National Programme to Protect Antibiotics Working Group recommendations for administration of antibiotics in dentistry, Journal of Stomatology, nr 71(6). 

Salgado-Peralvo A.O., Kewalramani N., Garcia-Sanchez A., Peña-Cardelles J.H. (2022), „Antibiotic prophylaxis" and „preventive antibiotic therapy": Two sides of the same coin, Journal of stomatology, oral and maxillofacial surgery, nr 123 (4), s. 59-60. 

Zhuogeng Ch., Donghui Ch., Shangwei Z., Li T., Qiuying L. (2017), Antibiotic prophylaxis for preventing dental implant failure and postoperative infection: A systematic review of randomized controlled trials, American Journal of Dentistry, nr 30(2), s. 89-95. 

 


Wybór redakcji