Zapalenie piersi podczas karmienia – jak je leczyć i jak mu zapobiegać?

Spis treści:

1. Czym jest zapalenie piersi? Kiedy najczęściej i jak często występuje?
2. Objawy zapalenia piersi – jak je rozpoznać?
3. Jakie są przyczyny zapalenia piersi?
4. Leczenie zapalenia piersi – kiedy należy zgłosić się do lekarza?
5. Jak zapobiegać zapaleniu piersi?

Czym jest zapalenie piersi? Kiedy najczęściej i jak często występuje? 

Zapalenie piersi jest jedną z dolegliwości, która może wystąpić u kobiet karmiących piersią i spowodować szereg problemów laktacyjnych. Do stanu zapalnego piersi dochodzi najczęściej w pierwszych tygodniach po porodzie, ale oczywiście może się ono pojawić na każdym etapie laktacji. Wyniki badań pokazują, że 53% zapaleń piersi dotyczy kobiet w pierwszych 4 tygodniach po porodzie, a 74-95% w pierwszych 12 tygodniach.

Szczyt występowania tej przypadłości przypada na 2-3 tydzień po porodzie. Statystyki podają, że zapalenie piersi dotyczy około 10% kobiet karmiących. 

Kup w aptece: Akcesoria do karmienia piersią

Objawy zapalenia piersi – jak je rozpoznać? 

Zapalenie piersi jest stanem zapalnym z udziałem bakterii lub bez ich udziału, obejmującym jeden lub więcej płatów gruczołu piersiowego.  

Najczęstsze objawy zapalenia piersi to:

• samoistny silny ból piersi (zazwyczaj dotyczący jednej piersi), 

• obrzęk piersi,

• zaczerwienienie piersi, 

• zwiększona ciepłota piersi, 

• zaburzenia przepływu pokarmu, 

• temperatura ciała powyżej 38,5 st. C., 

• ból głowy,

• bóle mięśni,

• dreszcze, 

• senność, 

• zmęczenie, 

• nudności, 

• wymioty, 

• złe samopoczucie. 

Jakie są przyczyny zapalenia piersi? 

Zapalenie piersi pojawia się najczęściej z powodu: 

• nieprawidłowej techniki karmienia piersią,  

• źle leczonego lub nieleczonego zatkania przewodu mlecznego, 

• nagłej, obniżonej częstości karmień (poniżej 8 na dobę), 

• nagłego, zupełnego odstawienia dziecka od piersi, 

• nadmiernie pobudzonej laktacji, np. poprzez niepotrzebne dodatkowe stymulowanie piersi laktatorem, 

• uszkodzenia brodawek, 

• przemęczenia, 

• stresu, 

• forsownego masażu, silnego uciskania piersi. 

Leczenie zapalenia piersi – kiedy należy zgłosić się do lekarza? 

Dobra informacja jest taka, że w przypadku zapalenia gruczołu piersiowego, możliwe jest dalsze karmienie piersią – także wtedy, gdy występuje gorączka lub przyjmowane są leki. Szybko wdrożone leczenie jest skuteczne i chroni przed powikłaniami. Niemniej jednak najważniejsze w przypadku podejrzenia, że doszło do zapalenia piersi, jest skontaktowanie się ze specjalistą: położną, doradcą laktacyjnym, lekarzem ginekologiem lub lekarzem rodzinnym. Medyk przeprowadzi wywiad, zbada kobietę, dziecko, a także oceni sposób przystawiania i karmienia oraz jego prawidłowość i na tej podstawie postawi właściwą diagnozę. Dobór metody leczenia zależy od nasilenia objawów występujących w trakcie zapalenia oraz od jego przyczyny.  

Najczęściej rekomendowane postępowanie i zalecenia obejmują przede wszystkim: 

• regularne opróżnianie piersi poprzez częste (średnio co 2h) przystawianie dziecka do piersi, a gdy nie jest to możliwe – opróżnianie piersi przy pomocy laktatora;

• przed przystawieniem dziecka do piersi ogrzanie piersi ciepłym prysznicem lub okładem (i kontynuowanie ciepłego okładu podczas karmienia lub odciągania, ponieważ ułatwia to wypływ mleka; pamiętajmy jednak, by nie stosować okładów ogrzewających, jeśli odczuwany jest dyskomfort);

• po opróżnieniu piersi zastosowanie zimnego okładu na pierś (koi ból i łagodzi stan zapalny). Polecane są także schłodzone w zamrażarce liście kapusty;

• zadbanie o nawodnienie organizmu;

• wdrożenie leczenia farmakologicznego poprzez stosowanie ibuprofenu (przestrzegając dawki zalecanej przez specjalistę);

• w przypadku braku poprawy po 24h od wdrożonego postępowania (obejmującego powyższe punkty), wprowadzenie antybiotykoterapii (lub wcześniej – gdy dojdzie do pogorszenia stanu kobiety). 

Warto wiedzieć: Sposoby na zwiększenie laktacji

Jak zapobiegać zapaleniu piersi? 

Zapalenia piersi można uniknąć – często jest ono wynikiem nieprawidłowego postępowania w laktacji. Z tego względu, wszystkim kobietom planującym karmić piersią nowo narodzone dziecko zaleca się, aby już na etapie ciąży jak najwięcej edukowały się w temacie laktacji i przebiegu procesu karmienia. Znając techniki karmienia, mając świadomość tego, jak przebiega laktacja, zmniejsza się ryzyko błędnego zachowania. 

Przeczytaj: Karmienie mieszane, na czym polega?

Postępowanie zmniejszające ryzyko wystąpienia zapalenia piersi, obejmuje elementy takie jak: 

• prawidłowa technika karmienia dziecka;

• częste karmienie piersią (minimum 8 razy na dobę); 

• przystawianie dziecka do piersi w różnych pozycjach do karmienia;

• w przypadku uszkodzeń brodawki – smarowanie ich po karmieniu własnym mlekiem (ma ono działanie bakteriobójcze);

• dobranie odpowiedniej bielizny, która nie uciska piersi;

• zadbanie o swoje zdrowie i odporność, w tym o: odpowiednią ilość snu i odpoczynku, zdrową, różnorodną dietę oraz właściwą, dostosowaną do danej kobiety aktywność fizyczną;

• odpowiednia higiena – mycie rąk przed przystawieniem dziecka do piersi. 

Pamiętajmy, że właściwe leczenie zmniejsza ryzyko powikłań zapalenia piersi, do których należą m.in. zmniejszenie laktacji, nawracające zapalenia czy ropień piersi.  

Bibliografia