Niepełnosprawność to poważny problem społeczny, bowiem w znacznym stopniu rzutuje na jakość życia i utrudnia uczestniczenie w pełni w życiu społecznym. Prawne potwierdzenie statusu osoby niepełnosprawnej wymaga uzyskania orzeczenia od Powiatowych Zespołów ds. Orzekania o Niepełnosprawności.
Spis treści
- Co to jest niepełnosprawność?
- Jakie są rodzaje niepełnosprawności?
- Jakie są stopnie niepełnosprawności?
- Orzeczenie o stopniu niepełnosprawności
- Niepełnosprawność a niezdolność do pracy
Niepełnosprawność może mieć różny charakter. Poza najczęściej kojarzonymi rodzajami – niepełnosprawnością ruchową i intelektualną – wymienia się jeszcze kilka. Dodatkowo, w zależności od stopnia nasilenia, orzeczony może zostać stopień lekki, umiarkowany lub znaczny niepełnosprawności.
Kup w aptece: Preparaty wspomagający układ nerwowy
CO TO JEST NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ?
W piśmiennictwie spotkać się można z licznymi sposobami definiowania niepełnosprawności. W dużej mierze jest to podyktowane znaczną ewolucją podejścia, postrzegania osób niepełnosprawnych oraz interdyscyplinarnego charakteru tego zagadnienia. Kwestia niepełnosprawności jest bowiem poruszana przez specjalistów z różnych dziedzin. Najogólniej można ją przedstawić jako brak możliwości samodzielnego zapewnienia sobie normalnego życia w wyniku upośledzenia sprawności psychicznej i/lub fizycznej o charakterze nabytym lub wrodzonym.
JAKIE SĄ RODZAJE NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI?
Wyróżnia się kilka rodzajów niepełnosprawności.
-
Pierwszy to choroby neurologiczne, czyli dotyczące układu nerwowego. Wśród nich wymienia się: epilepsję (pospolicie nazywaną padaczką), stwardnienie rozsiane, autyzm (w tym zespół Aspergera), mózgowe porażenie dziecięce, chorobę Parkinsona, chorobę Alzheimera i demencję, udar mózgu.
-
Drugi to niepełnosprawność ruchowa. Charakteryzuje się obniżeniem zdolności motorycznych ciała. Obejmuje następujące stany: brak kończyn lub ich części (niewykształcone w życiu płodowym lub amputowane na skutek choroby, wypadku), uszkodzenia układu nerwowego (np. paraplegia, tetraplegia), niepoprawne uformowanie szkieletu, uszkodzenia stawów (np. w przebiegu chorób reumatycznych, uprawianych sportów).
-
Trzeci to niepełnosprawność intelektualna. Polega ona na znacznym obniżeniu ogólnego poziomu funkcjonowania intelektualnego i brakach w obrębie zachowań przystosowawczych (adaptacyjnych). Przykładowe jednostki chorobowe z towarzyszącą niepełnosprawnością intelektualną to mózgowe porażenie dziecięce, zespół Bräha-Kauffmanna, zespół Downa, zespół łamliwego chromosomu X.
Inne rodzaje niepełnosprawności stanowią: nowotwory, otyłość, choroby rzadkie/genetyczne, choroby psychiczne, choroby układu oddechowego i układu krążenia, choroby układu moczowo-płciowego, niepełnosprawność narządu wzroku, schorzenia metaboliczne, niepełnosprawność słuchu i/lub mowy.
JAKIE SĄ STOPNIE NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI?
Wymienia się trzy stopnie niepełnosprawności: lekki, umiarkowany i znaczny. Lekki stopień niepełnosprawności charakteryzuje się występowaniem naruszenia sprawności organizmu, które istotnie obniża zdolność do pracy w porównaniu z osobą posiadającą podobne kwalifikacje, lecz o całkowitej sprawności psychofizycznej. Posiadane przez osobę z lekkim stopniem niepełnosprawności ograniczenia w realizacji ról społecznych można zneutralizować np. środkami technicznymi czy akcesoriami ortopedycznymi.
Sprawdź ofertę: Akcesoria do rehabilitacji
Niepełnosprawność w stopniu umiarkowanym definiuje się jako naruszenie sprawności organizmu powodujące niezdolność do pracy bądź wykonywanie obowiązków zawodowych, lecz wyłącznie w warunkach pracy chronionej, przy pomocy częściowej lub czasowej ze strony innych osób.
Niepełnosprawność w stopniu znacznym charakteryzuje się naruszeniem sprawności organizmu, które uniemożliwia podjęcie pracy, pozwala na wykonywanie pracy w warunkach pracy chronionej i stałej lub długotrwałej opieki innych osób. Niepełnosprawność znaczna oznacza niezdolność do samodzielnej egzystencji.
Przeczytaj również: Autyzm - co to za schorzenie? Jakie są objawy?
ORZECZENIE O STOPNIU NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI
Aby osoby zmagające się z niepełnosprawnością mogły korzystać z różnego rodzaju świadczeń czy ulg, zobowiązane są do uzyskania orzeczenia o stopniu niepełnosprawności. Tego rodzaju orzecznictwem zajmują się Powiatowe Zespoły ds. Orzekania o Niepełnosprawności.
W orzeczeniu znajdują się takie kluczowe informacje, jak: stopień niepełnosprawności, przyczyna jej powstania, wskazania odnośnie leczenia, rehabilitacji, szczególnych uprawnień (np. ułatwień w ruchu drogowym czy związanych z pracą). Po wydaniu decyzji o stopniu niepełnosprawności uzyskuje się legitymację osoby niepełnosprawnej.
Podstawą do wydania orzeczenia jest ocena stanu zdrowia. Wykonuje ją osoba przewodnicząca składu orzekającego. Jeśli ma się obiekcję względem decyzji Powiatowego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności, w ciągu 2 tygodni od uzyskania decyzji można się odwołać do jednostek orzekających na szczeblu wojewódzkim. Jeśli z ich decyzją dana osoba się nie zgadza, to może odwołać się do rejonowego sądu pracy i ubezpieczeń społecznych.
NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ A NIEZDOLNOŚĆ DO PRACY
Nie powinno się mylić pojęcia niepełnosprawności z niezdolnością do pracy. Niezdolność do pracy oznacza częściowy lub zupełny brak zdolności do podejmowania aktywności zawodowej. Spowodowane jest to naruszeniem sprawności organizmu. Osoba niezdolna do pracy nie rokuje odzyskania możliwości do pracy po przekwalifikowaniu. W tym temacie orzekają lekarze orzecznicy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
