Odpieluszkowe zapalenie skóry – objawy, leczenie, zapobieganie

Spis treści:

1. Czym jest odpieluszkowe zapalenie skóry?
2. Jak wygląda odpieluszkowe zapalenie skóry?
3. Jak leczyć odpieluszkowe zapalenie skóry?
4. Konsekwencje i powikłania odpieluszkowego zapalenia skóry
5. Zapobieganie odpieluszkowemu zapaleniu skóry

Czym jest odpieluszkowe zapalenie skóry? 

Odpieluszkowe zapalenie skóry (nazywane również pieluszkowym zapaleniem skóry) to problem dermatologiczny, dotykający niemowlęta najwcześniej pomiędzy 1. a 2. miesiącem życia. Szczyt nasilenia przypada między 7. a 12. miesiącem, czyli w momencie rozszerzania diety. Ponadto, schorzenie to może pojawiać się tak długo, jak dziecko korzysta z pampersa lub pieluchy. 

Etiologia odpieluszkowego zapalenia skóry jest wieloczynnikowa, jednak głównym powodem jego występowania jest kontakt skóry noworodka z wilgocią i wynikające z tego powodu podrażnienia. Dolegliwość ta pojawiła się wraz z rozpowszechnieniem się pieluch jednorazowych, które z założenia mają pochłaniać większą ilość moczu niż pieluchy wielorazowe.

Sprawdź ofertę: Pieluchy wielorazowe tetrowe

Częściej też odpieluszkowe zapalenie skóry pojawia się u dzieci urodzonych przed terminem oraz tych z niską masą urodzeniową.  

Odpieluszkowe zapalenie skóry pojawia się w miejscu, gdzie pieluszka dotyka skóry dziecka, przez co delikatny naskórek zostaje narażony na kontakt z wilgocią – stąd też wywodzi się nazwa tego problemu. Zwykle zmiany obejmują wzgórek łonowy, srom u dziewczynek lub prącie u chłopców, krocze, okolice odbytu i pośladki. Rzadziej zajęte są pachwiny. 

Badacze zauważyli zależność, że im częściej dziecko ma zmienianą pieluszkę, tym mniejsze jest ryzyko, że będzie zmagało się z pieluszkowym zapaleniem skóry. Maluchy karmione piersią również mają mniejszą szansę na pojawienie się zmian w związku z zapaleniem skóry w okolicy pieluszkowej. 

Sprawdź ofertę: Kremy na odparzenia

Jak wygląda odpieluszkowe zapalenie skóry? 

Wyróżnia się trzy główne stopnie nasilenia odpieluszkowego zapalenia skóry: łagodny, ciężki i ciężki z nadkażeniem bakteryjnym lub grzybicznym. Łagodny stopień oznacza, że dziecko ma zaczerwienioną skórę pod pieluszką. Głównym objawem jest zatem rumień. 

Jeśli oprócz niego na skórze pojawiają się różowe grudki, które w dodatku łuszczą się na obwodzie, a poza tym występuje niewielki obrzęk, nadżerki lub pęcherzyki – mamy do czynienia z cięższą postacią odpieluszkowego zapalenia skóry. Należy dobrze się przyjrzeć skórze malucha i dokładnie rozpoznać występujące zmiany, gdyż leczenie łagodnej, a cięższej postaci OZS przebiega zgoła odmiennie. 

W przypadku wystąpienia nadżerek bardzo łatwo o nadkażenie skóry, czyli sytuację, w której oprócz występowania zapalenia, dziecko dodatkowo zmaga się z infekcją bakteryjną lub grzybiczą. Infekcje można podejrzewać, gdy pieluszkowe zapalenie skóry trwa dłużej niż trzy dni, a leczenie objawowe nie przynosi oczekiwanych efektów.  

Najczęściej okolicę pieluszkową w przebiegu zapalenia atakuje dodatkowo grzyb Candida albicans, rzadziej Staphylococcus aureus czy Enterobacteriaceae.

Sprawdź ofertę: Preparaty do pielęgnacji skóry dziecka

Jak leczyć odpieluszkowe zapalenie skóry? 

Niezależnie od postaci odpieluszkowego zapalenia skóry, z jaką zmaga się dziecko, najważniejsza jest odpowiednia higiena okolicy pieluszkowej. Co to oznacza?  

• Pieluszki muszą być zmieniane co 2-4 godziny, a po każdym stolcu zmiana powinna nastąpić jak najszybciej. 

• Każde przewinięcie malucha niesie za sobą konieczność delikatnego mycia miejsc, których pieluszka dotyka, zwykle przy użyciu czystej wody. 

• Całkowicie rezygnujemy ze stosowania nawilżanych chusteczek – przynajmniej do momentu wygojenia skóry. 

• Skórę dziecka osuszamy najlepiej jednorazowym ręcznikiem, ruchem dotykowym (tak, aby nie pocierać podrażnionych okolic).

• Do mycia można użyć delikatnego płynu o działaniu antybakteryjnym, który nie powoduje zaognienia zmian i może być stosowany u niemowląt. 

• Wietrzymy pośladki malucha jak najczęściej i jak najdłużej. 

Sprawdź ofertę: Sprawdzone preparaty do higieny intymnej dla dzieci

W łagodnej postaci odpieluszkowego zapalenia skóry stosujemy maści z cynkiem lub alantoiną – należy obserwować, na co dziecko lepiej reaguje i po jakim preparacie zmiany szybciej się goją. 

W przypadku, gdy zapalenie nie ustępuje, a stan wydaje się pogarszać – należy skonsultować się z pediatrą. Pamiętajmy, że nadkażenie odpieluszkowego zapalenia skóry gronkowcem wymaga leczenia przeciwbakteryjnego, zaś nadkażenie drożdżakami – zastosowania nystatyny czy clotrimazolum. 

Jeśli zapalenie ma bardzo ciężki przebieg, to wówczas pediatra może zaproponować krótką terapię maścią z kortykosteroidami.

Przeczytaj: Sposoby na odparzenia u niemowląt

Konsekwencje i powikłania odpieluszkowego zapalenia skóry 

Zapalenie skóry okolicy pieluszkowej powoduje u dziecka duży dyskomfort i ból. Niestety, dolegliwość ta występuje dość powszechnie, a większość dzieci, korzystających z jednorazowych pieluch zmaga się z nią przynajmniej raz. Łagodne i łatwe do wyleczenia zmiany nie są dużym problemem pielęgnacyjnym, jednak pojawienie się grudek, ran, łuszczenia, silnego zaczerwienienia i przerwania ciągłości naskórka nastręcza wielu trudności w pielęgnacji.

Przeczytaj: Jakie kremy pod pieluszkę wybrać

Ciężkie postacie tego schorzenia mogą doprowadzić do długotrwałego zapalenia skóry, a także pojawienia się uszkodzeń w postaci nadżerek i nadkażeń. Szybkie wdrożenie odpowiedniej pielęgnacji jest szansą na zminimalizowanie ryzyka wystąpienia takich powikłań. 

Jedną z najtrudniejszych do wyleczenia konsekwencji odpieluszkowego zapalenia skóry jest pojawienie się Granuloma Gluteale Infantum – to postać zapalenia, która objawia się powstawaniem nawet kilkucentymetrowych grudek, o bordowo-fioletowym zabarwieniu. Granuloma Gluteale Infantum pojawia się w wyniku przewlekłego zapalenia skóry okolicy pieluszkowej oraz nieprawidłowego używania kortykosteroidów. 

Sprawdź ofertę: Preparaty na zmiany skórne u dzieckca

Zapobieganie odpieluszkowemu zapaleniu skóry 

Najlepszą drogą do uniknięcia odpieluszkowego zapalenia skóry jest wzmożona higiena okolic intymnych dziecka. Częsta zmiana pampersów, wietrzenie, mycie czystą wodą i zabezpieczanie skóry pomiędzy zmianami pieluszek maścią, która stworzy barierę dla wilgoci – to główne zasady, które pozwolą na uniknięcie dyskomfortu i podrażnień związanych z odpieluszkowym zapaleniem skóry. 

Bibliografia