Gorączka u dziecka bez innych objawów – jak reagować?

Spis treści:

1. Gorączka – czym jest i kiedy występuje?
2. Gorączka u dziecka – zagrożenia
3. Gorączka u dziecka bez innych objawów
4. Gorączka i ból brzucha u dziecka – możliwe przyczyny
5. Co na gorączkę u dziecka? Leki na gorączkę
6. Jak podawać leki przeciwgorączkowe?
7. Nawracająca gorączka u dziecka – jak postępować?

Gorączka – czym jest i kiedy występuje? 

Prawidłowa temperatura ciała człowieka mieści się w przedziale 36,4℃-37,6℃ i zmienia się w zależności od pory dnia i nocy, jak również aktywności dziecka czy warunków otoczenia (z tego powodu inna będzie w ciepłe letnie popołudnie, a inna w chłodniejszy zimowy dzień).  

U dzieci mówimy o gorączce, gdy temperatura przekracza 38℃. Akceptowalna temperatura ciała zależy również od miejsca pomiaru temperatury oraz rodzaju termometru, jakim ją mierzymy. Błędem, popełnianym przez wiele osób, jest badanie termometrem zbliżeniowym temperatury na czole zaraz po powrocie do domu po intensywnej aktywności lub w gorący dzień, podobnie jak po powrocie z zewnątrz po chłodnym poranku.

Sprawdź ofertę: Bezpieczne leki przeciwgorączkowe dla dzieci

Gorączka u dziecka – zagrożenia 

Gorączka jest szczególnie niebezpieczna u małych dzieci, ponieważ w większości wypadków towarzyszy infekcjom bakteryjnym lub wirusowym. W gorące dni, gdy dziecko spędza wiele godzin na dworze bez odpowiedniego przygotowania – jak np. brak czapki czy wody – może świadczyć o przegrzaniu, które niekiedy przeradza się w udar cieplny. W rzadszych przypadkach gorączka może towarzyszyć chorobom, w których dochodzi do zaburzeń termoregulacji organizmu. 

Gorączce najczęściej towarzyszą również inne objawy, które pozwalają lekarzowi na określenie jej przyczyn. W przypadku występowania kataru oraz kaszlu stwierdza się zwykle infekcję dróg oddechowych; przy bólu brzucha czy wymiotach infekcję przewodu pokarmowego; zaś gdy występuje częstomocz i pieczenie przy jego oddawaniu – diagnozuje się na ogół infekcję dróg moczowych. 

Gorączka u dziecka bez innych objawów 

Sytuacją bardziej skomplikowaną jest wystąpienie gorączki bez innych objawów. Pamiętajmy, że zwłaszcza u maluchów podwyższona temperatura ciała może poprzedzać wystąpienie innych objawów.

Lekarz w takiej sytuacji często musi sprawdzić gardło z migdałkami oraz uszy w badaniu otoskopowym, zlecić badanie moczu w celu poszukiwania miejsca zakażenia oraz wykonać morfologię i badanie mające na celu określenie poziomu CRP. Takie badania pomogą w ustaleniu, czy doszło do infekcji, a także zróżnicowaniu, o ile to oczywiście możliwe, czy jest ona spowodowana przez wirusy, czy bakterie. Warto wiedzieć o tzw. chorobie trzydniowej, w której po 3 dniach gorączki na ciele dziecka pojawia się wysypka. 

Gorączka i ból brzucha u dziecka – możliwe przyczyny 

W zależności od wieku dziecka ból brzucha z towarzyszącą gorączką może mieć wiele powodów. U starszych dzieci szczególnie niebezpieczną sytuacją jest zapalenie wyrostka robaczkowego, objawiający się bólem brzucha, który występuje początkowo w okolicy pępka, a z czasem przemieszcza się w okolicę prawego dołu biodrowego.  

U mniejszych dzieci najczęściej dochodzi do infekcji wirusowej przewodu pokarmowego, wówczas często widoczne są też inne objawy – jak wymioty, biegunka, czy osłabiony apetyt. Należy być bardzo ostrożnym przy wystąpieniu takich objawów, ponieważ małe dzieci bardzo szybko się odwadniają i mogą wymagać nawodnienia dożylnego. Objawy podobne do zakażenia układu pokarmowego daje także zakażenie dróg moczowych. Z tego względu – zwłaszcza u niemowląt – należy wykonać badanie ogólne moczu z osadem, a w niektórych przypadkach również posiew moczu. 

Co na gorączkę u dziecka? Leki na gorączkę 

Głównymi lekami stosowanymi w przypadku gorączki są paracetamol oraz ibuprofen, który w porównaniu do paracetamolu działa również przeciwzapalnie.  

Paracetamol, w przeciwieństwie do ibuprofenu, może być stosowany nawet u dzieci poniżej trzeciego miesiąca życia. Lek ten stosuje się w dawce 15 mg/kg masy ciała – zwykle działa on przez około 4 godziny. Podajemy go doustnie – w zależności od wieku dziecka – w zawiesinie, tabletkach czy smakowych napojach, występujących w formie saszetki z proszkiem do rozpuszczenia w wodzie. 

Ibuprofen jest dostępny w postaci syropu, tabletek i czopków. Stosowany jest w dawce 10 mg/kg masy ciała, a jego działanie jest dłuższe niż paracetamolu i trwa przez około 6 godzin. Nie należy go stosować w przypadku ostrej biegunki i przy infekcjach dróg moczowych, ponieważ działa toksycznie na nerki – zwłaszcza przy znacznym odwodnieniu. Nie jest również wskazany podczas ospy wietrznej.

Jak podawać leki przeciwgorączkowe? 

O tym, w jakiej postaci podawać leki przeciwgorączkowe, decydujemy biorąc pod uwagę wiek dziecka, jak i jego zdolność do ewentualnego przyjęcia leku. Kiedy dziecko wymiotuje, to wówczas paracetamol nie wchłonie się prawidłowo. Podobnie, jeżeli dziecko od razu zwróci lek, zanim ten zdąży się wchłonąć, wówczas lepiej jest wybrać inną drogę jego podania – np. doodbytniczo w postaci czopka. 

Warto wiedzieć, że w przypadku wysokiej, powracającej przed czasem podania kolejnej dawki leku gorączki, paracetamol i ibuprofen można podawać na zmianę (na tzw. zakładkę). Oznacza to, przykładowo, że jeśli paracetamol przestał działać po dwóch godzinach, a u dziecka powraca gorączka, przekraczająca 38℃, to wówczas można podać ibuprofen. 

Nawracająca gorączka u dziecka – jak postępować? 

W przypadku gorączki, która pomimo prawidłowego stosowania leków przeciwgorączkowych nie znika, należy udać się do lekarza, aby wykonać niezbędne badania w celu ustalenia przyczyny jej występowania. 

Warto przy tym wiedzieć, że jeśli gorączka – pomimo stosowania leków – nie ustępuje po trzech dniach, wtedy także należy skonsultować się z lekarzem.  

Bibliografia