Czym jest szkarlatyna i jakie są jej objawy?

Spis treści

1. Co to jest szkarlatyna?
2. Jakie są objawy szkarlatyny?
3. Co robić, gdy pojawią się objawy szkarlatyny?
4. Leczenie szkarlatyny
5. Powikłania szkarlatyny – objawy, które powinny niepokoić
6. Szkarlatyna bez objawów

Objawy szkarlatyny pojawiają się przede wszystkim u dzieci, ponieważ jest to choroba wieku dziecięcego. Zdarza się jednak, że występuje także w wieku dorosłym. Wówczas przebieg szkarlatyny jest cięższy. Pacjenci, którzy zaobserwują u siebie niepokojące objawy, powinni niezwłocznie udać się do lekarza. Im wcześniej zostanie wdrożona terapia, tym mniejsze ryzyko powikłań.

CO TO JEST SZKARLATYNA?

Szkarlatyna jest także nazywana płonicą. To choroba zakaźna o ostrym przebiegu. Dotyczy ona całego organizmu. Oznacza to, że objawy szkarlatyny nie koncentrują się tylko na jednym układzie. Jest uważana za jedno z powikłań anginy. Jednak warto pamiętać, że nie musi dojść do paciorkowcowego zapalenia gardła, aby choroba ta się rozwinęła (szkarlatyna może być również efektem zapalenia skóry).

Szkarlatyna jest efektem zakażenia bakterią – paciorkowcem beta-hemolizującym typu A. Patogen ten ma zdolność do wytwarzania toksyn (nawet ponad 40 rodzajów). Z tego powodu infekcja rozszerza się w tkankach. Źródłem zakażenia jest osoba chora na szkarlatynę lub anginę. Należy pamiętać, że niebezpieczny jest też kontakt z bezobjawowym nosicielem paciorkowca. Czas od kontaktu z patogenem do pojawienia się objawów szkarlatyny to 2–5 dni.

Najwięcej przypadków diagnozuje się w okresie jesienno-zimowym. Najczęściej chorują osoby w wieku 4–6 lat. Hospitalizacja jest wymagana u zaledwie 1% chorych.

JAKIE SĄ OBJAWY SZKARLATYNY?

Pierwsze objawy szkarlatyny pojawiają się nagle. U osoby chorej występują:

• gorączka (nawet 40℃),

• ból gardła,

• dreszcze,

• wymioty,

• ból brzucha,

• osłabienie i apatia,

• powiększenie węzłów chłonnych.

Sprawdź także: Zapalenie węzłów chłonnych – objawy, przyczyny, sposoby leczenia

Razem z gorączką lub w ciągu doby od jej wystąpienia pojawiają się skórne objawy szkarlatyny. Jest to bardzo drobna wysypka plamkowa. Początkowo może być obecna tylko na tułowiu, ale z czasem przenosi się na pozostałe części ciała. Pod wpływem ucisku wysypka blednie. Ustępuje po kilku dniach, a jej następstwem jest złuszczanie się skóry (jednak ten objaw szkarlatyny nie występuje u wszystkich chorych).

Dodatkowo pojawia się charakterystyczny rumień na twarzy. Nie obejmuje on okolicy nosa i ust. Z tego powodu jest nazywany trójkątem Fiłatowa. Charakterystycznym objawem szkarlatyny jest też malinowy język. Przy szkarlatynie nie występuje katar i kaszel.

Przeczytaj również: Zapalenie jamy ustnej - przyczyny, objawy, sposoby leczenia

CO ROBIĆ, GDY POJAWIĄ SIĘ OBJAWY SZKARLATYNY?

Gdy pojawią się objawy szkarlatyny, należy udać się do lekarza pierwszego kontaktu. Specjalista zbiera wywiad chorobowy, wykonuje badanie przedmiotowe, a także zleca wykonanie testów laboratoryjnych. Choremu pobierana jest krew w celu oznaczenia OB (odczynu Biernackiego), ASO (odczynu antystreptolizynowego) i morfologii. Lekarz może zdecydować też o wykonaniu posiewu z wymazu z gardła. Potwierdzenie szkarlatyny oznacza rozpoczęcie odpowiedniego leczenia.

LECZENIE SZKARLATYNY

Leczenie szkarlatyny polega na podawaniu antybiotyku. Zalecane jest, aby był to lek z grupy penicylin. Terapia trwa zwykle 10 dni. Ważne jest także, aby leczyć pozostałe objawy szkarlatyny. Można podawać środki farmakologiczne na obniżenie gorączki i złagodzenie bólu gardła. Osoba chora powinna odpoczywać oraz nawadniać organizm. Jeżeli obecna jest biegunka, należy stosować lekkostrawną dietę.

POWIKŁANIA SZKARLATYNY – OBJAWY, KTÓRE POWINNY NIEPOKOIĆ

Brak leczenia, nieprawidłowa terapia lub osłabienie organizmu powodują, że pojawiają się powikłania szkarlatyny. Objawy mogą dotyczyć całego organizmu. Występują one nawet po kilkunastu dniach od zakażenia. Powikłania szkarlatyny pojawiają się rzadko.

Możliwe powikłania szkarlatyny to gorączka reumatyczna, zapalenie ucha, zatok obocznych nosa, płuc i mięśnia sercowego.

Jeżeli u chorego na szkarlatynę pojawiają się niepokojące objawy (np. ból ucha, utrata przytomności) lub dotychczasowe dolegliwości ulegną nasileniu, trzeba niezwłocznie udać się do lekarza.

SZKARLATYNA BEZ OBJAWÓW

Objawy szkarlatyny mogą mieć różne nasilenie. Zdarza się także, że nie występują wszystkie z nich. Nie zawsze choroba jest też poprzedzona występowaniem anginy. Z tego powodu niekiedy szkarlatyna nie jest poprawnie rozpoznawana. Nie zdarza się natomiast postać bez objawów. Należy jednak pamiętać, że niektóre osoby są bezobjawowymi nosicielami paciorkowca.

Bibliografia