Co stosować na katar i zatkany nos u dzieci?

Katar, czyli nieżyt nosa, pojawia się gdy zawiodą mechanizmy obronne organizmu. Mówi się, że leczony trwa siedem dni, a nieleczony cały tydzień. Czy trzeba go leczyć, ile faktycznie trwa i jakie są jego przyczyny? Jak walczyć z katarem u dziecka?

Spis treści:

---

1. Najczęstsze przyczyny kataru u dziecka?
2. Jakie leki stosować na zatkany nos u dziecka?
3. Aspirator do nosa dla dziecka – jak z niego korzystać? Od kiedy można?
4. Domowe sposoby na katar u dziecka.Jak nauczyć dziecko dmuchać nos (smarkać)?

Najczęstsze przyczyny kataru u dziecka?

Katar u dzieci, to niezwykle uciążliwa przypadłość, dotykająca najmłodszych przez cały rok i nasilająca się zazwyczaj wiosną i w okresie jesienno-zimowym. Dlaczego małe nosy chorują tak często? Wynika to z wielu powodów, do których możemy zaliczyć:

• budowę dróg oddechowych z delikatną błoną śluzową;
• niedojrzały układ odpornościowy;
• przebywanie w dużych grupach dzieci – przedszkolach, żłobkach;
• przebywanie w przegrzewanych, niewietrzonych pomieszczeniach;
• palenie papierosów przy dzieciach;
• dietę ubogą w warzywa i owoce;
• niewłaściwą higienę – brudne ręce, wkładanie drobnych przedmiotów do nosa;
• choroby przewlekłe – alergia, mukowiscydoza;
• przerost trzeciego migdałka;
• fizjologiczny refluks u niemowląt, tzw. ulewanie.

Najczęstszą przyczyną nieżytu nosa jest infekcja, wywołana przez wirusy (rinowirusy, koronawirusy, adenowirusy, wirusy grypy i paragrypy oraz wirus RSV).

Katar bakteryjny występuje znacznie rzadziej i zwykle jest powikłaniem wirusowego. Objawy są zależne od fazy kataru. Najpierw pojawia się obrzęk, nos jest zatkany, śluzówka silnie przekrwiona, wydzielina wodnista, lejąca, często ściekająca po tylnej ścianie gardła. To z kolei może powodować kaszel, podrażnienie i ból gardła.

Niemowlęta, które potrafią oddychać wyłącznie przez nos maja kłopoty z oddychaniem, jedzeniem i spaniem. Na skutek połykania dużych ilości powietrza pojawiają się wzdęcia, kolki i bóle brzucha. W kolejnej fazie, tzw. obturacji gęstej wydzielina ulega zagęszczeniu, trudno jest ja usunąć, w nosie tworzą się strupki. Jeśli dojdzie do powikłań bakteryjnych pojawia się etap trzeci z ropnym żółto-zielonym katarem, gorączką i kaszlem. Dziecko jest również znacznie osłabione i markotne. Częstym powikłaniem kataru jest zapalenie spojówek i zapalenie ucha.

Leki na ból i gorączkę u dziecka -– Sprawdź na Aptelia.pl

Drugą wśród przyczyn kataru u dzieci jest alergia. Alergiczny nieżyt nosa może występować u niemowląt i małych dzieci. Pojawia się zazwyczaj sezonowo, w okresie gdy wysokie jest stężenie pyłków, na które maluch jest uczulony.

Charakterystyczne dla małych alergików są objawy, które nie występują u dorosłych:

• salut alergiczny – charakterystyczny gest dłonią w celu wytarcia nosa;
• poprzeczna bruzda na nosie, spowodowana częstym pocieraniem nosa ku górze;
• cienie pod oczami – „cienie alergiczne”;
• pojedyncze lub podwójne poziome linie na skórze dolnej powieki – fałdy Denniego i Morgana.

Jakie leki stosować na zatkany nos u dziecka?

W leczeniu kataru stosuje się preparaty z sympatykomimetykami, które zmniejszają obrzęk, „odtykają” nos i ułatwiają oddychanie.

Ksylometazolinę i oksymetazolinę w postaci kropli, żelu bądź aerozolu podaje się miejscowo do nosa. W aptekach dostępne są leki z tymi substancjami. Preparaty te są przeznaczone już dla niemowląt od trzeciego miesiąca życia. Podczas ich stosowania należy ściśle przestrzegać zaleceń i nie używać dłużej niż 5-7 dni (ze względu na ryzyko uszkodzenia błony śluzowej).

Jeśli w nosie zalega wydzielina, przed podaniem leku, warto sięgnąć po sól fizjologiczną w ampułkach lub spray z wodą morską izotoniczną lub hipertoniczną. Ułatwi to oczyszczenie nosa i przyspieszy działanie podawanego następnie leku. Regularne stosowanie roztworów soli poprawia drożność nosa, oczyszcza z alergenów, drobnoustrojów, nawilża i łagodzi stan zapalny.

Starszym dzieciom, które ukończyły 6 lat można podać lek z feniraminą, która zmniejsza obrzęk i przekrwienie oraz hamuje odruch kichania i łzawienie oczu. Podobne działanie będzie wywierała fenylefryna, składnik leku w saszetkach do rozpuszczania, który również można podać już 6 latkowi.

Dla dzieci nieco starszych (7 lat) przeznaczone są syropy z triprolidyną i pseudoefedryną.  Rozrzedzić wydzielinę przy gęstym katarze, pomogą inhalacje preparatem z acetylocysteiną. Można je wykonać u dzieci od 2. roku życia z użyciem urządzenia do aerozoloterapii z końcówką donosową.

Jeśli dziecko gorączkuje powyżej 38°C, podajemy odpowiednią dawkę paracetamolu lub ibuprofenu. Kaszel wywołany ściekającą wydzieliną pomogą złagodzić syropy z prawoślazem, porostem islandzkim, pelargonią afrykańską, tymiankiem i pierwiosnkiem oraz inhalacje z roztworów soli i hialuronianu sodu, często wzbogacone o ektoinę.

Aspirator do nosa dla dziecka – jak z niego korzystać? Od kiedy można?

Aspirator to urządzenie, którego zadaniem jest usuwanie nadmiaru wydzieliny zalegającej w nosie. Można go stosować już u niemowląt tuż po urodzeniu, aż do momentu kiedy dziecko nauczy się samodzielnie wydmuchiwać nos. Zazwyczaj następuje to około 3 roku życia, ale bywa że u dzieci starszych, dmuchanie nosa to niezwykle trudna procedura.

Dlaczego drożny nos jest taki ważny? Nos poza tym, że służy do „wąchania”, ma za zadanie oczyszczać, nagrzewać i nawilżać wdychane powietrze. Chroni zatem organizm przed drobnoustrojami, alergenami i zanieczyszczeniami. Jeśli zalega w nim wydzielina mechanizmy obronne zawodzą i wtedy na ratunek przybywają aspiratory. Ich zaletą jest to, że dokładnie i bezpiecznie oczyszczają nos z wydzieliny.

W aptekach można pytać o:

• urządzenia manualne – przy których opiekun maluszka odsysa ustami śluz do pojemniczka (produkt jest wyposażony w specjalne, wymienne filtry chronią dorosłego przed kontaktem z wydzieliną);
• urządzenia podłączane do odkurzacza – niezwykle skuteczne i bezpieczne, ale głośne (nie można ich zastosować u dzieci śpiących i źle znoszących hałas);
• urządzenia elektroniczne – łatwe w obsłudze, skuteczne, często z melodyjkami uspokajającymi maluszka; niestety są dość drogie i niekiedy kłopotliwe w czyszczeniu.

Domowe sposoby na katar u dziecka.Jak nauczyć dziecko dmuchać nos (smarkać)?

Niezwykle ważne jest, aby w trosce o drożny nos uczyć maluchy, jak go wydmuchać. Dobrym ćwiczeniem jest posmarowanie skóry pod noskiem wazeliną lub maścią majerankową. Następnie należy delikatne przyłożyć małe piórko lub kawałek chusteczki higienicznej i przycisnąć jedno nozdrze, dzięki czemu zatkamy jedną dziurkę. Kolejny krok to zachęcenie dziecka, aby wydmuchało powietrze przez nos – zdmuchnęło piórko. Ćwiczenia warto robić również wtedy, kiedy maluch jest zdrowy i traktować tę czynność jak zabawę.

Bardzo ważne w łagodzeniu objawów kataru i skracaniu czasu jego trwania jest zapewnienie odpowiednich warunków w pomieszczeniach, w których przebywa dziecko. Pokój powinien być przewietrzony, a temperatura w sypialni nie powinna przekraczać 20°C. Należy również zadbać o odpowiednie nawilżenie.

Niemowlęta, które maja katar, do snu układamy na brzuchu, a starszaki w pozycji lekko uniesionej (najlepiej z dodatkową poduszką). W pobliżu łóżeczka lub na piżamkę można zastosować gotowe plasterki do aromaterapii o zapachu sosny i eukaliptusa. Pomocna będzie również kąpiel z dodatkiem olejku o kompozycji zapachowej ułatwiającej oddychanie lub żelu rozgrzewającego. Przed zastosowaniem należy się upewnić, czy produkt może być stosowany u niemowląt i dzieci.

Od 3. roku życia można zastosować na skórę, po rozcieńczeniu w oleju roślinnym (np. migdałowym) – olejek tymiankowy lub pichtowy. Kroplę olejku dodajemy do 10 kropli oleju bazowego i delikatnie wcieramy w klatkę piersiową. Olejek tymiankowy można również wykorzystać do inhalacji w dyfuzorach ultradźwiękowych czy kominkach ceramicznych. Jeśli nie posiadamy takich urządzeń, można prostu dodać kroplę olejku do miski z wodą o temp. 50°C i postawić w pobliżu miejsca zabawy lub snu dziecka. Dobrym rozwiązaniem (o ile dziecko nie gorączkuje) jest spacer. Chłodne powietrze udrażnia zapchany nos, a ruch wspiera odporność.

Bibliografia