Zapalenie krtani u dziecka – przyczyny objawy i leczenie

Spis treści:

1. Czym jest zapalenie krtani u dziecka?
2. Zapalenie krtani u dziecka – podział zapaleń krtani
3. Przyczyny zapalenia krtani u dziecka
4. Objawy zapalenia krtani u dzieci
5. Zapalenia krtani u dziecka – leczenie
6. Zapalenie krtani u dziecka – jakie leki? Kiedy do szpitala?
7. Haemophilus influenzae i ostre zapalenie nagłośni – szczepienie ochronne
8. Nawracające zapalenie krtani u dziecka – jak mu zapobiegać?

Czym jest zapalenie krtani u dziecka? 

Zapalenie krtani to nic innego, niż obecność stanu zapalnego w obrębie błony śluzowej krtani. Krtań pełni ważne funkcje w naszym organizmie, należy tutaj wymienić nie tylko rolę fonacyjną (a więc umożliwienie wydawania dźwięków), ale także funkcję oddechową – krtań jest bowiem elementem naszych dróg oddechowych. Ze względu na inną budowę krtani u dzieci i u dorosłych (u dzieci mamy do czynienia z większą ilością luźnej tkanki łącznej w warstwie podśluzowej krtani), zapalenia krtani są znacznie bardziej niebezpieczne u najmłodszych pacjentów, gdyż częściej dochodzi u nich do stanów skurczowych w tym obszarze.  

Zapalenie krtani u dziecka – podział zapaleń krtani 

Zgodnie z nomenklaturą medyczną wyróżniamy kilka rodzajów zapaleń krtani, w zależności od tego, która część tego narządu objęta jest stanem zapalnym. Należy tutaj wymienić przede wszystkim: 

• ostre podgłośniowe zapalenie krtani – w tym przypadku obrzęk i stan zapalny dotyczy przede wszystkim obszaru podgłośniowego, najczęściej chorują dzieci w wieku od 6 miesięcy do 3 lat, choroba częściej występuje u chłopców. Istotnie więcej przypadków ostrego podgłośniowego zapalenia krtani odnotowuje się w sezonie jesienno– zimowym, dlatego też uważa się, że swoją rolę w pojawianiu się tego schorzenia mają czynniki pogodowe i środowiskowe, choć na znaleziono na to potwierdzenia w badaniach naukowych,  

• ostre zapalenie nagłośni – mamy tutaj do czynienia z rozwojem stanu zapalnego w obrębie wachlarzowatej chrząstki nazywanej nagłośnią, pojawia się tutaj obrzęk nagłośni, schorzenie to w równym stopniu dotyczy obu płci i występuje najczęściej między 2, a 6 rokiem życia dziecka,  

• rozlane zapalenie krtani – w tym przypadku stan zapalny rozwija się w obrębie całej krtani, ten rodzaj zapalenia towarzyszy typowo infekcjom jamy nosowej i gardła. Rozlane zapalenie krtani nie wiąże się z wystąpienie obrzęku w obrębie dróg oddechowych.  

Przyczyny zapalenia krtani u dziecka 

Przyczyny zapalenia krtani mogą być nieco inne, w zależności od wymienionych powyżej rodzajów tego schorzenia. W przypadku ostrego podgłośniowego zapalenia krtani są to najczęściej wirusy – grypy, paragrypy, adenowirusy, ale także wirusy ECHO i RSV (czyli syncytialny wirus oddechowy).  

Ostre zapalenie nagłośni powodowane jest w ogromnej większości przez bakterię – a dokładnie Haemophilus influenzae. Dzięki szczepieniom ochronnym na szczęście coraz rzadziej spotykamy się z tym schorzeniem, które niegdyś było przyczyną ciężkiego przebiegu choroby, z utratą życia włącznie. Oprócz H. influenzae, ostre zapalenie nagłośni może być też powodowane przez inne bakterie –  należy tutaj wymienić takie drobnoustroje jak Streptococcus pneumoniae, Moraxella catarrhalis, czy Staphylococcus aureus.  

Ostre rozlane zapalenie krtani jest natomiast powodowane najczęściej przez wirusy, podobnie jak związane z tym typem zapalenia krtani infekcje nosa i gardła. Przypuszcza się, że do wystąpienia tej jednostki chorobowej może przyczyniać się także długotrwały wysiłek głosowy.  

Sprawdź oferty: Inhalatory i nebulizatory dla dzieci

Objawy zapalenia krtani u dzieci 

Symptomy chorobowe są zazwyczaj inne w zapaleniu nagłośni, niż w przypadku ostrego podgłośniowego zapalenia krtani. Poniżej przedstawiono najczęstsze objawy poszczególnych typów zapalenia krtani.  

Ostre podgłośniowe zapalenie krtani – objawy u dziecka 

W przypadku obrzęku okolicy podgłośniowej typowo pojawiają się takie symptomy jak: 

• obecność szczekającego kaszlu – cechuje się dość charakterystycznym dźwiękiem, przypominającym szczekanie, co wynika z obrzęku występującego w okolicy podgłośniowej, 

• duszność (typowo pojawiająca się w nocy), 

• wciąganie międzyżebrzy (mówiąc potocznie wciąganie skóry pomiędzy żebrami podczas oddychania), zwiększenie liczby oddechów na minutę, intensywne poruszanie skrzydełkami nosa – są to objawy, które można zobaczyć gołym okiem u dziecka i są one wyrazem duszności. 

Ostre podgłośniowe zapalenie krtani u dziecka – ile trwa napad duszności? 

Zazwyczaj napad duszności u dziecka w przebiegu podgłośniowego zapalenia krtani trwa do kilku godzin. Należy mieć jednak świadomość, że może się zdarzyć, że nieleczony napad duszności może doprowadzić nawet do utraty życia na skutek uduszenia. Wynika to z powstania nasilonego obrzęku, ograniczającego całkowicie możliwość oddychania, a co za tym idzie wymiany gazowej.  

Ostre zapalenie nagłośni – objawy choroby 

Przy ostrym zapaleniu nagłośni mamy do czynienia z większą różnorodnością objawów klinicznych i gwałtownym przebiegiem choroby. W przebiegu tego schorzenia występuje: 

• wysoka gorączka, 

• silny ból gardła, 

• problemy z połykaniem, ból podczas połykania, 

• ślinotok – wynika z utrudnienia połykania śliny, 

• zmiana barwy głosu, jest to tak zwany barani głos – jest on stłumiony, o innej barwie, 

• szybko narastająca duszność, mogąca prowadzić nawet do uduszenia, objaw ten pojawia się najczęściej około 6 do 12 godzin od pojawienia się gorączki, 

• podczas badania może być widoczna przekrwiona, obrzęknięta nagłośnia, 

• cechą świadczącą o duszności jest także pozycja dziecka – charakterystyczne jest przyjmowanie pozycji pochylonej ku przodowi, z głową odchyloną do tyłu – takie ułożenie ciała ułatwia oddychanie i dopływ powietrza do niżej położonych dróg oddechowych.  

Trzeba podkreślić, że u dzieci poniżej 1 roku życia wśród objawów kliniczny ostrego zapalenia nagłośni może wystąpić tylko gorączka i ślinienie, gdyż dzieci w tym wieku nie zamanifestują bólu gardła.  

Ostre zapalenie nagłośni u dziecka – powikłania choroby 

Schorzenie to może wiązać się z wystąpieniem poważnych powikłań, do których należy przede wszystkim: 

• zapalenie płuc, 

• zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i jego powikłania, do których należy między innymi głuchota, padaczka, wystąpienie zaburzeń chodu oraz obniżenie sprawności intelektualnej dziecka, 

• zapalenie osierdzia,  

• zapalenie stawów.  

Rozlane, ostre zapalenie krtani u dziecka – symptomy choroby 

W przypadku rozlanego zapalenia krtani, najczęstszym objawem występującym u dzieci jest chrypka. Do tego dochodzą również najczęściej objawy infekcji, toczącej się w obrębie jamy nosowej i gardła. Wymienić tutaj należy katar, uczucie zatkanego nosa, ból gardła i jego pieczenie. W tym przypadku nie mamy typowo do czynienia z dusznością, ponieważ jak już wspomniano nie występuje obrzęk w obrębie tkanek krtani.

Przeczytaj: Chrypka ‒ czym jest i jakie są jej najczęstsze przyczyny?

Zapalenia krtani u dziecka – leczenie 

W przypadku wystąpienia duszności kluczowym krokiem jest jak najszybsze podanie dziecku leku sterydowego –typowo hydrokortyzonu w dawce 10 miligramów na kilogram masy ciała jednorazowo. Najczęściej substancję tę podaje się drogą dożylną. Warto zadbać także o wilgotne, chłodne powietrze oraz inhalacje – na przykład z soli fizjologicznej. W przypadku wystąpienia gorączki stosuje się leki takie jak paracetamol lub ibuprofen w dawce dostosowanej do masy ciała.  

Zapalenie krtani u dziecka – jakie leki? Kiedy do szpitala? 

W sytuacji wystąpienia ostrego zapalenia nagłośni konieczny jest pobyt w szpitalu. W tym przypadku przyczyną zapalenia jest bakteria, dlatego też konieczne jest zastosowanie antybiotyku. Typowo jest to antybiotyk z grupy cefalosporyn III generacji lub też chloramfenikol. Jeśli u dziecka wystąpi duszność i jej ekwiwalenty –  zdarza się, że konieczne jest zaintubowanie dziecka, ponieważ w schorzeniu tym istnieje duże ryzyko zagrożenia niewydolnością oddechową.  

Haemophilus influenzae i ostre zapalenie nagłośni – szczepienie ochronne 

Jak już zostało wspomniane, istnieje szczepienie ochronne, które znacznie zmniejszyło zachorowalność na ostre zapalenie nagłośni. Jest to szczepienie obowiązkowe, a stosowana szczepionka przeznaczona jest dla dzieci w wieku od 6 tygodnia do 5 roku życia. Dodatkowo szczepieniu powinny podlegać dzieci starsze i dorośli, którzy mieli usuniętą śledzionę –  to właśnie ten narząd chroni nas w pewien sposób przed tak zwanymi bakteriami otoczkowymi, do których należy H. influenzae. Skuteczność szczepienia ochronnego przeciwko H. influenzae szacuje się na aż 95%. Ponadto, szczepienie pozwala nie tylko na znaczne zredukowanie szansy na zachowanie i wystąpienie poważnych powikłań, ale również na przeniesienie choroby na inne dziecko –  zmniejsza się więc zakaźność i szansa na narażenie innych dzieci, w tym tych z obniżoną odpornością.

Przeczytaj: Jak wzmocnić odporność u dziecka? 

Nawracające zapalenie krtani u dziecka – jak mu zapobiegać? 

W przypadku nawracających zapaleń w obrębie krtani należy starać się wzmocnić odporność dziecka. Nie ma na to jednak prostego sposobu, jakim byłoby przyjęcie jednego, konkretnego suplementu diety. Wspieranie odporności nie może obyć się bez zróżnicowanej, bogatej w warzywa i owoce diety, ale także regularnej aktywności fizycznej na świeżym powietrzu. Jeżeli chodzi o suplementację, to słusznym sposobem jest podawanie dziecku witaminy D w dawce zależnej od wieku, ustalonej z lekarzem rodzinnym lub pediatrą. Szczepienie ochronne przeciwko H. influenzae, to podstawowy sposób uniknięcia wystąpienia ostrego zapalenia nagłośni, które może być bardzo poważne w skutkach i zakończyć się nawet utratą życia. 

Zapalenie krtani u dziecka – domowe sposoby 

Choć w większości przypadków ostre zapalenia krtani to łagodne infekcje wirusowe, to przy wystąpieniu niepokojących objawów, warto jak najszybciej skontaktować się ze swoim pediatrą lub lekarzem rodzinnym. Nie należy opierać się tylko i wyłącznie na zasłyszanych, domowych sposobach na zapalenie krtani. Lekarz po zbadaniu dziecka zadecyduje, czy konieczna będzie hospitalizacja, czy też wystarczy leczenie ambulatoryjne i zaleci nam odpowiednie postępowanie.   

Bibliografia