Tran to preparat, który jest znany od lat. Udowodniono, iż składniki zawarte w tranie posiadają właściwości wzmacniające układ immunologiczny, układ nerwowy i kostny. Z tego właśnie powodu tak wielu rodziców chętnie po niego sięga. Obecnie w aptekach są dostępne różne rodzaje tranu, które różnią się między sobą składem, a także jakością. Zatem jaki jest najlepszy tran dla dzieci? Czy tran jest tym samym, czym olej z wątroby rekina? Jakie inne korzyści zdrowotne niesie za sobą jego przyjmowanie?
Spis treści:
- Tran dla dziecka – czy warto?
- NNKT w diecie dziecka
- Tran jako źródło witaminy D i A dla dziecka
- Czy tran wspomaga odporność u dzieci?
- Jak długo podawać dziecku tran?
Tran dla dziecka – Czy warto?
Na samym początku należy odpowiedzieć sobie na pytanie, czym jest tran. Za tran uznaje się olej pozyskiwany z wątroby dorsza atlantyckiego lub ryb dorszowatych. Tranu nie należy mylić z olejem z wątroby rekina, bądź olejem rybim. Są to zupełnie inne preparaty o nieco innych właściwościach niż sam tran. W aptekach tran dla dzieci jest dostępny pod postacią kapsułek, oleju do picia czy żelek (niezalecanych ze względu na obecność cukru).
Dobry jakościowo tran będzie zawierał:
Niektóre preparaty z tranem mogą być dodatkowo wzbogacane o witaminę E oraz inne kwasy tłuszczowe. Czy warto podawać dziecku tran? Z dietetycznego punktu widzenia większość składników odżywczych zaleca się pozyskiwać z diety. Jednakże, jeżeli mowa o witaminie D, ciężko jest ją uzupełniać wraz z pokarmem, ze względu na niewielką jej zawartość w żywności. Podobnie jest z kwasami tłuszczowymi omega-3. Wiele osób, a szczególnie dzieci, może nie spożywać ich w wystarczającej ilości. Ze względu na to, iż zarówno witamina D, jak i kwasy omega-3 spełniają szereg istotnych funkcji w organizmie rozwijającego się dziecka, warto rozważyć przyjmowanie tych składników m.in. pod postacią tranu.
Przeczytaj również: Jakie witaminy warto podawać dziecku?
NNKT w diecie dziecka
Niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (w skrócie NNKT) są istotnym elementem diety dzieci, a także osób dorosłych. W tej grupie kwasów wyróżnia się kwasy tłuszczowe omega-3 (EPA – kwas eikozapentaenowy, DHA – kwas dokozaheksaenowy) oraz omega-6 (LA – kwas linolowy, AA – kwas arachidonowy). Ich obecność w diecie niesie za sobą wiele korzyści zdrowotnych. Co ważne, organizm ludzki nie jest w stanie samodzielnie syntezować NNKT, dlatego tak ważne jest, aby dostarczać ich odpowiednie ilości wraz z dietą, a w niektórych przypadkach poprzez suplementację. Żeby usprawnić działanie tych składników, należy zadbać o ich właściwe proporcje. Prawidłowy stosunek kwasów tłuszczowych omega-3 do omega-6 wynosi 5:1.
Przeczytaj: Brak apetytu u dziecka – co robić?
Pod względem zdrowotnym, zasadniczą rolę w diecie dziecka wykazują kwasy tłuszczowe omega-3. Udowodniono, iż wpływają one na rozwój mózgu i pracę układu nerwowego dzieci. Dodatkowo wspierają prawidłowe funkcjonowanie narządu wzroku, wspomagają procesy odpornościowe oraz łagodzą stany zapalne w organizmie. Konsekwencją ich niedoboru mogą być zaś częste infekcje, problemy z koncentracją, a w zaawansowanych przypadkach nawet pogorszenie rozwoju intelektualnego.
Źródła omega-3 to:
Źródła omega-6 to:
-
olej rzepakowy,
-
olej słonecznikowy,
-
olej kokosowy,
-
orzechy włoskie,
-
awokado.
Tran jako źródło witaminy D i A dla dziecka
Witamina D i A należą do grupy witamin rozpuszczalnych w tłuszczach. Aby wspomóc ich wchłanianie z układu pokarmowego, zaleca się spożywać je w obecności produktów tłuszczowych. Dlatego też dobrym pomysłem jest przyjmowanie ich m.in. pod postacią tranu, który w swoim składzie zawiera olej z wątroby dorsza. Obie te witaminy odgrywają istotną rolę w rozwoju dzieci. Dlaczego są tak ważne?
Rola witaminy D w diecie dziecka:
-
wpływa na rozwój tkanki kostnej oraz zębów,
-
wspomaga układ odpornościowy,
-
reguluje gospodarkę wapniowo-fosforanową organizmu,
-
pomaga utrzymać prawidłowe stężenie wapnia we krwi.
Rola witaminy A w diecie dziecka:
-
poprawia odporność,
-
wspiera procesy prawidłowego widzenia,
-
działa ochronnie na błony śluzowe i nabłonek skóry,
-
bierze udział w tworzeniu tkanki kostnej.
Warto też pamiętać, że w Polsce bardzo duży odsetek osób, w tym również dzieci, jest narażony na niedobór witaminy D. W tym przypadku suplementacja tej witaminy jest często zalecana przez lekarzy i dietetyków.
Sprawdź oferty: Tran i kwasy omega dla dzieci
Czy tran wspomaga odporność u dzieci?
Składniki zawarte w tranie wykazują właściwości wspierające funkcjonowanie układu odpornościowego. Obecne w nim witaminy D, A, E i kwasy tłuszczowe omega-3 sprzyjają łagodzeniu stanów zapalnych, są silnymi antyoksydantami, a także pobudzają układ immunologiczny do walki z drobnoustrojami. Jest to szczególnie ważne, zwłaszcza wśród dzieci, u których często występują infekcje.
Przeczytaj: Suplementacja witaminy D u dzieci
Jak długo podawać dziecku tran?
Zanim rodzic zdecyduje się na podanie dziecku tranu, warto tę kwestię omówić z pediatrą. W przypadku dzieci podanie jakiejkolwiek suplementacji czy leku wymaga konsultacji ze specjalistą. Tran jest najczęściej przyjmowany w okresie jesienno-zimowym, czyli w czasie obniżonej odporności. Co ważne, jeżeli nie ma przeciwwskazań, można go podawać przez cały rok. Niestety wiele dzieci nie przepada za smakiem tranu i nie chce go chętnie spożywać. Dlatego też producenci stworzyli smakowe wersje tranu (najlepiej wybierać te bez dodatku cukru), a także tran w kapsułkach.
Jaki jest najlepszy tran dla dzieci? Przede wszystkim przed zakupem odpowiedniego preparatu należy zapoznać się z informacjami dotyczącymi norm spożycia poszczególnych składników odżywczych w zależności od wieku dziecka. Dzięki temu ogranicza się ryzyko ewentualnego przedawkowania składników obecnych w tranie. Co ważne, niektóre tego typu produkty są reklamowane jako tran, lecz w składzie zamiast oleju z wątroby dorsza zawierają olej rybi bądź z wątroby rekina. Wprowadza to konsumenta w błąd, który nieświadomie może kupić preparat o zupełnie innych właściwościach aniżeli oczekiwane. Dlatego najlepszy tran dla dzieci to taki, który ma zrozumiale opisany skład, nie zawiera cukru i jest odpowiednio dobrany pod wiek dziecka.
Bibliografia
Jarosz M. i wsp.(2020), Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie, Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny.
Kościej A. i wsp. (2017), Rola wybranych czynników żywieniowych w kształtowaniu odporności dzieci [w:] Probl Hig Epidemiol, nr 98(2), s.110-117.
Materac E. i wsp. (2013), Rola kwasów tłuszczowych omega-3 i omega-6 w organizmie człowieka, [w:] Bromat. Chem. Toksykol., t. XLVI, nr 2, s. 225-233.
Weker H. i wsp.(2011), Dlaczego ważna jest ocena spożycia witaminy D u dzieci i młodzieży [w:] Probl Hig Epidemiol 2011, nr 92(3), s. 550-552.