Bostonka to często występująca choroba u dzieci, choć zdarza się, że dotyka również dorosłych. Jej przebieg jest zwykle łagodny, a objawy (o ile wszystkie występują jednocześnie) są dość charakterystyczne. W rzadkich przypadkach bostonka grozi powikłaniami, a jej przechorowanie niestety nie daje odporności na przyszłość. Jak rozpoznać bostonkę i co warto o niej wiedzieć?
Spis treści:
- Czym jest bostonka – przyczyny
- Bostonka – objawy
- Jak wygląda wysypka przy bostonce u dziecka?
- Bostonka a ospa – czy można je ze sobą pomylić?
- Jak leczyć bostonkę?
- Jakie mogą być powikłania po bostonce?
- Bostonka – najczęściej zadawane pytania
Choroba dłoni, stóp i jamy ustnej, potocznie zwana bostonką, spowodowana jest zakażeniem jednym z typów wirusa z grupy Coxsackie, które są zaliczane do rodziny enterowirusów. Człowiek jest dla nich naturalnym gospodarzem. Do zakażenia dochodzi głównie przez wirusy: Coxsackie A5, A9, A10, A16, B1, B3 oraz enterowirus 71.
Czytaj także: Jakie są objawy półpaśca? Jak przebiega leczenie?
Jak można zarazić się bostonką?
Wirusy łatwo przenoszą się w wyniku bezpośredniego kontaktu z chorymi osobami lub ich wydzielinami (na przykład z nosa i gardła – ślina). Te mogą rozprzestrzeniać się na duże odległości, zwłaszcza przy kaszlu i kichaniu. Również płyn z pękających pęcherzyków na skórze może dać początek zakażeniu. Wirus pozostaje aktywny nawet w kale zakażonego. Bostonka jest również znana jako choroba brudnych rąk, ponieważ wirus z łatwością przenosi się poprzez dotykanie skażonych powierzchni i przedmiotów, na których znajdują się drobinki wydzielin. Ze względu na specyfikę w sposobie przenoszenia wirusa, bardzo często zachorowania występują w skupiskach dzieci np. żłobkach, przedszkolach i szkołach.
Gdy wystąpią wszystkie objawy bostonki, rozpoznanie tej choroby będzie dość proste. Początkowo pojawiają się objawy ogólne, takie jak osłabienie czy gorączka, której po kilku dniach zaczyna towarzyszyć wysypka złożona z pęcherzyków lub grudek znajdujących się na błonie śluzowej jamy ustnej oraz skórze rąk i stóp, w tym także na powierzchniach dłoniowej i podeszwowej. Osutka (tak nazywamy zmiany na skórze i błonach śluzowych) rzadziej obejmuje takie części ciała jak tułów czy pośladki. W zależności od przebiegu choroby, do objawów dołączyć mogą mniej specyficzne symptomy, np. brak apetytu, osłabienie, ból gardła, zmiany na języku i dziąsłach.
Bostonka u dzieci
Choroba dotyka głównie dzieci poniżej 10. roku życia, choć największa zachorowalność występuje w grupie poniżej 5. roku życia. W tym wieku dzieci przebywają w dużych skupiskach oraz nie zawsze wzorowo dbają o higienę, co stwarza dogodne warunki dla rozwoju i szybkiego przenoszenia wirusa. Na szczęście przebieg choroby u dzieci jest łagodny, a po przechorowaniu najczęściej nie obserwuje się powikłań.
Bostonka u niemowląt
U niemowląt rzadko obserwuje się zachorowania na chorobę dłoni, stóp i jamy ustnej. Przebieg samej choroby nie różni się od tego, jak przechodzą zakażenie starsze dzieci.
Bostonka u dorosłego
U osób dorosłych sporadycznie obserwuje się zakażenia powyższymi wirusami z rodziny enterowirusów. Jeśli już dochodzi do zachorowania, to zwykle dotyczy to pacjentów cierpiących na niedobory odporności, u których system immunologiczny jest słabszy niż u zdrowego człowieka.
Bostonka w ciąży
Bostonka w ciąży występuje niezwykle rzadko i wiąże się z takim samym ryzykiem dla płodu, jak każda inna infekcja wirusowa przebiegająca z gorączką. Oznacza to, że zachorowanie nie stwarza dużego zagrożenia dla matki czy dziecka, jednak nie należy jej lekceważyć. Warto udać się do lekarza.
Obraz chorobowy ospy wietrznej przebiega nieco inaczej niż bostonki. Przede wszystkim, w ospie wietrznej zmiany skórne występują na skórze całego ciała. Charakterystyczna jest ewolucja zmian – początkowo występują plamki, a następnie swędzące zaczerwienione grudki, które z czasem zamieniają się w pęcherzyki z płynem. Po paru dniach zmiany przemieniają się w krostki a potem strupki. Wysypka jest polimorficzna, co znaczy, że wszystkie opisane powyżej zmiany skórne, będące w różnym stadium ewolucji, mogą znajdować się na skórze w tym samym momencie.
Czytaj także: Ospa wietrzna u dzieci – objawy i leczenie
Leczenie bostonki przebiega podobnie, jak to stosowane w większości chorób wirusowych, czyli polega na leczeniu objawowym. Oznacza to, że stosowane metody i leki mają zmniejszyć dyskomfort oraz nasilenie objawów, a nie wyeliminować źródło zakażenia, ponieważ organizm z czasem sam poradzi sobie z infekcją. Należy stosować leki przeciwgorączkowe, leki uśmierzające ból gardła i jamy ustnej; dodatkowo lekarz może zlecić kremy i maści na złuszczający się naskórek. Bostonka przebiega z gorączką, dlatego niezwykle ważne jest dbanie o prawidłowe nawodnienie organizmu, ponieważ w stanie podwyższonej temperatury, tracimy dużo szybciej wodę z organizmu i możemy się odwodnić.
Zwykle bostonka nie powoduje powikłań, a jeśli już występują, jest to najczęściej złuszczanie się naskórka dłoni i stóp, które pojawi się kilka tygodni po przebyciu choroby. U małej części osób, najczęściej przewlekle chorych lub z niedoborami odporności bostonka może spowodować zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.
Pamiętajmy, że bostonka jest bardzo zaraźliwą chorobą, dlatego aby ograniczyć jej rozprzestrzenianie należy izolować chore osoby, dbać o higienę (a zwłaszcza myć ręce) oraz używać innych przedmiotów niż zakażone osoby.
Czy bostonka swędzi?
Zmiany skórne w przebiegu nie swędzą, co odróżnia tę chorobę chociażby od ospy wietrznej.
Ile trwa bostonka?
Od początku objawów do czasu ustąpienia wysypki mija przeciętnie 7–10 dni.
Bostonka – jak długo można zarażać?
Zakaźność utrzymuje się od początku wystąpienia objawów aż do czasu zaniku osutki. Należy jednak wiedzieć, że wirusy mogą być wydalane wraz z kałem nawet przez kilka tygodni, dlatego należy w tym okresie szczególnie dbać o higienę dziecka.
Czy można mieć bostonkę drugi raz?
Niestety, przechorowanie bostonki nie oznacza nabycia stałej odporności i można przechodzić ją kilka razy.
