Ilustracja przestawiająca schemat płuc wraz z guzkami.
Zdrowie i uroda Katarzyna Wieczorek-Szukała
Sprawdź pełną ofertę Aptelia.pl
Przeczytane 363812 razy

O czym świadczą guzki na płucach? Przyczyny, objawy, diagnostyka i leczenie

Guzki na płucach mogą zostać wykryte podczas wykonywania diagnostyki przy użyciu rentgena lub tomografu i zwykle budzą niepokój badanego. Choć kojarzą się zwykle z nowotworem, w rzeczywistości przyczyna ich powstania może być całkowicie inna. Co warto wiedzieć o guzkach na płucach? 

Spis treści:


  1. Badania – jak można wykryć guzki płuc? 
  2. co oznaczają guzki płuc? – najbardziej prawdopodobne przyczyny 
  3. Guzek w płucu – leczenie 

Badania – jak można wykryć guzki płuc? 

Mianem „guzka na płucu” (ang. Single Pulmonary Nodule, SPN) określa się niewielki, zwarty obszar wyraźnie odcinający się od miąższu płucnego na obrazie diagnostycznym. Guzki przypominają niewielkie, białe plamy, które mogą różnić się od siebie rozmiarem. Do ich wykrycia dochodzi wskutek przeprowadzenia badania rentgenowskie (RTG) lub tomografii komputerowej (TK). Prześwietlenie klatki piersiowej z wykorzystaniem rentgena lub tomografu przeprowadza się m.in. w przypadku: 

  • zapalenia płuc i stanów zapalnych płuc, 
  • duszności, 
  • utrzymującego się kaszlu. 

Sam fakt wykrycia guzków nie musi być jeszcze alarmujący. Niewielkie zmiany tkankowe nie powodują zmian czynnościowych w płucach oraz nie zakłócają pracy układu oddechowego. Zwykle też ich średnica nie przekracza kilku milimetrów. 

Powszechnie przyjmuje się, że guzki o średnicy od 5 do 10 mm kwalifikują się do obserwacji i regularnego powtarzania badania obrazowego. Zmiany, których średnica jest większa niż 10 mm powinny być skonsultowane z lekarzem ze specjalizacją z zakresu torakochirurgii. 

Wykrycie guzków na płucu może być też zupełnie przypadkowe i wynikać z diagnostyki obrazowej innych organów, np. nerek lub wątroby. Jeśli obszar badania obejmie płuca, lekarz dokonujący jego analizy powinien zwrócić uwagę na zmiany widoczne na pierwszy rzut oka i skierować pacjenta do specjalisty, internisty lub pulmonologa.

PREPARATY NA ODPORNOŚĆ

LEKI NA PRZEZIĘBIENIE

OFERTA INHALATORÓW

co oznaczają guzki płuc? – najbardziej prawdopodobne przyczyny 

Przyczyn występowania guzków w płucach może być bardzo wiele. Należy do nich zaliczyć m.in. zmiany wynikające z choroby zakaźnej – jak gruźlica, kryptokoki oraz aspergiloza. Pomimo wyleczenia zdarza się, że na powierzchni płuca powstają trwałe zmiany. Inną przyczyną jest ropień płuc, który zwykle rozwija się w wyniku powikłań po bakteryjnym zapaleniu płuc. Wyróżnia się ropnie pojedyncze i mnogie, co może znaleźć odzwierciedlenie w liczbie wykrytych na powierzchni organu zmian. 

Lekarze wskazują, że takie zmiany w płucu występują również w przypadku pacjentów cierpiących na niektóre choroby ogólnoustrojowe, m.in. reumatoidalne zapalenie stawów. Zwłaszcza w przypadku współwystępującej pylicy na płucach mogą pojawić się guzki, które układają się obwodowo. Mówi się wtedy o tzw. zespole Caplana. 

Jeszcze innym powodem pojawienia się w obrazie plam na płucach jest sarkoidoza. Polega ona na tworzeniu się niewielkich guzków, tzw. ziarniaków w różnych organach. Guzki powstają zwłaszcza w centralnej części klatki piersiowej, a dokładniej w zlokalizowanych w tym obrębie węzłach chłonnych. 

Zdarza się, że niewielkie zmiany guzkowe na płucach mogą świadczyć o występowaniu wczesnej postaci nowotworu. Jeżeli taka diagnoza zostanie potwierdzona, liczą się przede wszystkim szybkie działania chorego, które zwiększają szansę na wyzdrowienie. 

Sprawdź ofertę leków na kaszel na Aptelia.pl

Czy guzki na płucach to zawsze rak? 

Choć guzki na płucach nie muszą wcale oznaczać pojawienia się u pacjenta nowotworu, niekiedy tak się zdarza. W Polsce rak płuca – pod względem częstotliwości – to najczęściej występujący nowotwór złośliwy u mężczyzn oraz drugi u kobiet. Co roku wykrywa się ponad 20 tysięcy nowych przypadków. 

 

Trudności z leczeniem raka płuc sprowadzają się w dużej mierze do niespecyficzności wczesnych objawów. Ze względu na to, że wiele z nich bardzo łatwo pomylić z przesłankami wskazującymi na POChP, a nawet zwykłym zapaleniem górnych dróg oddechowych, pacjenci przez długi czas ignorują pogarszający się stan zdrowia. Co powinno zwrócić uwagę chorego? 

  • kaszel połączony z niemożnością efektywnego odkrztuszania wydzieliny, 
  • krwioplucie, 
  • duszności, 
  • ból w klatce piersiowej, 
  • zaburzenia połykania. 

Rokowania w przypadku nowotworu płuc nie są korzystne, za wyjątkiem bardzo wcześnie rozpoznanych zmian. Ze względu na fakt, że w wielu przypadkach rozwija się on przez długi czas w sposób bezobjawowy, zwykle zostaje wykryty zbyt późno, aby możliwe było wdrożenie efektywnego leczenia. Zaledwie około 10% pacjentów przeżywa okres 5 lat po wykryciu choroby nowotworowej. 

Ryzyko wystąpienia nowotworu płuca zwiększa przede wszystkim palenie tytoniu oraz zanieczyszczenie powietrza (smog), a także ekspozycja na związki rakotwórcze, jak choćby azbest. Pod uwagę brane są też uwarunkowania genetyczne. 

Bronchoskopia to specjalistyczne badanie pozwalające na pobranie tkanek do analizy histopatologicznej, co umożliwia ocenę obecności nowotworu w płucach.

Guzki na płucach – objawy 

Objawy guzków na płucach są uzależnione od przyczyny ich powstania, dlatego wykonanie badań obrazowych oraz samo wykrycie zmian nie stanowi jeszcze podstaw do postawienia diagnozy – zwykle wymagana jest pogłębiona diagnostyka. W przypadku sarkoidozy objawami choroby mogą być m.in. kaszel, duszności i świszczący oddech, ale też podwyższona temperatura ciała, zmęczenie i osłabienie. 

Z kolei zespół Caplana prowadzi do pojawienia się na płucach obszarów zacienień, które stopniowo przekształcają się w zwłóknienia. Poza tym, u chorego występują objawy charakterystyczne dla pylicy oddechowej, takie jak przewlekłe duszności podczas wysiłku, odkrztuszanie wydzieliny oraz nawracające stany gorączkowe. Znane są przypadki, kiedy powstawanie zmian w stawach i płucach dzielą lata. 

Powiązane produkty

Guzek w płucu – leczenie 

Leczenie guzków na płucach zwykle jest poprzedzone zebraniem kompletu wyników badań. W zależności od zaleceń lekarskich, pacjentom rekomenduje się zwykle powtórzenie diagnostyki obrazowej (RTG, RM, PET). Specjalistycznym badaniem jest bronchoskopia. Za pomocą bronchoskopu (lub bronchofiberoskopu) lekarz pobiera fragmenty tkanek do analizy histopatologicznej. W ten sposób można ocenić, czy u chorego pojawił się nowotwór. 

Leczenie zawsze zależy od postawionej diagnozy. W przypadku raka niezbędne jest podjęcie terapii onkologicznej. Chory powinien liczyć się ze stosowaniem chemioterapii, radioterapii, a w ostateczności chirurgii (a najczęściej połączenia różnych metod). Jeżeli zmiany nie mają charakteru nowotworu i nie powodują objawów, może się okazać, że chory otrzyma jedynie zalecenie powtarzania konsultacji. 

Warto wiedzieć, że choć guzki na płucu nie muszą być powodem do niepokoju, to po ich wykryciu należy jak najszybciej skorzystać z porady lekarza internisty, który skieruje pacjenta do odpowiedniego specjalisty. 

Bibliografia

  1. Dullabh K.J., Maharaj K. (2020), Solitary pulmonary nodule and the surgeon, Afr J Thorac Crit Care Med,  nr 26(1), s. 10. 
  2. Mazzone P.J., Lam L. (2022), Evaluating the Patient With a Pulmonary Nodule: A Review, JAMA, nr 327(3),s. 264-273.  
  3. Wu Z., Wang F., Cao W. i in. (2022), Lung cancer risk prediction models based on pulmonary nodules: A systematic review, Thorac Cancer, nr 13(5), s. 664-677.  

Wybór redakcji