Jak rozpoznać zapalenie płuc u dziecka – objawy, diagnostyka, leczenie

Spis treści:

1. Zapalenie płuc u dziecka – charakterystyka i rodzaje choroby
2. Zapalenie płuc – objawy u dzieci
3. Jak rozpoznać zapalenie płuc u dziecka – diagnostyka
4. Jak leczyć zapalenie płuc u dzieci?
5. Zapalenie płuc – warto wiedzieć

Zapalenie płuc u dziecka – charakterystyka i rodzaje choroby 

Zapalenie płuc jest chorobą, której szczególnie obawiają się rodzice małych dzieci i jednocześnie przypadłością diagnozowaną stosunkowo często w gabinetach pediatrycznych i POZ.  Zapalenie płuc jest niebezpieczne u niemowląt i małych dzieci z powodu szybko postępującej duszności i musi być leczone w oddziałach pediatrycznych.

Kup w aptece: Inhalatory dla dzieci 

Rodzaje zapalenia płuc 

Zapalenia płuc można podzielić ze względu na czynnik etiologiczny, czyli to, jaki rodzaj drobnoustroju jest odpowiedzialny za zakażenie lub jaka reakcja organizmu powoduje stan zapalny w płucach.  

Do płuc drobnoustroje dostają się poprzez mikroaspirację drobinek z powietrza, które rozprzestrzeniają chore osoby podczas kaszlu i kataru. Wówczas drobnoustroje dostają się do płuc – aż do pęcherzyków płucnych, gdzie się rozmnażają. Aby zwalczyć bakterie, wirusy i grzyby organizm broni się, aktywując układ odpornościowy, co powoduje stan zapalny. W przebiegu takiego stanu zwiększa się przepuszczalność małych naczyń krwionośnych przy pęcherzykach płucnych, do których dostaje się płyn z komórkami odpornościowymi. Następnie treść ropna rozprzestrzenia się również do oskrzeli.  

Możemy wyróżnić zapalenia płuc: 

• bakteryjne (a wśród nich wywołane przez bakterie atypowe, które wymagają innego leczenia niż pozostałe infekcje bakteryjne), 

• wirusowe, 

• grzybicze, 

• autoimmunologiczne. 

Zapalenie płuc – objawy u dzieci 

Pierwszymi objawami zakażenia dolnych dróg oddechowych są kaszel, duszność, ból w klatce piersiowej, krwioplucie. Poza tym występują objawy ogólnej infekcji, takie jak gorączka, bóle mięśni, dreszcze, poty, uczucie rozbicia.  

Zapalenie płuc u noworodka lub niemowlaka 

U noworodków i niemowląt oprócz powyższych objawów obserwuje się tachykardię (przyśpieszoną akcję serca), tachypnoe (zwiększoną liczbę oddechów) oraz wysiłek oddechowy objawiający się zaciąganiem skrzydełek nosa, wciąganiem przestrzeni międzyżebrowych, zapadaniem się dołka jarzmowego oraz przestrzeni pod i nad obojczykami, a także niechęć do picia i jedzenia. 

Zapalenie płuc u starszych dzieci  

Starsze dzieci przy ciężkim przebiegu zapalenia płuc z towarzyszącą dusznością mają problemy z mówieniem, ponieważ muszą przerywać zdania, aby wziąć oddech, szukają wygodnych pozycji ułatwiających oddychanie, takich jak pochylenie do przodu czy podpieranie się rękoma. 

Przeczytaj: Budowa płuc, sposób działania, choroby płuc

 Jak rozpoznać zapalenie płuc u dziecka – diagnostyka 

Lekarz rozpoznaje zapalenie płuc na podstawie badania fizykalnego, podczas którego jest w stanie ocenić pracę serca, płuc, wysiłek oddechowy oraz obecność fenomenów osłuchowych nad płucami wskazujących na zapalenie tego narządu. Ponadto w razie konieczności pogłębienia diagnostyki zleca się RTG klatki piersiowej. Na podstawie zdjęcia lekarz ocenia, czy i w jakim stopniu zajęte są płuca oraz jaki jest prawdopodobny czynnik etiologiczny zapalenia. W wątpliwych sytuacjach wskazane jest wykonanie tomografii komputerowej (TK) klatki piersiowej. Pomocne są również badania laboratoryjne, takie jak morfologia, CRP, aktywność enzymów wątrobowych, stężenie kreatyniny i mocznika. Przy podejrzeniu zapalenia płuc w przebiegu zakażenia grypą, RSV lub SARS-CoV-2 możliwe jest wykonanie wymazu z nosa i gardła, a w razie podejrzenia zakażeń atypowych bakteriami Chlamydia pneumoniae i Mycoplasma pneumoniae – zlecenie badań serologicznych. 

Przeczytaj: Rodzaje zapalenia płuc

Jak leczyć zapalenie płuc u dzieci? 

W zależności od wieku dziecka częściej mogą występować zakażenia wirusowe niż bakteryjne lub zakażenia bakteriami atypowymi, co zmienia postępowanie. W większości wypadków zapalenie płuc wymaga antybiotykoterapii, którą zleca lekarz w zależności od podejrzewanej etiologii zakażenia. Ponadto ważne jest utrzymanie przyjaznego środowiska do oddychania dla dziecka, dlatego należy wietrzyć pokój, dbać o właściwą wilgotność powietrza oraz pamiętać o odpowiednim pojeniu dziecka, ponieważ podczas infekcji organizm dużo szybciej traci wodę. 

Warto wiedzieć: O czym  mogą świadczyć guzki na płucach?

Zapalenie płuc u dziecka – kiedy do szpitala? 

Początkowym postępowaniem przy zapaleniu płuc jest wizyta u lekarza pierwszego kontaktu, który na podstawie badania fizykalnego oraz zleconych badań oceni, czy zapalenie płuc może być leczone w domu, czy należy udać się do szpitala. Jeżeli u dziecka występują nasilone duszność oraz wysiłek oddechowy, a także sinica skóry, należy jak najszybciej zgłosić się do szpitala. 

Zapalenie płuc – warto wiedzieć 

Nie u wszystkich chorych zalecane jest leczenie antybiotykoterapią, ponieważ takie postępowanie mogłoby doprowadzić do pojawienia się szczepów bakterii opornych na wiele antybiotyków. 

Ile trwa zapalenie płuc u najmłodszych? 

Po zastosowaniu odpowiedniego antybiotyku przy bakteryjnym zapaleniu płuc objawy powinny zacząć się wycofywać do trzech dni, a następnie dziecko stopniowo wraca do zdrowia.  

Niepowikłane zapalenie płuc leczone jest w domu przez 5-7 dni. Jeżeli doszło do zakażenia bakteriami atypowymi, to antybiotykoterapię stosuje się przez 10-14 dni.

Sprawdź ofertę: Na problemy z układem pokarmowym

Jak pomóc w rekonwalescencji po zapaleniu płuc u dziecka? 

Dziecko po przechorowaniu zapalenia płuc powoli wraca do zdrowia. Na szczęście istnieją sposoby wspomagania fazy rekonwalescencji. Można rozpocząć ćwiczenia oddechowe polegające na dmuchaniu przez słomkę do butelki z wodą, co pomaga płucom się rozprężyć. Należy dbać o dopływ czystego powietrza do pokoju, gdzie przebywa dziecko, zaniechać palenia w okolicy chorego oraz izolować go na czas infekcji. Kaszel może utrzymywać się nawet do 6-8 tygodni po przechorowaniu, dlatego powrót do zdrowia po zapaleniu płuc jest bardzo wymagającym procesem. Każda choroba, także zapalenie płuc, powoduje osłabienie organizmu, stąd przez kilka tygodni można odczuwać nadmierne zmęczenie. 

Bibliografia